Ελληνοτουρκικό μέτωπο: Μία εύθραυστη αποκλιμάκωση

Η επιφύλαξη με την οποία αντιμετωπίζουν οι ελληνικές αρχές την “αποκλιμάκωση” στο μέτωπο με την Τουρκία είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί. Σχεδόν κανείς δεν είναι πεπεισμένος ότι η ένταση ανήκει στο παρελθόν. Τα τουρκικά Μίντια δημιουργούν σύγχυση. Από τη μία κάνουν λόγο για ένα «διάλειμμα» και από την άλλη αναφέρουν «κινητικότητα γύρω από το ερευνητικό πλοίο Ορούτς Ρέϊτς». Προδικάζουν, μάλιστα, ότι ετοιμάζεται να βγει τις επόμενες ημέρες να βγει στην Ανατολική Μεσόγειο για σεισμικές έρευνες.

Το πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η Άγκυρα εμφανίζεται να προβάλει ως προαπαιτούμενο για την αποκλιμάκωση την έναρξη διμερούς διαπραγμάτευσης εφ’ όλης της τουρκικής επεκτατικής ύλης. Και, μάλιστα, έναν με σκοπό μία συμφωνία-πακέτο. Χαρακτηριστική για το πώς εννοεί τον διάλογο η Άγκυρα είναι και η συνέντευξή του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι, στην εφημερίδα “Μιλιέτ”.

Σ’ αυτήν υποστήριξε ότι «η Τουρκία σήμερα έχει γίνει μια περιφερειακή δύναμη. Επομένως είναι προφανές πως ό,τι παιχνίδι και να προσπαθήσουν να παίξουν στη Μεσόγειο δεν θα πετύχει». Απαντώντας σε ερώτηση για το ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές της Άγκυρας, αναφέρθηκε στην Κύπρο, αλλά και στα νησιά του Αιγαίου, λέγοντας: «Αν κοιτάξετε στις “κόκκινες γραμμές” μας υπάρχει η Κύπρος. Καμιά λύση που δεν βασίζεται στην πολιτική και κυρίαρχη ισότητα και με τον ίδιο τρόπο τον δίκαιο διαμοιρασμό του φυσικού πλούτου αποτελεί κόκκινη γραμμή μας. Και η χρήση των δικαιωμάτων στο πλαίσιο των συμφωνιών που σύναψε η Τουρκία με την “ΤΔΒΚ” είναι κόκκινες γραμμές μας».

Τέλος έθεσε και το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών. «Αφορά την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου που πηγάζει από τις συμφωνίες που υπογράφηκαν πριν από 100 χρόνια. Δηλαδή, αν κοιτάξουμε, αντίθετα, με τι συμφωνίες τα νησιά του Αιγαίου έχουν στρατικοποιηθεί. Αυτό είναι απαράδεκτο για την Τουρκία. Ό,τι απαιτείται γι’ αυτό θα γίνει. Άλλωστε αυτή τη στιγμή σε αυτό το πλαίσιο έχουν ξεκινήσει εργασίες νομικών διαδικασιών», κατέληξε.

Η Αθήνα εμμένει στην πάγια θέση της, την οποία επανέλαβε για ακόμα μία φορά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση αναφορικά με την πιθανότητα διαλόγου με την Τουρκία, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή σε διάλογο, διευκρινίζοντας ότι η μόνη διαφορά που αναγνωρίζει με την Τουρκία είναι αυτή της υφαλοκρηπίδας.

…Αφού πετάξαμε τους Έλληνες στη θάλασσα

Τα δόντια του προς την Ελλάδα φρόντισε να δείξει και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με την Ισπανίδα ομόλογό του. Παρ’ ότι η Αράντσα Γκονθάλεθ Λάγια δήλωσε ότι είναι σημαντικό η Αγία Σοφία να παραμείνει μέρος της κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, μετά την μετατροπή της σε τζαμί την προηγούμενη εβδομάδα, δεν απάντησε στις ανθελληνικές προκλήσεις του Τσαβούσογλου: «Κατέβασμα της σημαίας, Κάψιμο της τουρκικής σημαίας… Τέτοιες συμπεριφορές τους ταιριάζουν. Αφού πετάξαμε τους Έλληνες στη θάλασσα, ειδικά ο Κεμάλ Ατατούρκ, σεβάστηκε την ελληνική σημαία. Τέτοιο έθνος είμαστε. Αυτοί κάνουν ό,τι τους ταιριάζει», ανέφερε.

Η ένταση που επικρατεί στο Αιγαίο έχει κινητοποιήσει πολλούς διεθνείς παίκτες. Η Γερμανία, η οποία αυτό το εξάμηνο προεδρεύει στην ΕΕ, συνεχίζει να προωθεί τη διμερή ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση, προειδοποιώντας τον Ερντογάν ότι αν πραγματοποιήσει τις απειλές του η Αθήνα είναι έτοιμη να απαντήσει. Γαλλία, ΗΠΑ και Βρυξέλλες, όμως, έχουν μπει επίσης στο παιχνίδι.

Παρά το έντονο διπλωματικό παρασκήνιο, οι μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού στο Βόρειο Αιγαίο παραμένουν σε αυξημένη επιφυλακή. Εξάλλου, η Τουρκία έχει εκδώσει νέα Navtex με την οποία δεσμεύεται μία μεγάλη θαλάσσια περιοχή για την πραγματοποίηση ασκήσεων του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, στον κόλπο του Ξηρού. Η συγκεκριμένη Navtex έχει ισχύ μέχρι και τις 29 του μήνα, με την περιοχή που έχει δεσμευθεί να αφορά κυρίως σε τουρκικά χωρικά ύδατα.

Από την πλευρά του, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έστειλε το δικό του μήνυμα προς την Άγκυρα, μετά τη συνάντησή του με τη Βουλγάρα ομόλογό του: «Η Ελλάδα δεν πρόκειται να ανεχθεί τετελεσμένα όσον αφορά την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Ήθελα να καταστήσω στην κ. Ζαχαριεβα, όπως και σε όλους τους άλλους συνομιλητές μου, απολύτως σαφή την ελληνική θέση στο ζήτημα αυτό», τόνισε χαρακτηριστικά.

Εσωτερικές αντιπαραθέσεις

Η ελληνοτουρκική διένεξη έχει ανεβάσει και το εγχώριο πολιτικό θερμόμετρο. Για την ακρίβεια, προκάλεσε σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης-αντιπολίτευσης στη Βουλή. Κριτική στον υπουργό Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο άσκησε ο ΣΥΡΙΖΑ, καταλογίζοντάς του άγνοια σε σχέση με την ελληνική Navtex στο Καστελλόριζο. «Το Λιμενικό εξέδωσε Navtex, εκτιμήθηκε ότι θα εκλαμβάνετο ως αμφιλεγόμενο μήνυμα, έγινε σε χαμηλό επίπεδο, δεν γνωρίζαμε κάτι, έγινε η σχετική διόρθωση, ολοκληρώθηκε η αποκλιμάκωση», δήλωσε ο υπουργός, προκαλώντας αντιδράσεις στα έδρανα της αντιπολίτευσης.

«Θέλετε να μας πείτε ότι την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά στο Αιγαίο κάποιες υπηρεσίες χωρίς γνώση της πολιτικής ηγεσίας εκδίδουν Navtex και οι υπουργοί της κυβέρνησης κάνουν αμέριμνοι τις τριήμερες ή διήμερες διακοπές τους και ο κ. Μητσοτάκης χρησιμοποιεί τα ελικόπτερα του ελληνικού στρατού για να πηγαινοέρχεται από την Πάρο στην Επίδαυρο και από την Επίδαυρο στην Πάρο. Αυτό μας είπατε; Ελπίζω να το διαψεύσετε», ανταπάντησε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μέτωπο της Λιβύης, το οποίο ενδέχεται να επηρεάσει τα ελληνοτουρκικά. Ο Ερντογάν εξακολουθεί να στέλνει Τούρκους στρατιώτες και ισλαμιστές μισθοφόρους στη χώρα της Αφρικής. Από την πλευρά της Αιγύπτου, ο στρατηγός Μοχάμεντ Φαρίντ επιθεώρησε την επιχειρησιακή ετοιμότητα και μαχητική ικανότητα των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων, στο πλαίσιο σχεδίου τήρησης «αυστηρών διαδικασιών για τη διαφύλαξη των συνόρων του κράτους και της περιφερειακής ασφάλειας σε όλα τα στρατηγικά μέτωπα από ξηράς, θάλασσας και αέρος».