Εκβιάζει με μοντέλο Κριμαίας στην Κύπρο η Τουρκία – Ποια σενάρια προετοιμάζει

Εκβιαστικά, η κατοχική Τουρκία διαμηνύει πως, εάν δεν γίνουν αποδεκτές οι αξιώσεις της στην Κύπρο, θα προχωρήσει σε ακραίες ενέργειες διά της επιβολής νέων τετελεσμένων επί εδάφους. Στις παρασκηνιακές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη ενόψει της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, η οποία χρονικά τοποθετείται στις 27 με 29 Απριλίου, στη Γενεύη, η Άγκυρα επιμένει στη λύση δυο κρατών. Επιδιώκει δηλαδή επί της ουσίας ένα μοντέλο συνομοσπονδίας, με απώτερο στόχο τον πλήρη έλεγχο του νησιού.

Την ίδια ώρα, φαίνονται να αφήνονται να διαρρεύσουν από τουρκικής πλευράς κινήσεις που θα γίνουν, σε περίπτωση αδιεξόδου στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Αυτές οι διαρροές έχουν στόχο να δημιουργήσουν να σκηνικό εκφοβισμού, χωρίς, σε καμία περίπτωση, να αφήνεται να εννοηθεί ότι η Άγκυρα μπλοφάρει. Αντιθέτως, επεξεργάζεται διάφορα σενάρια.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι διά των Βρετανών έχει διαρρεύσει προς τη Λευκωσία πως οι πρώτες τουρκικές κινήσεις, σε περίπτωση κατάρρευσης της νέας πρωτοβουλίας, θα είναι η ολοκλήρωση των έργων στην περίκλειστη περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου και ο εποικισμός της. Παραλλήλως θα επανέλθουν στην κυπριακή ΑΟΖ, ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα.

Τουρκικά σενάρια για την Κύπρο

Η κατοχική Τουρκία προετοιμάζει όμως και το έδαφος, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες για προσάρτηση των κατεχομένων. Αν και το σχέδιο της προσάρτησης δεν είναι εύκολο εγχείρημα, καθώς θα υπάρξουν διεθνείς αντιδράσεις, οι τουρκικοί σχεδιασμοί φαίνεται πως στηρίζονται στο μοντέλο της Κριμαίας. Σχεδιάζουν δηλαδή, να προχωρήσουν σε προσάρτηση, όπως έκανε η Ρωσία με την Κριμαία, επιδιώκοντας με κάθε τρόπο να μειώσουν τις αντιδράσεις, αλλά προετοιμαζόμενοι να τις απορροφήσουν.

Η σύγκριση είναι βεβαιώς ατυχής, ενώ, μεταξύ άλλων, η Άγκυρα δεν έχει το βεληνεκές της Μόσχας για να απορροφήσει τους κραδασμούς από τις όποιες αντιδράσεις υπάρξουν σε πρώτο στάδιο. Ελέγχοντας πάντως τον πληθυσμό στα κατεχόμενα, καθώς καθορίζει διά των εποίκων πλειοψηφίες, στα σενάρια που εξετάζει η κατοχική Τουρκία, είναι και η διενέργεια δημοψηφίσματος για να “νομιμοποιήσει” την παράνομη ενέργεια. Σημειώνεται συναφώς, ότι το σχέδιο αυτό συνδέεται με τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια τουρκικού κράτους και υπενθυμίζεται ότι ο Ερντογάν έχει εξαγγείλει πως τότε η χώρα θα είναι μεγαλύτερη εδαφικά και θα αυξήσει την επιρροή της διεθνώς.

Στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, αλλά κυρίως στην επίσημη του Ιουνίου, η Άγκυρα θα επιχειρήσει να διασφαλίσει, ότι στο θέμα της πολιτικής ισότητας θα κατοχυρώνει τον έλεγχο του κράτους από αυτήν. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυριαρχική ισότητα, που προβάλλεται περισσότερο σήμερα θεωρώντας ότι η προηγούμενη εκδοχή ( πολιτική ισότητα) έχει ξεπερασθεί, θα παραμείνει στο τραπέζι μέχρι τέλους, όπως και το θέμα των δυο κρατών.

Ωστόσο, η τουρκική πλευρά είναι πιθανό, ελισσόμενη, να μπει σε μια συζήτηση για να βρεθεί μια φόρμουλα, με την οποία, αρχίζοντας από μια διευρυμένη “πολιτική ισότητα”, θα οδηγεί την κατάσταση σε κυριαρχική ισότητα. Είναι σαφές, άλλωστε, πως ο στρατηγικός στόχος της κατοχικής Τουρκίας είναι ο πλήρης έλεγχος της Κύπρου, που μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα μέσα από ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο.

Η στάση της ελληνικής πλευράς

Η Λευκωσία κινείται στη βάση μιας πεπατημένης πορείας. Δεν θέλει να κατηγορηθεί για το ενδεχόμενο αδιέξοδο, ενώ είναι προφανές ότι φοβάται την επόμενη ημέρα μιας αποτυχίας. Η ελληνική πλευρά στην Κύπρο ανησυχεί ιδιαίτερα για την Αμμόχωστο και αυτό φαίνεται πως θα την οδηγήσει σε μια “ευέλικτη” στάση, όπως συστήνει και το Λονδίνο. Μια υποχωρητική, δηλαδή, στάση.

Όλα αυτά μάλιστα, την ώρα που στο εσωτερικό διαμορφώνεται “εμφυλιακό” κλίμα και οι  δυο διαφορετικές σχολές σκέψης στο Κυπριακό διασταυρώνουν τα ξίφη τους. Ιδιαίτερα επιθετικοί είναι οι κατευναστικοί, οι οπαδοί της όποιας λύσης, οι οποίοι συντονισμένα επικρίνουν την άλλη άποψη και τη δαιμονοποιούν, ενώ όσο πλησιάζουμε στην Πενταμερή τόσο πιο έντονες είναι οι αντιπαραθέσεις.

ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, αν και αλληλοεπικρίνονται στα υπόλοιπα θέματα, ενόψει και των βουλευτικών εκλογών που χρονικά τοποθετούνται στις 30 Μαΐου, στο Κυπριακό ταυτίζονται. Το μεν ΑΚΕΛ κατηγορεί τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για την στάση του, ο δε ΔΗΣΥ κρατά αποστάσεις, αν και είναι κυβερνών κόμμα. Τα δυο κόμματα πιέζουν να γίνει αποδεκτή η πολιτική ισότητα, ένα ζήτημα που υποτίθεται έχει ξεκαθαρίσει από το 1991, όταν έκανε την υποχώρηση η ελληνική πλευρά.

Σήμερα, όμως, σε σχέση με τότε, είναι σαφές πως εκείνο που καλείται να αποδεχθεί η Λευκωσία είναι αυτό που επιδιώκει η τουρκική πλευρά. Δηλαδή, να ελέγχει την λειτουργία του κράτους, έχοντας βέτο στις αποφάσεις. Συζητώντας μείωση των εξουσιών της κεντρικής κυβέρνησης με ενίσχυση της αυτονομίας των δυο συνιστώντων κρατιδίων, ευνοούν και αυτό, στο οποίο επιμένουν οι Τούρκοι. Δηλαδή, ότι προϋπόθεση για να ληφθεί μια απόφαση θα είναι να υπάρχει στην πλειοψηφία μια τουλάχιστον τουρκοκυπριακή ψήφος. Κοντολογίς, αποφάσεις θα λαμβάνονται μόνο εάν θέλει η τουρκική πλευρά. Διαφορετικά το κράτος θα παραλύει.

Η ευρωπαϊκή εμπλοκή

Οι Βρυξέλλες επιλέγουν την τακτική του “μαστιγίου και του καρότου” για την Τουρκία, αν και είναι σαφές πως στο τέλος, με βάση την γερμανική συνταγή, η Άγκυρα μόνο δώρα μπορεί να περιμένει, ώστε να «παραμείνει κοντά στην Ένωση». Οι υποδείξεις στην έκθεση Μπορέλ, δεν αγγίζουν την κατοχική Τουρκία, η οποία έχει καλομάθει.

Την ίδια ώρα, στις Βρυξέλλες θεωρούν πως η οικονομική κρίση στην Τουρκία και τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το καθεστώς Ερντογάν, θα τον οδηγήσουν σε αναπροσαρμογή της στάσης του. Αυτό, όμως, λέγεται εδώ και χρόνια… αναμένοντας τον Ερντογάν να αλλάξει συμπεριφορά! Παραλλήλως, η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, αν και άρχισε επικριτικά με την Τουρκία, είναι ξεκάθαρο και από τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατό να κρατήσουν την κατοχική δύναμη στο δυτικό μαντρί.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν, σε αντίθεση με εκείνη του προκατόχου του Τραμπ, δεν επιδιώκει μια συνεργασία με τους όρους Ερντογάν. Επιδιώκει όμως μια συνεργασία σε μια άλλη βάση, σύμφωνα με την οποία, καταρχήν η Τουρκία θα πρέπει να εγκαταλείψει τη Μόσχα και στη συνέχεια να μην προσεγγίσει το Πεκίνο. Και εάν η Άγκυρα τα πράξει αυτά, η Ουάσινγκτον θα είναι γενναιόδωρη!