Ένα βήμα μπρος, πολλά πίσω…

του Κώστα Βενιζέλου  – 

Σύμφωνα με τους όρους που ο ίδιος ο πρόεδρος Αναστασιάδης έχει θέσει, για να ξαναπάει σε Πενταμερή Διάσκεψη, θα πρέπει η Τουρκία να αποδεχθεί τον τερματισμό των εγγυήσεων, τον τερματισμό των παρεμβατικών δικαιωμάτων και την αποχώρηση όλων των στρατευμάτων.

Τούτο παραπέμπει στην πολιτική της πρόταξης της δεκαετίας του ’80. Σωστό ή λάθος δεν έχει σημασία, δεν είναι αυτό το θέμα. Ποιος στην ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα αποδεχόταν τις προϋποθέσεις που θέτει ο Πρόεδρος; Πλην μιας μικρής, θλιβερής μειοψηφίας, που με τη συμπεριφορά της ουσιαστικά ικανοποιεί τις τουρκικές επιδιώξεις, η συντριπτική πλειοψηφία συμφωνεί πως μια συμφωνία θα πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά που προτάσσει ο Πρόεδρος. Το θέμα της ασφάλειας είναι καθοριστικό, όπως και η λειτουργικότητα του κράτους. Αυτό να μην το ξεχνούμε.

Όροι που παραβιάζονται

Το πρόβλημα είναι, όμως, άλλο. Το θέμα είναι πως όσες φορές ο Πρόεδρος έθεσε προϋποθέσεις δεν τις κράτησε μέχρι τέλους. Όσες φορές έκανε ένα βήμα μπροστά, θέτοντας ζητήματα, επιμένοντας σε θέσεις, στη συνέχεια έκανε βήματα πίσω. Αυτή η πολιτική συμπεριφορά τον καθιστά εν πολλοίς προβλέψιμο. Η πρώτη κίνηση είναι να θέτει όρους και προϋποθέσεις. Αναμενόμενη, όμως, είναι η κατάληξη, η αναδίπλωση με την εγκατάλειψη αυτών των όρων και προϋποθέσεων.

Αυτό είναι πρόβλημα. Γιατί όταν είναι κανείς προβλέψιμος, στο τέλος τον περιμένουν στη γωνία. Όταν ανεβάζεις τον πήχη και περνάς από κάτω, κανείς δεν ανησυχεί. Συνεπώς, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως με το πρώτο σινιάλο δεν θα επανέλθει ο Αναστασιάδης σε μια νέα Πενταμερή, ή σε δείπνα επανασυγκόλλησης σχέσεων με τον παραπονιάρη Ακιντζί.

Για την ακρίβεια, παρακολουθώντας την πορεία των γεγονότων, διαπιστώνεται ότι στα σινιάλα υπάρχει ανταπόκριση, ανεξάρτητα από το τι έχει προηγηθεί και τι έχει λεχθεί. Αυτό το γνωρίζουν όλοι οι παίκτες. Και αυτοί της αντίπερα όχθης και οι διεθνείς παράγοντες.

Ζήτημα αξιοπιστίας

Είναι προφανές πως η διαχείριση ενός ζητήματος, όπως το Κυπριακό, συνδέεται και με την αξιοπιστία. Είναι βασικό στοιχείο στην άσκηση πολιτικής. Αξιοπιστία πρέπει να υπάρξει πρωτίστως στο εσωτερικό της χώρας. Αυτή δημιουργεί στους πολίτες αυτοπεποίθηση. Ενεργοποιούνται ξανά τα αντανακλαστικά της κοινωνίας που έχει βαρεθεί να είναι στο ίδιο έργο θεατής.

Ενίοτε το Κυπριακό καθίσταται εργαλείο άσκησης εσωτερικής πολιτικής. Οι πολιτικοί θεωρούν πως μπορούν να αγγίζουν τις ευαισθησίες των πολιτών. Θεωρούν πως μπορούν να κάνουν υποχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις και ταυτοχρόνως να βγάζουν πύρινους λόγους σε μνημόσυνα και σε επετειακές εκδηλώσεις. Οι πολίτες λίγο-πολύ τους πήραν χαμπάρι, δεν πιστεύουν, δεν εμπιστεύονται. Ωστόσο, αντιδρούν με απάθεια. Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο βοηθά στη διαιώνιση αυτών των πολιτικών συμπεριφορών.

Το πρόβλημα είναι πως και οι έξω ξέρουν την πρακτική αυτή και δεν ανησυχούν. Αυτό επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα. Εάν γίνει μια καταγραφή δηλώσεων του προέδρου Αναστασιάδη προ του δείπνου της 4ης Ιουνίου και συγκριθεί με όσα πρότεινε θα μετρηθεί ο βαθμός αξιοπιστίας και θα καταστεί σαφές πόσο τελικά προβλέψιμος είναι.