Διολίσθηση προς διπλή ονομασία;

του Σταύρου Λυγερού  – 

Κυβέρνηση και αντιπολίτευση στην Ελλάδα συμφωνούν ότι η όποια ονομασία συμφωνηθεί πρέπει να είναι για όλες τις χρήσεις (erga omnes). Όπως θα δούμε, όμως, είναι αμφίβολο εάν το εννοούν. Από τις αρχές της δεκαετίας 1990 και τα Σκοπίων και οι διεθνείς μεσολαβητές επιχείρησαν να παρακάμψουν το πρόβλημα με τη φόρμουλα για διπλή ονομασία.

Η εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας, όμως, ζητάει από τις δύο πλευρές να συμφωνήσουν ποιό θα είναι το οριστικό όνομα του γειτονικού κράτους κι όχι να βρουν όνομα για διεθνή χρήση. Παρόλα αυτά, οι προτάσεις των μεσολαβητών του ΟΗΕ κινήθηκαν στη λογική ότι δεν θα αλλάξει η συνταγματική ονομασία της FYROM.

Πολλοί (και στο πολιτικό σύστημα και στο υπουργείο Εξωτερικών) έλεγαν και λένε πως τα Σκόπια δεν πρόκειται να αποδεχθούν αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας τους και άφηναν σαφώς να εννοηθεί ότι η Αθήνα μπορεί να δεχθεί τη χρήση του ονόματος “Δημοκρατία της Μακεδονίας” στο εσωτερικό. Η τάση αυτή επισημοποιήθηκε, όταν ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε (8-2-2008) ότι στόχος της Ελλάδας είναι μία διεθνής ονομασία για όλες τις χρήσεις. Αυτό πρακτικά σημαίνει μία ονομασία για όλες τις διεθνείς χρήσεις. Η επιδιωκόμενη ονομασία ήταν το “Νέα Μακεδονία”, όπως είχε πει σαφώς η τότε υπουργός Εξωτερικών Μπακογιάννη στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής την άνοιξη 2008.

Από την άλλη πλευρά, αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, ο τότε πρωθυπουργός Καραμανλή είχε δηλώσει (4-4-2008): «Μιλούμε για κάτι το οποίο θα είναι erga omnes, θα ισχύει για όλες τις χρήσεις». Η θέση του εκείνη ήταν διαφορετική από τη θέση της υπουργού του και βεβαίως προϋπέθετε αναθεώρηση του Συντάγματος της FYROM, ώστε το όνομα “Δημοκρατία της Μακεδονίας” να αντικατασταθεί από το όνομα που θα συμφωνηθεί. Η Αθήνα, όμως, δεν το είχε ευθέως ζητήσει.

Σε εκείνα ακριβώς τα χνάρια πατάει και η σημερινή κυβέρνηση. Στο κέντρο του τραπεζιού βρίσκεται το “Νέα Μακεδονία” στη σλαβική εκδοχή του “Νόβα Μακεντόνιγια”. Επίσης, η ρητορική περί erga omnes δεν συγκεκριμενοποιείται με τη θέση για αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας, την οποία τα Σκόπια αποκλείουν. Όλα δείχνουν, λοιπόν, πως δια της ασάφειας Τσίπρας και Κοτζιάς διολισθαίνουν ολοταχώς προς τη διπλή ονομασία.