Έδωσε γραμμή η Μέρκελ – Το Oruc Reis και η “υποχρέωσή” της στον Ερντογάν

“Ναι μεν, αλλά…” ήταν η τοποθέτηση της Μέρκελ σχετικά με την Τουρκία στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης που είχε με ευρωβουλευτές και μέλη εθνικών Κοινοβουλίων, στο πλαίσιο της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ. Η Γερμανίδα καγκελάριος δεν μάλωσε τους ευρωβουλευτές για το καταδικαστικό προς την Τουρκία ψήφισμα, ενώ παραδέχθηκε ότι η συμπεριφορά της Άγκυρας έχει «επιθετικό» και «προκλητικό» χαρακτήρα. Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να τονίσει το βάρος που σηκώνει η Τουρκία σε ό,τι αφορά το προσφυγικό.

«Δυστυχώς η πρόοδος», σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, «δεν είναι τόσο άξια αναφοράς» όσο θα επιθυμούσαμε, είπε η Μέρκελ, σημειώνοντας ότι έγιναν μεγάλες προσπάθειες από την Ευρώπη, αλλά εξακολουθεί να «υπάρχει μια σειρά εμποδίων και δυσκολιών που επανέρχονται συνεχώς». Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί η συζήτηση τον Δεκέμβριο πρόσθεσε, αναφερόμενη στη Σύνοδο Κορυφής. Σημείωσε όμως ότι το θέμα δεν έχει προχωρήσει όσο ήλπιζε.

Η Γερμανίδα καγκελάριος ρωτήθηκε, από Έλληνες και Κύπριους βουλευτές, για την τουρκική παραβατικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και απαντώντας σημείωσε ότι όλα αυτά που συμβαίνουν έχουν «έναν πολύ επιθετικό χαρακτήρα ή προκλητικό χαρακτήρα». Αναφέρθηκε μάλιστα σε προκλητικές ενέργειες που αφορούν την επανένωση του νησιού (Βαρώσια, δηλώσει για δύο κράτη), αλλά και στις «γεωτρητικές δραστηριότητες μπροστά από την Κύπρο».

Το «καλό σημάδι» για τη Μέρκελ

Χαρακτήρισε πάντως «καλό σημάδι» την απομάκρυνση του Oruc Reis, αν και από τα λεγόμενά της φάνηκε ότι δεν το θεωρεί αρκετό. Οι εργασίες γεώτρησης συνεχίζονται είπε, δείχνοντας προφανώς ότι κάτι πρέπει να κάνει η Άγκυρα για αυτό. Επανέλαβε επίσης ότι με το θέμα των τουρκικών προκλήσεων θα ασχοληθεί και πάλι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο, όπως είναι προγραμματισμένο.

Η Μέρκελ δεν ξέχασε, ωστόσο, τη “θετική ατζέντα” των ευρωτουρκικών σχέσεων και ο καλύτερος τρόπος για να την υπενθυμίσει ήταν η μεγάλη, όπως είπε, συμβολή της Τουρκίας στο προσφυγικό ζήτημα. «Η Τουρκία είναι η χώρα που έχει δεχτεί μάλλον τους περισσότερους πρόσφυγες παγκοσμίως, λόγω της διένεξης στην Συρία, στην οποία συμμετείχαν και δυτικές χώρες» είπε για να προσθέσει ότι της «αξίζει μεγάλος σεβασμός για όσα κάνει σε αυτόν τον τομέα».

Και πάνω εκεί δήλωσε ότι αισθάνεται «υποχρέωση» προς την Άγκυρα και για αυτό είναι υπέρ του «να συνεχίσουμε να στηρίζουμε σε αυτό την Τουρκία, διότι σίγουρα είναι καλύτερα για τους πρόσφυγες να ζουν κοντά στην πατρίδα τους από ό,τι να ζουν σε διάφορα κράτη της ΕΕ». Κράτησε έτσι ανοιχτό το θέμα μιας νέας χορηγίας προς την Τουρκία, εντάσσοντάς το στην Σύνοδο που θα γίνει στις 10 και 11 Δεκεμβρίου.

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν έχει εισβάλλει τρεις φορές στη Συρία, δημιουργώντας αλλεπάλληλα κύματα προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων η Μέρκελ δεν το έθιξε. Δεν αναφέρθηκε επίσης, ούτε στο γεγονός ότι η Άγκυρα έχει στρατολογήσει τα απομεινάρια του Ισλαμικού Κράτους και τα μεταφέρει από χώρα σε χώρα (Λιβύη, Αζερμπαιτζάν). Στο ντούκου πέρασε η καγκελάριος και την τουρκική εισβολή στο Ιράκ και τη Λιβύη, καθώς και την ανάμειξη της Άγκυρας στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Η “θετική ατζέντα” είναι εδώ

Αναφορά στη “θετική ατζέντα” έκανε όμως νωρίτερα και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων. Εργαστήκαμε επ’ αυτού, όπως και για τη Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο είπε ο Πίτερ Στάνο για να προσθέσει τη γνωστή επωδό ότι η Επιτροπή παρακολουθεί τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Ο ίδιος σημείωσε ότι δεν έχει αλλάξει το χρονοδιάγραμμα και ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου θα γίνει η επαναξιολόγηση σχετικά με την Τουρκία.

Ο τουρκικός ελιγμός με την απόσυρση του Oruc Reis ήταν κάτι που δεν ξάφνιασε την ελληνική πλευρά και ορθώς ο Νίκος Δένδιας, με την συνέντευξή του στο Politico, κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στην Τουρκία, ακόμα και αν το ερευνητικό σκάφος αποσυρθεί από την περιοχή. «Εάν κάνεις τα ίδια που έκανες στο παρελθόν και περιμένεις μια άλλη εξέλιξη στο μέλλον, αυτό είναι κάτι που περιγράφεται με τη λέξη “αφέλεια”» είπε ο υπουργός Εξωτερικών, αναφερόμενος γενικά και όχι στην Γερμανίδα καγκελάριο, όπως πιθανόν παρερμηνεύτηκε.

Η κίνηση της Άγκυρας να αποσύρει το Oruc Reis καταγράφηκε ως «καλό σημάδι» από την Μέρκελ και ως βήμα που «βοηθά στην αποκλιμάκωση» από τον γγ του ΝΑΤΟ, στη Σύνοδο των χωρών μελών του οποίου μετέχει την Τρίτη, με τηλεδιάσκεψη, ο Νίκος Δένδιας. Παραλλήλως, ο υπουργός Εξωτερικών συνεχίζει τις επικοινωνίες με ομολόγους του, κυρίως των βόρειων και βαλτικών χωρών, το ενδιαφέρον των οποίων για την ελληνοτουρκική κρίση έχει μάλλον μειωθεί, μετά το ελληνικό, και κυρίως το κυπριακό, “ναι” για τις κυρώσεις στη Λευκορωσία.

Για τις κυρώσεις στην Τουρκία πάντως, πέρα από το μη δεσμευτικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πίεση φαίνεται πως ασκείται, ανοιχτά, μόνον από την Αυστρία και τη Γαλλία. Η δεύτερη έχει πάρει άλλωστε ενεργή θέση στήριξης της Ελλάδας, κατά τη διάρκεια της έντασης με την Τουρκία το καλοκαίρι, ενώ μετέχει και στην διμερή διακλαδική άσκηση Ελλάδας-Αιγύπτου “Μέδουσα 10”. Στην άσκηση, στο πλαίσιο προετοιμασίας της οποίας έγινε συνεκπαίδευση ελληνικών, αιγυπτιακών, κυπριακών και γαλλικών δυνάμεων, μετέχουν πλέον και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.