Διπλωματικός πυρετός σε ΝΑΤΟ και ΕΕ για Τουρκία – Τί πρότεινε ο Στόλτενμπεργκ

Σε μηχανισμό αποφυγής μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη του στο γαλλικό περιοδικό “Le Point”: «Η Τουρκία, όπως και η Ελλάδα, είναι πολύτιμοι σύμμαχοι, που διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη Συμμαχία. Το ΝΑΤΟ έχει δημιουργήσει έναν μηχανισμό αποφυγής σύγκρουσης, τον οποίο χρησιμοποιήσαμε το 2020, για να καθιερώσουμε περισσότερη διαφάνεια και να αποτρέψουμε τη δημιουργία ενός ανεξέλεγκτου σπιράλ εντάσεων. Είμαστε έτοιμοι να το ξανακάνουμε» δηλώνει ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ.

«Η κατάσταση είναι δύσκολη και γι’ αυτό είναι απαραίτητο το ΝΑΤΟ να είναι μια πλατφόρμα, όπου μπορούν να συναντηθούν Ελλάδα και Τουρκία» σημειώνει ακόμη, εκφράζοντας την ανησυχία του για την κρίση που επικρατεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την οποία ο Στόλτενμπεργκ αποφεύγει να αποδώσει την τουρκική επιθετικότητα.

Στην ίδια συνέντευξη και ερωτηθείς κατά πόσον είναι δικαιολογημένες οι περί τρομοκρατίας ενστάσεις της Άγκυρας αναφορικά με τα αιτήματα προσχώρησης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, απαντά: «Λέω ότι, όταν εκφράζονται τέτοιες ανησυχίες, πρέπει να διαβουλευόμαστε και να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε, μαζί, για να διασφαλίσουμε ότι θα καταπολεμήσουμε από κοινού την τρομοκρατία».

Στην ερώτηση «γνωρίζετε ότι η Τουρκία σήμερα χαρακτηρίζει ως “τρομοκράτες” απλούς πολιτικούς αντιπάλους», ο Στόλτενμπεργκ απαντά: «Γνωρίζω ότι οι σύμμαχοι ανησυχούν για την κατάσταση της αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Το ΝΑΤΟ είναι μια πλατφόρμα, όπου οι σύμμαχοι μπορούν επίσης να συζητούν αυτά τα θέματα». Τέλος, αναφορικά με το ουκρανικό, εξηγεί πώς η Συμμαχία επιδιώκει «να εξασφαλίσει τη νίκη για την Ουκρανία, χωρίς να κάνει πόλεμο με τη Ρωσία», υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι «η πυρηνική ρητορική του Πούτιν είναι επικίνδυνη».

Επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ιταλία

Την ίδια στιγμή, στη Ρώμη μεταβαίνει το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπου θα έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, ενώ αύριο θα μεταβεί από εκεί στις Βρυξέλλες για την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Στο επίκεντρο της Συνόδου είναι οι εξελίξεις το Ουκρανικό και η αίτηση ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ. Ο Ντράγκι, με τον Μακρόν και τον Σολτς είχαν επισκεφθεί προ εβδομάδας το Κίεβο και είχαν συνομιλίες με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι. Στη συνάντηση Ντράγκι-Μητσοτάκη αναμένεται όμως να συζητηθούν και τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, και τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας αλλά και ΝΑΤΟ-Τουρκίας.

Ως προς την ΕΕ, το προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου που κυκλοφόρησε από χθες περιλαμβάνει και πάλι αναφορά στην τουρκική προκλητικότητα και καλεί την Άγκυρα να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις επανειλημμένες πρόσφατες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ», αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων.

Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς το συμφέρον της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προωθήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο».

Ως προς την Σύνοδο του ΝΑΤΟ, στις 29-30 Ιουνίου στη Μαδρίτη, είναι ακόμα ασαφές τι θα κάνει η Τουρκία στο θέμα της ένταξης Φινλανδίας-Σουηδίας, όπως επίσης και με τις αμφισβητήσεις που εγείρει έναντι της Ελλάδας, γύρω από την στρατιωτικοποίηση και κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον. Στη συνέχεια ακολούθησε τηλεφωνική επικοινωνία Τζόνσον-Μητσοτάκη. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητήθηκε το σύνολο των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί με την επιθετική πολιτική του Ερντογάν.

Η Τουρκία για Eurofighter

Από την άλλη, η πληροφορίες από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι στη συνομιλία Ερντογάν-Τζόνσον συζητήθηκε και η δυνατότητα να αγοράσει η Τουρκία μαχητικά Eurofighter στην περίπτωση που δεν προχωρήσει η αγορά νέων F-16 από τις ΗΠΑ. Τα Eurofighter είναι συμπαραγωγή Βρετανίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Ιταλίας, και όπως είναι επόμενο, το ενδιαφέρον της Τουρκίας για αγορά αεροσκαφών ανοίγει εκ νέου συζήτηση στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ αναφορικά με την τουρκική επιθετικότητα και τη στάση των εταίρων και συμμάχων. Είναι τουλάχιστον αντιφατικό από τη μία να καταγγέλλεται η Άγκυρα από την ΕΕ και να βρίσκεται στο τραπέζι η απειλή κυρώσεων και από την άλλη να γίνεται συζήτηση για νέα εξοπλιστικά προγράμματα.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο ενός εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, δήλωσε ο Μάνφρεντ Βέμπερ. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, σε ενημέρωση των ανταποκριτών στις Βρυξέλλες, ανέφερε ότι «είναι απαράδεκτο και προκλητικό η Άγκυρα να απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο και να θέτει ζήτημα της κυριαρχίας της επί των νησιών της. Η στάση αυτή θα έπρεπε να οδηγήσει τα κράτη-μέλη να συζητήσουν την επιλογή του εμπάργκο».

Το θέμα των Eurofighter είναι επίσης ένα από τα θέματα που αναμένεται να συζητηθεί στη συνάντηση Μητσοτάκη-Ντράγκι, όπως επίσης και οι εξελίξεις στη Λιβύη, που είναι ψηλά στις διπλωματικές ατζέντες Ελλάδας και Ιταλίας, για διαφορετικούς λόγους. Η Ιταλία διοργανώνει σήμερα και αύριο στη Ζυρίχη διάσκεψη για την Λιβύη με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Αιγύπτου και της Τουρκίας. Στη διάσκεψη θα εξεταστούν τα νέα δεδομένα, στην διαδικασία πολιτικής μετάβασης και τον προγραμματισμό των εκλογών (προεδρικών, βουλευτικών και έγκρισης νέου Συντάγματος).

Τα πράγματα δεν εξελίσσονται έτσι όπως είχαν προβλεφθεί στις προηγούμενες διασκέψεις του Βερολίνου και του Παρισιού, καθώς στη χώρα υπάρχουν δύο κυβερνήσεις, η μεταβατική του Ντμπεϊμπά, που τείνει να γίνει μόνιμη και η νέα του Μπασάγκα, που εξελέγη ως νέα μεταβατική από την λιβυκή Βουλή αλλά δεν αναγνωρίζεται από τον Ντμπεϊμπά. Η Ελλάδα δεν προσκλήθηκε στην διάσκεψη που οργανώνει η Ιταλία, με την επίκληση ότι γίνεται σε κλειστό κύκλο για την επισκόπηση των αποφάσεων των προηγούμενων διασκέψεων.

Αδιέξοδο με Σουηδία και Φινλανδία

Ως προς το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν ταχθεί ανεπιφύλακτα υπέρ της ένταξης. Το πρόβλημα όμως με την Τουρκία παραμένει. Ο γενικός γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ επισκέφθηκε χθες τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος σύμφωνα με την Προεδρία ζήτησε αποσαφήνιση της κατάστασης και της στάσης της Τουρκίας.

Very good meeting with President @EmmanuelMacron to prepare next week’s #NATOSummit in Madrid, which will strengthen #NATO at a critical time for Europe’s security. I commend #France for its strong support to #Ukraine & key contributions to our Alliance. pic.twitter.com/KvfCmvIXGr

— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) June 21, 2022

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Φινλανδίας Σάουλι Νιινίστο που είχε συνάντηση με την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Ματσόλα, δήλωσε ότι δεν περιμένει να λυθεί σύντομα το πρόβλημα με την Τουρκία.

Pleasure to welcome President of the European Parliament @RobertaMetsola to Kultaranta. Good discussion on the war and its consequences, economy and energy. Agreed that we must stay resilient in our support to Ukraine. pic.twitter.com/hbWSwy7Dsj

— Sauli Niinistö (@niinisto) June 21, 2022

Τουρκική διπλωματική αντιπροσωπεία υπό τον προεδρικό σύμβουλο Καλίν είχε συνάντηση στις Βρυξέλλες με αντίστοιχες αντιπροσωπείες της Φινλανδίας και της Σουηδίας, αλλά όπως έγινε γνωστό από όλες τις πλευρές δεν υπήρξε πρόοδος, καθώς η τουρκική πλευρά επιμένει στους όρους της, για καταδίκη των κουρδικών οργανώσεων όλων ανεξαιρέτως (YPG, Πολιτική Διοίκησης στη Βόρεια Συρία, PKK κά) αλλά και στην άρση του εμπάργκο όπλων που έχουν επιβάλει Φινλανδία και Σουηδία στην Τουρκία, για τις προηγούμενες εισβολές στη Συρία.

#CANLI Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın (@ikalin1): PKK terör örgütü ile ilgili, PYD/YPG gibi yapılara karşı İsveç devletinin acilen adım atmasını bekliyoruz. Bu, onların da çıkarına. pic.twitter.com/UBASCfnwgv

— 24 TV (@yirmidorttv) June 20, 2022