Είναι σκόπιμη τώρα μία συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν;

Η συνέντευξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον τηλεοπτικό σταθμό ALPHA περιείχε ενδιαφέρουσες αναφορές για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ορθότατα διαπιστώνει ότι «δεν υπάρχει ακροατήριο σήμερα για τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας». Επίσης, όντως «ο αναθεωρητισμός, η προβολή αυτοκρατορικών φιλοδοξιών, δεν είναι σήμερα μια δημοφιλής πολιτική». Το επιχείρημα του κ. Μητσοτάκη, όμως, έχει κενά.

Παρότι η Ελλάδα εγγράφει υποθήκες με στόχο να βρει διαφορετική στάση της Δύσης μελλοντικά απέναντι στον τουρκικό αναθεωρητισμό, αυτό θα το διαπιστώσουμε μόνο εκ του αποτελέσματος. Η ιστορική εμπειρία δεν μας βοηθάει να κάνουμε αισιόδοξη πρόβλεψη. Το πιθανότερο είναι η σημερινή στάση της Δύσης να αλλάξει κάπως, αλλά όχι ποιοτικά.

Πώς να περιμένει κάποια σημαίνουσα αλλαγή η ελληνική πλευρά από τους εταίρους και συμμάχους της, όταν ο ίδιος ο Ουκρανός ηγέτης Ζελένσκι επέλεξε να αποθεώσει τον Ερντογάν που τον προμηθεύει με οπλικά συστήματα, κυρίως με τα UAV Bayraktar TB-2; Έφτασε στο σημείο να θεωρήσει τις σχέσεις του με τη Ρωσία χρήσιμες και εποικοδομητικές, που θα χρησιμεύσουν όταν καθίσει στο τραπέζι με τον πρόεδρο Πούτιν!

Ποια ήταν η ανάλογη αυθόρμητη δήλωση για την Ελλάδα που πέραν του ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού έστειλε χιλιάδες τυφεκίων, πλήθος πυρομαχικών και αντιαρματικών όπλων; Είναι προφανές ότι τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα οι σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα, το οποίο δεν θα ξεπεραστεί εύκολα. Η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει στηριχθεί στα “μπράβο” των εταίρων και συμμάχων, αλλά δεν έχουμε ακόμα καμία ένδειξη ότι το κόστος που πληρώνει και θα πληρώσει η Ελλάδα θα αναγνωριστεί και θα επιβραβευθεί από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Προς τί τώρα μία συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν;

Ποιο κόστος υφίσταται η Τουρκία, η οποία έχει επιλέξει και πάλι τη στάση του “επιτήδειου ουδέτερου”; Προς το παρόν κανένα. Αντίθετα, υπάρχουν ενδείξεις πως η Δύση ενδεχομένως να δώσει ανταλλάγματα στην Άγκυρα για να την προσελκύσει στη δική της πλευρά στο πλαίσιο του νέου Ψυχρού Πολέμου. Τα γράφουμε αυτά, διότι υπήρξαν μεγάλες περίοδοι που οι ευσεβείς πόθοι του πολιτικού συστήματος στην Αθήνα συνέτριψαν μία ορθολογική αντιμετώπιση του χρόνιου προβλήματος εθνικής ασφαλείας που αντιμετωπίζει η Ελλάδα.

Ας δούμε το πρόβλημα από την επικοινωνιακή σκοπιά. Με δεδομένες τις πρωτοφανείς απαξιωτικές αναφορές των δυτικών ΜΜΕ για τον Πούτιν, μήπως υπάρχει καμία ένδειξη ότι κατηγορούν και τον Ερντογάν για τη στάση του, ώστε να αισιοδοξούμε; Κι αυτό, παρ’ ότι η Τουρκία μόνο πιστός σύμμαχος δεν είναι, ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας. Άρα, συνετό είναι να κρατά η ελληνική πλευρά, μικρότερο καλάθι και να μην βαυκαλιζόμαστε με ρητορική ότι η Ελλάδα είναι «με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας».

Ορθότατα καταδικάσαμε την ρωσική εισβολή, είτε το δει κανείς ηθικά, είτε κυνικά γεωπολιτικά. Το ερώτημα, όμως, που εγείρεται είναι με ποιο κριτήριο ο πρωθυπουργός επιδιώκει συνάντηση με τον Ερντογάν; Με ιδεολογική ή πραγματιστική προσέγγιση; Εάν στόχος είναι να “αγοραστεί” όσο το δυνατόν μεγαλύτερη περίοδος ηρεμίας, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο ελληνικός επανεξοπλισμός και να καταστεί απαγορευτικός κάθε τουρκικός τυχοδιωκτισμός, είναι ορθή πολιτική.

Επιπρόσθετα, ορθότατα η κυβέρνηση επιχειρεί να εξασφαλίσει ευρωπαϊκή δημοσιονομική ανοχή για να συνεχιστεί ο ελληνικός επανεξοπλισμός. Σε τελική ανάλυση αυτός είναι που θα υπηρετήσει την ενίσχυση της διπλωματικής-διαπραγματευτικής ισχύος και αξιοπιστίας της ελληνικής πλευράς. Η διεθνής εικόνα της χώρας και στο επίπεδο των πολιτικών και στρατιωτικών συμμαχιών της, εξυπηρετείται από την επίδειξη ψυχραιμίας και ευελιξίας, αλλά οι ελληνικές κόκκινες γραμμές πρέπει να είναι ξεκάθαρες. Το εθνικό συμφέρον πρέπει πάντα να προηγείται του συμμαχικού, όπως συμβαίνει σε κάθε χώρα που σέβεται τον εαυτό της στη Δύση και οπουδήποτε αλλού.