Διψάει για πόλεμο ο Ερντογάν με Κύπρο και Ελλάδα

Διψάει η Τουρκία για πόλεμο με την Κύπρο, όπως υποστηρίζει σε άρθρο του το περιοδικό Foreign Policy; Το άρθρο υποστηρίζει πως αυτή τη φορά η κατάσταση είναι πολύ πιο επικίνδυνη, επειδή υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία μπορεί να είναι έτοιμη να κλιμακώσει την αντιπαράθεση πέρα από την απλή ρητορική. Ο αρθρογράφος επιχειρηματολογεί για να στηρίξει τον τίτλο του κειμένου, υποστηρίζοντας πως «ο Ερντογάν δεν φαινόταν ποτέ τόσο αδύναμος στο εσωτερικό, ούτε τόσο επιθετικός με τους γείτονές του στη Μεσόγειο».

Είναι αλήθεια πως από της ανάληψης της εξουσίας από τον Ερντογάν, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και εντεύθεν δεν σημειώθηκε θερμό επεισόδιο  μεταξύ Τουρκίας με  Ελλάδα και Κύπρο. Ωστόσο, τα δεδομένα αλλάζουν. Στο ίδιο άρθρο σημειώνεται ότι «η Ιστορία δείχνει πως οι ηγέτες που φαίνεται ότι αρχίζουν να χάνουν τον έλεγχο της εξουσίας έχουν κίνητρο για να οργανώσουν μια επίδειξη δύναμης και να ενώσουν τη βάση τους μπροστά σε μια επικείμενη εξωτερική απειλή.

»Ο Ερντογάν έχει κάθε λόγο να προκαλέσει εχθροπραξίες με την Ελλάδα προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό. Η Τουρκία δεν επέτρεψε ποτέ στην Κύπρο να επωφεληθεί από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στα ύδατά της, χωρίς κάποιου είδους αντιπαράθεση. Η στρατηγική της Τουρκίας στο Αιγαίο είναι συνεπής εδώ και πολλές δεκαετίες: ασκώ πίεση, αποτυπώνω απαιτήσεις, περιμένω μια κρίση και στη συνέχεια φέρνω την άλλη πλευρά στο τραπέζι με τους δικούς μου όρους. Αυτό είναι που ο Ερντογάν προσπαθεί να κάνει στην Κύπρο αυτή τη στιγμή».

Είναι όντως δύσκολο να πούμε ποια μπορεί να είναι τα όρια της τρέχουσας αντιπαράθεσης. Το σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται να κάνει μόνος του παιχνίδι ο Ερντογάν, ούτε και θα έχει εύκολο έργο. Δεν είναι μόνες η Ελλάδα και η Κύπρος, καθώς αμφότερες είναι κράτη-μέλη της ΕΕ. Και την ίδια ώρα ουδείς μπορεί να αναφέρει με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθεί ένα θερμό επεισόδιο. Επί του παρόντος, πάντως, τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι ορατό. Αν και με τον Ερντογάν θα πρέπει κανείς να κρατά μικρό καλάθι. Το σίγουρο είναι πως η διαφορά δυναμικότητας είναι μεγάλη.

Απύθμενο θράσος

Η Τουρκία συνδυάζει σήμερα τις μονομερείς παράνομες κινήσεις, όπως η εισβολή του γεωτρύπανου ‘Πορθητής’ στην κυπριακή ΑΟΖ με την ενίσχυση της επιθετικής ρητορικής. Είναι μια τακτική που κερδίζει έδαφος διά του εκφοβισμού και των απειλών. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, από την Γουατεμάλα, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, διαμήνυσε με απύθμενο θράσος πως  «στην Κύπρο, στην Ανατολική Μεσόγειο προσπαθούμε να εμποδίσουμε τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων μετά τις ανακαλύψεις νέων πηγών ενέργειας και να πείσουμε τους Ελληνοκύπριους να ενεργούν προσεκτικά. Πιέζουμε για μία διευθέτηση του ζητήματος μέσω διαπραγματεύσεων, βάσει της πολιτικής ισότητας μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος στην Τουρκία (ΑΚΡ), Νουμάν Κουρτουλμούς. «Στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκονται εκεί τα πλοία όλου του κόσμου. Έχουν φτάσει πολεμικά πλοία. Τα νερά έχουν ζεσταθεί. Η έκφραση ‘ζεσταθεί’ μάλιστα δεν αρκεί, έχουν αρχίσει και βράζουν. Βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός νέου πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου γίνονται έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου».

Όλα αυτά συνιστούν παιχνίδι για γερά νεύρα, που δεν πρέπει να ακολουθήσουμε. Μπορούμε, όμως, τα αντιμετωπίσουμε τις απειλές παίζοντας με άλλους όρους. Δύσκολη περίοδο, με πολλούς κινδύνους. Σοβαρότητα χρειάζεται, ψυχραιμία, αλλά όχι υποχωρητικότητα. Η υποχωρητικότητα οπλίζει την Τουρκία και καθιστά το έργο της πολύ εύκολο.