Εν δράσει η τουρκική διπλωματία για να προωθήσει τη στρατηγική της

Η κατοχική πλευρά δεν έχει λόγο να μην συντηρεί κανάλια επικοινωνίας. Ειδικά όταν δεν αισθάνεται πίεση για να διαφοροποιήσει τις θέσεις της σε βάρος της Ελλάδος και της Κύπρου. Συνεπώς, η Τουρκία συζητά θεσμικά με την Αθήνα, κουβεντιάζει ατύπως με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη αν και θεωρεί την Κυπριακή Δημοκρατία “εκλιπούσα”, αλλά επί της ουσίας τίποτε.

Στρατηγικά η Άγκυρα επιδιώκει διαμοιρασμό του Αιγαίου και πλήρη έλεγχο της Κύπρου. Είναι ένας διαχρονικός στόχος που προωθείται αντιμετωπίζοντας ενιαία τον Ελληνισμό, Ελλάδα και Κύπρο. Η Αθήνα ό,τι και να δηλώνει από τη στιγμή που έχει διευρύνει την ατζέντα των συζητήσεων με την Τουρκία, τούτο αφήνει ανοικτό παράθυρο για να τεθούν στο τραπέζι και οι τουρκικές αξιώσεις. Αυτό κατά την τουρκική εκδοχή έχει ήδη γίνει. Τα όσα θέτει η κατοχική πλευρά στο Αιγαίο, μικρά ή μεγάλα ζητήματα, προδήλως ξεφεύγουν από το διεθνές δίκαιο.

Αυτό που αξιώνει η Τουρκία να συζητηθούν είναι εν πολλοίς τα όσα γκριζάρει και αμφισβητεί. Η τακτική είναι γνωστή. Ξεκινά και αμφισβητεί, στη συνέχεια γκριζάρει και στο τέλος το θέτει στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων. Αυτό ανοίγει το δρόμο να κερδίσει νέα “κεκτημένα”. Αλλά και στην Κύπρο τι ζητά; Νομιμοποίηση των κατοχικών δεδομένων. Έγινε εισβολή, κατέχει εδάφη και η συζήτηση από το 1974 και εντεύθεν είναι να νομιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της εισβολής. Αυτό είναι το μεγαλύτερο κέρδος της Τουρκίας.

Σε αυτό το σκηνικό, με την Άγκυρα να έχει καταφέρει να θέσει, διά της ισχύος και της ελληνικής παθητικής στάσης, όλες τις παράνομες και παράλογες διεκδικήσεις της, ξεκίνησε υποτίθεται μια πορεία εξομάλυνσης σχέσεων. Κι αυτό αφορά τα ελληνοτουρκικά και όχι το Κυπριακό, στο οποίο η τουρκική πλευρά δεν κάνει βήμα πίσω.

Στάση αναμονής στο Κυπριακό

Στο Κυπριακό, εκείνο το οποίο αναμένεται είναι τα επόμενα βήματα από τα Ηνωμένα Έθνη για την κάθοδο στη Λευκωσία της Βοηθού Γ.Φ. Ρόζμαρι Ντικάρλο για συζήτηση με Χριστοδουλίδη και Τατάρ τη διάνοιξη και νέων διόδων επί της κατοχικής γραμμής και τη σύγκληση άτυπης Πενταμερής Διάσκεψης, που χρονικά τοποθετείται για το νέο χρόνο. Θα πρόκειται για μια ακόμη άτυπη Πενταμερή (εγγυήτριες δυνάμεις, Κυπριακή Δημοκρατία και τουρκοκυπριακή κοινότητα), που δεν θα δώσει διέξοδο αλλά θα επιβεβαιώσει το χάσμα απόψεων.

Από τη μια, η ελληνική πλευρά στην Κύπρο επιμένει ότι θα προσέλθει σε μια άτυπη Πενταμερή μόνο για να συζητήσει εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, που περιλαμβάνει τις αποφάσεις και τα ψηφίσματα του Διεθνούς Οργανισμού, που οδηγεί σε μια (ρατσιστική/ μη δημοκρατική) λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, επικαλούμενη το κεκτημένο των προηγούμενων διαπραγματεύσεων.

Στην αντιπέρα όχθη, η τουρκική πλευρά αποδέχθηκε να συμμετάσχει στην Πενταμερή για να θέσει και να συζητήσει μόνο λύση δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα και ίσο διεθνές καθεστώς μεταξύ τους, τα οποία θα συνεργάζονται ως γείτονες. Η λογική της κατοχικής πλευράς παραπέμπει σε μια συνομοσπονδία. Αυτή, ως γνωστόν, προϋποθέτει την ύπαρξη δύο κυρίαρχων κρατών τα οποία συμφωνούν κάπως να συστεγαστούν, διατηρώντας όμως το δικαίωμα της αποχώρησης, απόσχισης.

Oι Τούρκοι θεωρούν ότι είναι τούτο στρατηγική επιδίωξη που τους εξυπηρετεί, πως αυτό το συνομοσπονδιακό μόρφωμα, το τουρκοκυπριακό κρατίδιο, θα λειτουργεί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κι αυτό θα διασφαλιστεί με τη διεθνή προσωπικότητα που θα έχει η συνομοσπονδία, ενώ την ίδια στιγμή τα δύο κρατίδιά της θα έχουν χωριστή κυριαρχία, αλλά και δυνατότητα ξεχωριστής διεθνούς εκπροσώπησης σε διάφορους τομείς της εξωτερικής πολιτικής. Σύμφωνα πάντα με την τουρκική προσέγγιση τα δύο κρατίδια θα τελούν κάτω από μια ομπρέλα και θα έχουν κοινή διεθνή εκπροσώπηση για εκείνους τους τομείς που δεν θα καλύπτει η χωριστή διεθνής εκπροσώπηση των κρατιδίων.

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος από της αναλήψεως των καθηκόντων του και εντεύθεν, μετρά τρεις αποτυχημένες προσπάθειες στο Κυπριακό, θα προσπαθήσει εκ νέου. Ο Γ.Γ. αναμένει ότι οι δυο πλευρές θα προσπαθήσουν στην Πενταμερή να βρουν κοινό έδαφος για να καταστεί δυνατή η επανάληψη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Αυτό σημαίνει ότι θα ασκήσει την επιρροή του για να υπάρξει διαφοροποίηση των πλευρών από τις εκατέρωθεν θέσεις τους.

Διαχρονικά αυτό που γίνεται είναι να υποχωρεί η αδύνατη πλευρά. Είναι γνωστό ποια πλευρά διαχρονικά υποχωρεί και ποια είναι εκείνη που προελαύνει διαπραγματευτικά. Στην εξίσωση των εξελίξεων βρίσκεται και η Βρετανία. Αν και κρατά χαμηλούς τόνους, όπως πάντα, δρα στο παρασκήνιο προωθώντας συμβιβαστικές φόρμουλες, που πάντα ευνοούν την κατοχική Τουρκία και ασφαλώς τα δικά της συμφέροντα στο νησί. Το Λονδίνο παρεμβαίνει προς τη Λευκωσία για να δείξει ευελιξία χάριν της… λύσης και κλείνει το μάτι στην Άγκυρα.