Εκατέρωθεν χαμηλοί τόνοι, αλλά οι πράξεις θα δείξουν…

H επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα είχε εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ελληνική διπλωματική στρατηγική. Ο όλος χειρισμός του Μακεδονικού είχε, άλλωστε, αναζωπυρώσει ανησυχίες. Δεδομένης μάλιστα της όξυνσης των τουρκικών αναθεωρητικών απειλών και των καθημερινών προκλήσεων, έμοιαζε δυσνόητη για πολλούς Έλληνες η απόφαση του πρωθυπουργού να επισκεφτεί την Άγκυρα, χωρίς να θέσει θεμιτούς όρους.

Υπενθυμίζουμε ότι το «Μπαρμπαρός» πραγματοποιεί έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία επιδιώκει να γκριζάρει ελληνικές νησίδες στο Αιγαίο και διεκδικεί ευθέως με χάρτες θαλάσσιες ζώνες, οι οποίες ανήκουν στην Ελλάδα, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Το καθεστώς Ερντογάν εκδίδει αλλεπάλληλες καταχρηστικές Navtex, οι Τούρκοι πιλότοι καθημερινά προβαίνουν σε παραβιάσεις και όχι σπάνια σε υπερπτήσεις.

Σε αυτό το κλίμα πραγματοποιείται η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία. Είναι ενδεικτικό ότι μερικές ώρες πριν τη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, η Άγκυρα επικήρυξε  με 700.000 ευρώ κάθε έναν από τους οκτώ στρατιωτικούς που έχουν λάβει πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Η Αθήνα είχε υποχρέωση να θέσει εγκαίρως σαφείς και λογικούς όρους πριν ανάψει το πράσινο φως για την επίσκεψη.

Συνομιλώντας κανείς με κυβερνητικούς παράγοντες που συμμετέχουν ενεργά στην αποστολή αυτή, συμπεραίνει πως στόχος της είναι ο κατευνασμός της τουρκικής προκλητικότητας-επιθετικότητας, η εδραίωση κλίματος χαμηλών θερμοκρασιών στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Όπως προέκυψε και από τις δηλώσεις Τσίπρα, ο κατευνασμός προωθείται ρητορικά με το σχήμα της ειρήνης και της ασφάλειας.

Πριν ακόμα ξεκινήσει η ελληνική αποστολή, οι σχετικές διαρροές ανέφεραν την ανάγκη δρομολόγησης μίας θετικής ατζέντας στα ελληνοτουρκικά. Σε διπλωματική μετάφραση αυτό σημαίνει επίσκεψη, δίχως υψηλές προσδοκίες. Στην πραγματικότητα, όμως, για να επιτύχει ο Αλέξης Τσίπρας την εδραίωση ενός κλίματος ύφεσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις πρέπει να διανύσει έναν δύσβατο δρόμο: η τουρκική πλευρά έσπευσε την παραμονή της επίσκεψης να ανοίξει τη θεματολογία των συνομιλιών, συμπεριλαμβάνοντας και όλα τα ακανθώδη ζητήματα.

Η Τουρκία συνδέει το Κυπριακό με τα ενεργειακά στην Ανατολική Μεσόγειο, προωθώντας μία φόρμουλα διαμοιρασμού του ενεργειακού πλούτου, χωρίς να έχει προηγηθεί λύση. Όσον αφορά τις συνομιλίες τις παραπέμπει μετά τις ευρωεκλογές, προωθώντας μία λύση συνομοσπονδίας δύο κρατών. Η Αθήνα, σε συντονισμό με τη Λευκωσία, ζητάει επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Στο μενού της συνάντησης έχει περιληφθεί και το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη, την οποία ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου, ο Ιμπραήμ Καλίν την χαρακτηρίζει «τουρκική». Ο ίδιος έθεσε και ζήτημα για το καθεστώς των νησίδων στο ανατολικό Αιγαίο.

Το πρωθυπουργικό επιτελείο πάντως επενδύει πολλά στην επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου θα ξεναγηθεί από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Το ίδιο ισχύει και για την επίσκεψή του στην Αγία Σοφία. Με αυτές τις ισχυρού συμβολισμού επισκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου ελπίζουν ότι θα ενδυναμώσουν το ηγετικό προφίλ και τη δημοφιλία του Αλέξη Τσίπρα σε ένα κοινό, στο οποίο έχει ισχνή απήχηση.

Συνοψίζοντας, ο πρωθυπουργός επέλεξε να κάνει μία κίνηση-άνοιγμα προς τον Ερντογάν, προσδοκώντας να βρει ανταπόκριση και κατ’ αυτό τον τρόπο να ρίξει τη θερμοκρασία στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Από τις δηλώσεις των δύο φάνηκε ότι οι δύο πλευρές απέφυγαν να εμπλακούν σε μία αντιπαράθεση θέσεων, όπως είχε συμβεί με την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2017. Τα πραγματικά αποτελέσματα της επίσκεψης Τσίπρα, όμως, θα φανούν το επόμενο διάστημα όχι από τις δηλώσεις, αλλά από τις πράξεις της Άγκυρας.