Έκανε πίσω η Ελλάδα στην ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο λόγω τουρκικών απειλών

Πριν από τρεις ημέρες η Άγκυρα είχε απειλήσει ότι θα ξαναβγούν φρεγάτες και τουρκικά ερευνητικά πλοία και θα πάρει τέλος το μορατόριουμ «με τα μονομερή βήματα της Ελλάδας που είναι προκλητικά σε συνθήκες όπου τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν ακόμη καθοριστεί με κοινή συναίνεση. Η Άγκυρα έχει δηλώσει στο παρελθόν σε διεθνείς πλατφόρμες ότι τέτοιες δραστηριότητες είναι αντίθετες με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και τις αρχές της καλής γειτονίας. Η Τουρκία δεν θα το επιτρέψει».

Η πραγματικότητα είναι ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας επιτρέπει σε κάθε κράτος να ποντίζει καλώδια, χωρίς να απαιτείται η έγκριση του κράτους, στο οποίο ανήκει η ΑΟΖ. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης, πάντως, έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα, αφού μέχρι προχθές επέμενε ότι «δεν υπάρχει πάγος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», όπως επίσης ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ είναι ευρωπαϊκό θέμα και νόμιμη ενέργεια και ως εκ τούτου θα προχωρήσει. Μιλώντας χθες στο Φόρουμ των Δελφών επιβεβαίωσε τις φήμες ότι η Ελλάδα κάνει πίσω στο θέμα αυτό.

Πιο αναλυτικά, είπε: «Υπάρχουν τα σενάρια για όλες τις δυνατές εκδοχές, οπότε είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι. Η έρευνα και πόντιση καλωδίου είναι προστατευόμενη από το Διεθνές Δίκαιο και κατά τούτο δεν χωρεί οποιαδήποτε άδεια. Εμείς προγραμματίζουμε όλες τις αναγκαίες ενέργειες. Είναι μια αρκετά σύνθετη τεχνικά άσκηση. Η έρευνα και η πόντιση θα επανεκκινήσει στον κατάλληλο χρόνο. Δεν είχε υπάρξει εξάλλου οποιαδήποτε δεσμευτική ημερομηνία γι’ αυτό. Θα προχωρήσουμε όπως πρέπει και κατά τον χρόνο που προσήκει».

Στις καλένδες η ηλεκτρική διασύνδεση

Επίσης είπε ότι το Ανώτατο Συμβούλιο Ελλάδας-Τουρκίας θα γίνει σε επόμενο χρόνο. «Δεν έχει ακόμη καθορισθεί σαφώς. Η τελευταία μας αναφορά ήταν ότι θα γίνει σε χρόνο μετά το Πάσχα. Σε καμία περίπτωση όμως δεν βρισκόμαστε σε ένα καθεστώς παγώματος. Η ύφεση, επεσήμανε, υπάρχει σε πολλά πεδία και σημείωσε πόσο σημαντικό είναι να μην υπάρχουν παραβιάσεις εναέριου χώρου, διότι πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου ή μιας μείζονος αεροπορικής κρίσης που μπορεί να οδηγήσει σε γεγονότα εξαιρετικά αιματηρά».

Υπενθυμίζεται ότι πριν από μια εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι το ειδικό ερευνητικό σκάφος NG WORKER θα υπέβαλε αίτημα στις ελληνικές αρχές για έκδοση NAVTEX στα διεθνή ύδατα στην περιοχή μεταξύ Κάσου και Καρπάθου. Το ιταλικό πλοίο που διαθέτει ειδικό εξοπλισμό υποτίθεται ότι θα εκτελούσε υποθαλάσσιες έρευνες για την πόντιση του καλωδίου που κατασκευάζει η γαλλική Nexans. Για τη δρομολόγηση των προαναφερόμενων εξελίξεων που θέτει εκ νέου σε τροχιά το γεωστρατηγικής σημασίας project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου και σε δεύτερη φάση και του Ισραήλ με τις δύο χώρες προηγήθηκε έντονο διπλωματικό παρασκήνιο.

Οι συναντήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού το τελευταίο δίμηνο με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Γαλλίας υποτίθεται πως θεωρητικά είχαν διασφαλίσει τις απαιτούμενες εγγυήσεις για την επανεκκίνηση των αναγκαίων ερευνών. Το Ισραήλ υποστηρίζει το έργο, αλλά χωρίς να αναλαμβάνει δεσμεύσεις. Η δε Γαλλία σιώπησε πλήρως. Η Τουρκία απεναντίας ήταν σαφέστατη και απείλησε ότι θα ξαναβγάλει φρεγάτες.

Υπενθυμίζεται ότι οι έρευνες βυθού στα διεθνή ύδατα διακόπηκαν τον Ιούλιο του 2024 όταν τουρκικά πολεμικά πλοία παρενόχλησαν το ιταλικό ερευνητικό Ievoli Relume που εκτελούσε εργασίες ερευνών βυθού μεταξύ Κάσου και Καρπάθου για λογαριασμό της αναδόχου εταιρείας για την καλωδιακή διασύνδεση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη διέψευσε τότε ότι είχε υποχωρήσει, αλλά στην πράξη αυτό είχε συμβεί. Τον Μάρτιο του 2025 μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποδεσμεύσει το ερευνητικό πλοίο Ievoli Relume, το έργο πάγωσε. Παράλληλα, η Τουρκία θέλει να φρενάρει και την έρευνα για υδρογονάνθρακες στην περιοχή από αμερικανικές εταιρίες, καθώς εκτιμά ότι αυτή η έρευνα θα κάνει κουρελόχαρτο το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, αλλά γι’ αυτό θα πρέπει να έρθει σε αντίθεση με την Ουάσινγκτον.

Τώρα, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών φρέναρε τις ενέργειες για έκδοση NAVTEX για τις έρευνες. Όπως είπε o Γιώργος Γεραπετρίτης, το καλώδιο θα προχωρήσει και θα γίνει σε χρόνο κατάλληλο επισημαίνοντας ότι η έκδοση της Navtex (σ.σ σχετικό αίτημα έχει υποβληθεί από την περασμένη εβδομάδα) «αποτελεί μια πολυπαραγοντική εξίσωση με πολλές τεχνικές λεπτομέρειες που καθορίζουν την έναρξη των ερευνών και της πόντισης του καλωδίου»! Ο υπουργός Εξωτερικών τήρησε ωστόσο σιγήν ιχθύος για το χρόνο επανέναρξης του έργου, το οποίο πιθανότατα αναβάλλεται επ’ αόριστον. Περιττό να υπογραμμιστεί ότι το κύρος της Ελλάδας τραυματίζεται καίρια από αυτή την άτακτη υποχώρηση, η οποία αναμένεται να κλιμακώσει τις τουρκικές επεκτατικές πιέσεις.