Δίχως προσανατολισμό η Αθήνα έναντι Τιράνων και Σκοπίων

Η είδηση έχει τη δική της σημασία δεδομένου ότι η Αθήνα – που μετά την απελευθέρωση απ’ τις φυλακές του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας και ευρωβουλευτή της ΝΔ, Φρέντη Μπελέρη – δεν φαίνεται να έχει άλλες ενστάσεις έναντι της Αλβανίας, ενώ είναι φανερή η έλλειψη προσανατολισμού της σε καίριες εξελίξεις στην περιοχή των Βαλκανίων.

Ο επικεφαλής της Αποστολής της ΕΕ στα Τίρανα Σίλβιο Γκαντζότο, δήλωνε χαρακτηριστικά ότι: «…Η ένταξη στηρίζεται σε επιτεύγματα. Η Αλβανία έχει επέλθει στη στάθμη όπου τα κράτη μέλη δηλώνουν ικανοποιημένα με την πρόοδο της χώρας…». Και με μεγάλο θράσος αποφάνθηκε ότι: «… Τα Τίρανα γίνονται περιφερειακή πρωτεύουσα. Κατά την άποψη μου αντικαθιστούν το Βελιγράδι. Ο,τιδήποτε και να λέμε για τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα, είναι ασφαλώς ένας άνθρωπος με όραμα…». Λόγια αρκετά για να καταδείξουν ότι υπάρχει ουσιαστική απόσταση μεταξύ πραγματικότητας και σκοπιμοτήτων στην γραφειοκρατία των Βρυξελλών.

Την ίδια στιγμή, ολοκλήρωνε τη διήμερη επίσκεψή του στα Σκόπια ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας. Ο Βίκτορ Όρμπαν υπέγραψε συμφωνία διμερούς δανείου, ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ με τον πρωθυπουργό Χρίστιαν Μιτσκόσκι, οποίος ξεκαθάρισε ότι αυτή η συμφωνία αφορά αποκλειστικά την ανάπτυξη υποδομών στην Ουγγαρία και δεν πρόκειται για κάποια έμμεση κινεζική δανειοδότηση της χώρας.

Σφήνα Όρμπαν στα Σκόπια

Η πολιτική τάξη στα Σκόπια δεν δείχνει μέχρι στιγμής ανησυχία από την αλλαγή των Βρυξελλών στο ζήτημα της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μέχρι πρότινος επεδίωκε να έχει ενιαία αντιμετώπιση με τα Τίρανα. Παρόλο που τα Σκόπια δεν έλαβαν περίοδο χάριτος προκειμένου να διαπραγματευτούν εκ νέου την δέσμευση της προηγούμενης κυβέρνησης για την εξεύρεση λύσης με την Σόφια – που αξιώνει συνταγματική αναθεώρηση για την αναγνώριση βουλγαρικής μειονότητας στην Βόρεια Μακεδονία – η ηγεσία του κυβερνώντος VMRO δείχνει ανυποχώρητη.

Όλα αυτά την στιγμή που ο οδικός άξονας που αφορά τον περίφημο Διάδρομο Οκτώ – από την Αδριατική μέχρι τον Εύξεινο Πόντο – αποτελεί προτεραιότητα για την ασφάλεια και την σταθερότητα της περιοχής (και με δεδομένο το ειδικό ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ για το project). H άρνηση των Σκοπίων για συμβιβασμούς, ουσιαστικά υπονομεύουν την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ. Η δε Βουδαπέστη έρχεται να συνδράμει, προκαλώντας επιπλέον επιπλοκές.

Οι δηλώσεις Όρμπαν ότι “αδικούνται” τα Σκόπια από τον διαχωρισμό της έναρξης των ενταξιακών τους διαπραγματεύσεων από την Αλβανία έχουν σημαίνουσα σημασία, με δεδομένο ότι η Ουγγαρία ασκεί κατά το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ. Πάντως η Βουλγαρία απέρριψε την πρόταση του να μεσολαβήσει για την υπέρβαση της διένεξης Σόφιας-Σκοπίων.

Ερωτήματα από την στάση της Αθήνας

Ωστόσο, η μεταβολή της θέσης των Αθηνών γεννά ερωτήματα. Μέχρι σήμερα, σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις με την Αλβανία, η Αθήνα είχε συνδέσει την επίλυση ορισμένων ζητημάτων για την γηγενή Εθνική Ελληνική Μειονότητα με την έναρξη των ενταξιακών διαδικασιών, ενώ ζητούσε τον μη διαχωρισμό τους για τις δύο υποψήφιες χώρες, θεωρώντας το μάλιστα ζήτημα περιφερειακής σταθερότητας.

Φαίνεται ότι η Αθήνα αδυνατεί να επιβάλλει τις δικές της πρωτοβουλίες σε ό,τι αφορά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και την επίλυση διμερών ζητημάτων που προκαλούν ή συντηρούν εντάσεις στις σχέσεις της με τα Σκόπια και την Αλβανία. Στην περίπτωση των Σκοπίων “κρύβεται” πίσω απ’ το βέτο της Σόφιας και δεν προβάλει έντονα τις παραβιάσεις της Συμφωνίας των Πρεσπών. Σε ό,τι αφορά τα Τίρανα, περιορίζεται στην διασφάλιση μιας στοιχειώδους-αξιοπρεπούς επιβίωσης της γηγενούς Ελληνικής-Εθνικής Μειονότητας, χωρίς να κοιτά σε “βάθος” τις κινήσεις των Τιράνων.

 

Ο ισχυρισμός ότι είναι περισσότερο “διαχειρίσιμη” η κατάσταση με την Αλβανία στους κόλπους της ΕΕ – τηρώντας στοιχειωδώς τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης – δεν πείθει πλέον ούτε όσους προσχηματικά τον υποστηρίζουν…