Έγγραφο φωτιά για Κύπρο – Ό,τι συζητείται σήμερα μαγειρεύτηκε με ευλάβεια στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ το 1974

Ο Τούρκοι ξεκινούσαν τη δεύτερη φάση ολοκλήρωσης του σχεδίου Αττίλα, στις 14 Αυγούστου 1974. Για την ακρίβεια η προέλαση δεν είχε σταματήσει ποτέ, παρά τη συμφωνία εκεχειρίας. Η κατοχική Τουρκία σκορπούσε το θάνατο, την καταστροφή και προέλαυνε. Την ίδια ώρα, στην Ουάσινγκτον, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο περιβόητος Χένρι Κίσιγκερ γνώριζε όλα όσα διαδραματίζονταν στην Κύπρο. Για την ακρίβεια τα γνώριζε όλα από προηγουμένως.

Όπως έγραψε ο Μιχάλης Ιγνατίου στις 13 Αυγούστου, στα γραφεία της CIA- και σε στενή συνεργασία με το επιτελείο του Κίσινγκερ, συμπεριλαμβανομένου και του νομικού του συμβούλου, Χέλμουντ Σόνενφελτ- τα μέλη της ομάδας Βureau of Ιntelligence and Research, που ασχολούνταν με την «Κυπριακή Κρίση», όπως είχε χαρακτηριστεί η εισβολή, σχεδίασαν ένα χάρτη με τον αριθμό 9.

Ήταν ο ένατος μίας σειράς χαρτών, που απεικόνιζαν τις κινήσεις των τουρκικών στρατευμάτων από την 20ή Ιουλίου 1974, όταν άρχισε η εισβολή, μέχρι εκείνη την ημέρα, τη 13η Αυγούστου. Την επόμενη ημέρα, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εισβολή, που ολοκλήρωσε την τραγωδία. Οι οκτώ χάρτες καταστράφηκαν και ο ένατος διασώθηκε επειδή ο Κίσινγκερ είχε μία κακή, όπως αποδείχθηκε, συνήθεια να κρατά στο προσωπικό του αρχείο μερικά από τα σημειώματα των συνεργατών του. Η λεζάντα στο χάρτη έγραφε τα εξής: Map done by the Bureau of Intellegence and Research projecting Turkish moves on Cyprus, August 13, 1974. SECRET”.

Αυτός ο χάρτης, ο οποίος δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο βιβλίο «Τα Μυστικά Αρχεία του Κίσινγκερ» (Εκδόσεις Λιβάνη, Ιγνατίου και Βενιζέλου) απεικόνιζε τη σημερινή γραμμή Αττίλα. Η εγκυρότητα του χάρτη αυτού δεν αμφισβητήθηκε ποτέ.

Στις 14 Αυγούστου 1974, ο νομικός σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χέλμουτ Σόννενφελντ , παρουσίασε ιδέες στον Κίσιγκερ σε σχέση με τη διαχείριση της κατάστασης στην Κύπρο. Το έγγραφο με την ένδειξη «μυστικό/μόνο για τα μάτια», αναφέρει:

«Ζητήσατε κάποιες σύντομες ιδέες για το τι να κάνουμε στη συνέχεια. Τίποτα από ότι μπορώ να σκεφθώ θα σταματήσει τους Τούρκους από το να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν δια της βίας όσα απαίτησαν στα τελεσίγραφά τους. Ουσιαστικά, όπως ήταν έτσι και αλλιώς η πραγματικότητα, η μόνη πιθανή βιώσιμη λύση (modus Vivendi) θα πρέπει να βασισθεί σε μια ντε φάκτο διαίρεση του νησιού, όποια και να είναι η μορφή της. Εάν οι Τούρκοι κινηθούν γρήγορα και μετά αναγκασθούν να υποχωρήσουν, ίσως προκληθεί ελληνική αντίδραση και τότε ίσως μας δοθεί η ευκαιρία να προσπαθήσουμε για μια συμφωνία ( η οποία ίσως σώσει και τον Καραμανλή).

Καθώς οι Σοβιετικοί μπορούν να λειτουργήσουν ως φόβητρο, πρέπει να τους κρατήσουμε σε απόσταση. Δεν μπορούν να εξελιχθούν σε διαιτητές μεταξύ συμμάχων των ΗΠΑ. Τα συμφέροντά τους διαφέρουν διαφέρουν ριζικά από τα δικά μας. Εμείς επιθυμούμε ένα modus Vivendi μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, ενώ αυτοί θέλουν μια αδέσμευτη Κύπρος και προτιμούν την Ελλάδα ή την Τουρκία, ή και τις δυο αποστασιοποιημένες από το ΝΑΤΟ.

Έτσι, θα έπρεπε:

• να προσπαθήσουμε, επειγόντως, να περιορίσουμε την ελληνική αντίδραση, τουλάχιστον για 24 ώρες,
• να πούμε ξεκάθαρα στους Τούρκους ότι πρέπει να σταματήσουν σήμερα ή το αργότερο αύριο
• να προειδοποιήσουμε τους Τούρκους ότι η Ελλάδα κινείται ταχύτατα προς τα αριστερά
  να στείλουμε έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο στην Αθήνα για να ασκεί συνεχή και άμεση επιρροή στον Καραμανλή
• με δεδομένο ότι οι Τούρκοι θα καταλάβουν γρήγορα την Αμμόχωστο, να διαβεβαιώσουμε ιδιωτικά τους Τούρκους ότι θα τους εξασφαλίσουμε λύση που θα περιλαμβάνει το ένα τρίτο του νησιού, στο πλαίσιο κάποιου διακανονισμού ομοσπονδιακής φύσης
• να διαβεβαιώσουμε τους Έλληνες ότι θα περιορίσουμε τις τουρκικές απαιτήσεις και δεν θα επιτρέψουμε επιπλέον εγκλωβισμένους, κλπ.

Δεν πρέπει να εμπλακείτε άμεσα έως ότου σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Αφού γίνει αυτό, πρέπει να το κάνετε διότι δεν υπάρχει εναλλακτική δυνατότητα, και μόνο εμείς έχουμε το βάρος.

Δεν νομίζω ότι οι Βρυξέλλες και το ΝΑΤΟ είναι το μέρος που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όταν έρθει η ώρα. Οι Έλληνες είναι πιθανότατα πολύ χολωμένοι με το ΝΑΤΟ και η διαδικασία μιας συνάντησης σε υπουργικό επίπεδο είναι περίεργη. Εξάλλου, χρειάζεστε τον Ετζεβίτ και τον Καραμανλή.

Το Λονδίνο ίσως δεν είναι αποδεκτό από τους Τούρκους λόγω της επίθεσης που δέχθηκαν από τον Κάλαχαν.

Δεν θα πρέπει να μεταβείτε στις πρωτεύουσες ( Αθήνα και Άγκυρα).

Αυτό ίσως σημαίνει Γενεύη. Η Ουάσινγκτον, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Προέδρου θα ήταν εντάξει, αλλά θα είναι δύσκολο να καταφέρουμε να έλθουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Επίσης, θα εκληφθεί ως πρόκληση προς τους Ρώσους. Η Νέα Υόρκη θα καθιστούσε δύσκολη τη διατήρηση των Ρώσων μακριά από τη διαδικασία. Θα μπορούσατε επίσης να επιχειρήσετε τη Ρώμη».

Σαράντα πέντε χρόνια μετά, το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου συνεχίζεται. Από το 1974 εκείνο που συζητείται είναι τα αποτελέσματα της προδοσίας και της κατοχής. Καμία συζήτηση για ανατροπή των κατοχικών δεδομένων και για απελευθέρωση. Κι αυτό είναι ό,τι καλύτερο για την Τουρκία και τους συμμάχους της.