Ελληνικές βραχονησίδες και Τούρκοι Ροβινσώνες!

Ανεδύθη πάλι στην επικαιρότητα ο αδόκιμος όρος «βραχονησίδες», που απειλούν να καταλάβουν οι Τούρκοι και να τις ισοπεδώσει ο αργηχός του ΓΕΕΘΑ Αποστολάκης. Πρόκειται περί 9.400 περίπου ελληνικών νησαίων εδαφών, που καλύπτονται από τη Σύμβαση για Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης του Montego Bay του 1982, από διμερείς συνθήκες, παγκοσμίου αποδοχής και χρονικής αντοχής (ως της Λωζάνης του 1923 και της διασκέψεως της «Ειρήνης» στη Ρώμη το 1947) καθώς και από το λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο» δι’ όσην αξίαν έχει-και έχει κάποια.

Συνεπώς, όταν πρόκειται περί αρχιπελάγων, ισχύουν ορισμένες βασικές νομικές έννοιες, κατά το εν ισχύι Διεθνές και εσωτερικό δίκαιο. Εν πρώτοις, κάθε φυσικώς σχηματισμένο κομμάτι ξηράς, όσο μικρό και αν είναι, περιβαλλόμενο από νερό και ευρισκόμενο «επάνω από την πλήμμη», είναι νησί. Επομένως, και ο πιο μικρός βράχος, από απόψεως Διεθνούς Δικαίου, είναι νήσος δικαιούμενος χωρικών υδάτων (εν προκειμένω 6 μιλίων), Συνορευούσης Ζώνης, υφαλοκρηπίδος (μέχρις βάθους 200 μέτρων) και ΑΟΖ (έως 200 μιλίων).

Η ΑΟΖ προσαυξάνει αναλόγως με τη γεωγραφική θέση της, ολιγότερον ή περισσότερον τις περιοχές θαλασσίας κυριαρχίας του κράτους στο οποίον ανήκει. Άρα, τυχόν κατάληψις οιασδήποτε νησίδος στο Αιγαίον, πέραν των τριών μιλίων από της μικρασιατικής ακτής, αποτελεί παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας και πράξιν πολέμου.

Η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιον της Θαλάσσης του Montego Bay κάνει μόνον διάκριση για τους βράχους που δεν μπορούν να διατηρήσουν ανθρώπινη κατοίκηση ή οικονομική ζωή «αφ’ εαυτών». Αν τους καταλάβει η Τουρκία, να δούμε πόσον χρόνον θα αντέξει. Ο Ροβινσών Κρούσος έμεινε, νομίζω, δύο χρόνια και παρ’ ολίγον να τον φάνε οι κανίβαλοι. Πάντως, οι βράχοι αυτοί έχουν αιγιαλίτιδα ζώνη και Συνορεύουσα Ζώνη. Άρα, έχουν γεωπολιτική και γεωοικονομική αξία-όχι άνευ αξίας.

Η προσοχή της Ελλάδος πρέπει να στραφεί κυρίως προς προς τα 717 νησαία εδάφη νοτίως της Κρήτης, που δεν καλύπτονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης κατά την οποία η Τουρκία έχει παραιτηθή της κυριαρχίας πέρα των τριών ναυτικών μιλίων από της μικρασιατικής ακτής. Τυχόν κατάληψις μερικών εξ αυτών υπό της Τουρκίας θα στερήσει από την Ελλάδα μεγάλης θαλασσίας εκτάσεως προς το Λυβικόν και Αιγυπτιακόν πέλαγος, όπου πιθανολογείται πλούσιο σε υποθαλασσίους υδρογονάνθρακες.

Αυτοδικαίως και αποκλειστικώς

Αλλά το τόλμημα αυτό δεν στερείται κινδύνων και πάντως απέχει πολύ των τουρκικών ακτών. Προ πάσης πολεμικής ενεργείας, καλό θα ήταν η Ελλάς να κηρύξει προηγουμένως την ΑΟΖ, νοτίως της Κρήτης. Περαιτέρω, η κυβέρνηση οφείλει να επεκτείνει «αυτοδικαίως και αποκλειστικώς» την αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 μίλια, όπως δικαιούται από τη διεθνή πρακτική, κωφεύουσα στις τουρκικές απειλές περί «αιτίας πολέμου», που ισχύει μόνο δια το Αιγαίον.

Έτσι, θα κατοχυρώσει μέγα μέρος της κρητικής Συνορευούσης Ζώνης, η οποία, αποβλέπουσα στην προστασία της ξηράς της Μεγαλονήσου, μπορεί, κατά τη Σύμβαση του Montego Bay, να επεκταθεί στα 24 ναυτικά μίλια από τις γραμμές από τις οποίες μετρείται η αιγιαλίτης ζώνη της Κρήτης. Με άμεση συναίνεση, η ελληνική κυβέρνηση δύναται να παραχωρήσει προς εκμετάλλευση τις υποθαλάσσιες αυτές περιοχές σε διεθνείς εταιρείες όπως έκαμε πολύ σωστά (κι ασφαλώς) η Κυπριακή Δημοκρατία πρό τίνος χρόνου. Ως απεδείχθη είναι η καλυτέρα εγγύηση πρακτικώς.

Τέλος αλλά πρωτίστως, η Ελλάς δεν πρέπει να βραδύνει να υιοθετήσει την ΑΟΖ, μέχρις 370 χιλιομέτρων από των ακτών της, όπερ νομικώς είναι εφικτό κατά την κρατούσα γνώμη του Διεθνούς εθιμικού Δικαίου. Η διακήρυξη θα βασίζεται στα νησαία εδάφη που έχει καταγράψει το Αρχείον της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία μη φειδομένη πολυπλεύρων δυσχερειών, έχει πλήρως καταγράψει όλα τα επώνυμα και ανώνυμα νησαία εδάφη των πέντε θαλασσών που περιβρέχουν τη χώρα μας. Μεταξύ αυτών στην Αδριατική, το Αρχιπέλαγος των Διαποντίων, στη Θάλασσα Λυκίας και του εφαπτομένου Παμφυλίου Πελάγους, τα 19 ελληνικά νησαία εδάφη του αρχιπελάγους της Μεγίστης που συνορεύει με την Κύπρο.