Ελληνοτουρκική σύρραξη για την “Γαλάζια Πατρίδα” προβλέπει Αμερικανός ειδήμων

Αναφερόμενος στην υπογραφή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, ο Ryan Ginderas, καθηγητής στη σχολή του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ και συγγραφέας του βιβλίου “Αιώνια Αυγή: Η Τουρκία στην εποχή του Ατατούρκ”, το χαρακτήρισε «ως το πιο επιθετικό επεισόδιο που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στα ελληνοτουρκικά», κάνοντας μάλιστα εκτενή αναφορά στην “Γαλάζια Πατρίδα”.

Ο Αμερικανός καθηγητής σημείωσε πως η κλιμακούμενη ένταση (που περιλαμβάνει μέχρι και προσφυγή σε πόλεμο, όπως έδειξαν οι σχετικές δηλώσεις των υπουργών Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας), θυμίζει έντονα την περίοδο των “γκρίζων ζωνών” της δεκαετίας του ’90. «Τι μπορεί άραγε να κάνει η Ελλάδα για να σταματήσει την τουρκική επιθετικότητα», αναρωτιέται (μάλλον ρητορικά), ο Gingeras.

Προχωρά σε μία αναλυτική περιγραφή της τουρκικής επιθετικότητας, επισημαίνοντας την εργαλειοποίηση του προσφυγικού, την αμφισβήτηση της κυριαρχίας κατοικημένων ελληνικών νησιών και την πρόθεση της Άγκυρας για παράνομες γεωτρήσεις εντός της ελληνικής και της κυπριακής υφαλοκρηπίδας. Ο Ginderas θεωρεί δεδομένη την τουρκική κλιμάκωση, από την στιγμή που δεν ασκείται κάποια ισχυρή, διεθνής πίεση στην Τουρκία.

Τζεμ Γκιουρντενίζ και “Γαλάζια Πατρίδα”

Αναφέρεται στο δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας”, με το οποίο η Τουρκία επιθυμεί να διευρύνει την κυριαρχία της στο Αιγαίο, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Σημειώνει πως η κυρίαρχη άποψη που επικρατεί στην Τουρκία είναι πως η Ελλάδα (σε συνεργασία με τις ΗΠΑ), προσπαθεί να “εγκλωβίσει” τα τουρκικά συμφέροντα.

Ο Ginderas κάνει μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στον απόστρατό αξιωματικό του τουρκικού πολεμικού ναυτικού Τζεμ Γκιουρντενίζ, που θεωρείται ο εμπνευστής της “Γαλάζιας Πατρίδας”. Ο Γκιουρντενίζ είχε συλληφθεί το 2011 για την εμπλοκή του σε σχέδια πραξικοπήματος κατά της κυβέρνησης Ερντογάν (η περίφημη υπόθεση Βαριοπούλα), αλλά στην πορεία απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες.

Έπειτα από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, ο Γκιουρντενίζ είχε έντονη παρουσία στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, μέσω των οποίων ασκούσε ρητορικές επιθέσεις κατά των χωρών της Δύσης. Η περίπτωση Γκιουρντενίζ αποδεικνύει την σύμπνοια ενός σημαντικού τμήματος του κεμαλικού στρατιωτικού κατεστημένου, με την κυβέρνηση Ερντογάν.

Σημείο καμπής το πραξικόπημα

Ο τελευταίος ισχυρισμός ακούγεται παράδοξος, καθώς ήταν ο Τούρκος πρόεδρος που είχε οδηγήσει στην φυλακή δεκάδες αξιωματικούς για τις υποθέσεις Βαριοπούλα και Εργκενεγκόν. Ο ίδιος ο Ερντογάν απολογήθηκε για αυτές τις διώξεις, τις οποίες απέδωσε στο δίκτυο του πρώην συμμάχου του, αλλά πλέον ορκισμένου εχθρού του, ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν (τον οποίο θεωρεί ενορχηστρωτή του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016).

Ο Αμερικανός καθηγητής θεωρεί την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος ως το σημείο καμπής, που έκανε τον Ερντογάν να αναδιατάξει τις συμμαχίες του στο εσωτερικό και να προχωρήσει σε κυβερνητική συνεργασία με το ακροδεξιό κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (όπως και να προσεγγίσει τις ομάδες των κεμαλιστών αξιωματικών που είχε καταδιώξει). Ο καθηγητής αναφέρει πως ο Γκιουρντενίζ και πολλοί άλλοι ομοϊδεάτες του αξιωματικοί, υποστηρίζουν των ρωσοτουρκική συμμαχία και την προσέγγιση της Κίνας (ως αντίβαρο στον «δυτικό ιμπεριαλισμό»).

Επομένως, ενέργειες της κυβέρνησης Ερντογάν που προκαλούν εντάσεις στις σχέσεις του με τις ΗΠΑ και το NATO (όπως η αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400), συμπλέουν απόλυτα με τις ιδεολογικές αντιλήψεις που έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Ο Ginderas σημειώνει ταυτόχρονα, πως η σταθερότητα της ρωσοτουρκικής προσέγγισης (παρά τις επιμέρους διαφορές Άγκυρας-Μόσχας σε Συρία και Λιβύη), εξηγείται από τον διάχυτο αντιδυτικισμό που έχει διαχυθεί σε όλη την Τουρκία.

Η απουσία των δυτικών χωρών

Επιπλέον, αναφέρει πως τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η ΕΕ, έχουν κάνει ελάχιστα για να περιορίσουν την τουρκική επιθετικότητα, ειδικά για την ΕΕ επισημαίνει πως φοβάται να καταφύγει στην «στρατιωτική της ισχύ». Σημειώνει πρέπει να θεωρείται δεδομένη η τουρκική κλιμάκωση, με δεδομένη την απουσία της ΕΕ (αλλά και των ΗΠΑ), από κρίσιμα μέτωπα, όπως της Συρίας και της Λιβύης.

Ο Ginderas δεν βλέπει να έχουν απτά αποτελέσματα οι αντιδράσεις της Γαλλίας, των αραβικών χωρών, της Ελλάδας και της Κύπρου. Καθώς αυτές θα περιοριστούν σε ρητορικό επίπεδο, η Τουρκία θα τις αγνοήσει. Το έκανε ήδη στην Λιβύη, όπου αγνόησε το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ, διασώζοντας τελικώς τον σύμμαχο της, τον πρωθυπουργό Σαράτζ.

Ο καθηγητής καταλήγει λέγοντας πως ο σκοπός της Τουρκίας είναι να δημιουργήσει στρατιωτικές βάσεις στην δυτική Λιβύη, να αναλάβουν τουρκικές εταιρείες τα έργα ανοικοδόμησης της χώρας και να προχωρήσει στην εφαρμογή των διατάξεων του τουρκολιβυκού μνημονίου. Ακόμα και αν αυτό φέρει περισσότερο κοντά το ενδεχόμενο μιας σύγκρουσης με την Ελλάδα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει.

---

*Με πληροφορίες από το ahvalnews.com