Ένας αιώνας από τη Μικρασιατική Καταστροφή – Ένας απολογισμός

Με το τέλος του έτους ολοκληρώθηκε μια σειρά πολύ σημαντικών συνεδρίων που οργανώθηκαν με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Νομίζω όμως ότι δεν έχει εξαλειφθεί η σύγχυση, για τα αίτια της ελληνικής ήττας, για τα όσα συνέβησαν από τους Νεότουρκους κατά των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων, για τον χαρακτήρα της Μικρασιατικής Εκστρατείας και για την αναγκαιότητα ή μη της προσπάθειας απελευθέρωσης των Ελλήνων της Ανατολής σε συνθήκες κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Επιπλέον, δεν έχει εξαλειφθεί η σύγχυση για το τι χάθηκε στην Ανατολή με την Έξοδο των Ελλήνων από Μικρά Ασία, Πόντο και Ανατολική Θράκη, για το πόσο η ήττα του 1922 σφράγισε το παρόν και το μέλλον του ελληνικού κόσμου και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να δημιουργηθούν όλα τα σύγχρονα ελληνο-τουρκικά προβλήματα και εμπλοκές. Και αιτία αυτού του φαινομένου της σύγχυσης είναι η προσπάθεια των απογόνων των δύο αρνητικών πολιτικών δυνάμεων εκείνης της εποχής να θολώσουν την ιστορία.

Πρωτίστως των πολιτικών απογόνων της βασιλικής παράταξης που διαχειρίστηκε τη μικρασιατική πρόκληση από το Νοέμβριο του 1920 έως το Σεπτέμβριο του 1922. Οι σύγχρονοι απολογητές της, επιχειρούν τη συγκάλυψη των απόλυτων ευθυνών της για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη μετάθεση του κέντρου βάρους της προσοχής από την ουσία σε τεταρτεύοντα ζητήματα (όπως η Δίκη των Εξ ενόχων της ήττας και της εγκατάλειψης των μικρασιατικών πληθυσμών στο έλεος του Μουσταφά Κεμάλ).

Στη συνέχεια, των πολιτικών κληρονόμων του παλαιοελλαδικού ΣΕΚΕ-ΚΚΕ που αντιτάχθηκε με τις ελάχιστες δυνάμεις που διέθετε τότε στη Μικρασιατική Εκστρατεία υπακούοντας στις εντολές της Κομιντέρν και περιφρονώντας τόσο τον ίδιο το λαό όσο και τις αποφάσεις του ιδρυτικού του συνεδρίου. Σ’ αυτά ας προσθέσουμε τη συνειδητή στάση της κυβέρνησης για υποβάθμιση της επετείου. Μια στάση που την ανέτρεψε η ίδια η κοινωνία με τις εκατοντάδες εκδηλώσεις σε κάθε μέρος της Ελλάδας.

Τα ονείρατα που κάηκαν

Οπότε ας ξεφύγουμε από τη σύγχρονη αλλοτρίωση, με την καλύτερη γνώση εκείνης της εποχής και κυρίως με τη γνώση της ταυτότητας και της άποψης των θυμάτων της νεοελληνικής αβελτηρίας και ανικανότητας. Ας δούμε την έννοια της ελευθερίας στους Σμυρνιούς και μέσω αυτής θα αντιληφθούμε τι δεν έχουν καταλάβει 100 χρόνια μετά διάφοροι πολιτικοί απόγονοι του “ελιά στεφάνι/σφυρί δρεπάνι”…

Λέει η Αγγέλα Παπάζογλου στο βιβλίο ”Τα χαΐρια μας εδώ” του Γιώργη Παπάζογλου: «Με το “Μινόρε”, εμείς στη Σμύρνη, λέγαμε τον πόνο μας, που ‘μαστε μέσα στη σκλαβιά. Δεν το βαριόμασταν ποτέ το “Μινόρε”. Όλο “Μινόρε” λέγαμε, για να ανάβουμε μέσα μας καντήλι ελπίδας. Ο Σμυρνιός, ούτε ένα λεπτό δεν ξέχναε τη σκλαβιά! Ο νους μας ήταν στη λευτεριά». Kαί συνεχίζει με το ακόλουθο στιχάκι: «Μόνο μία ώρα χαίρομαι, όταν γλυκοχαράζει, που ησυχάζει η καρδιά και δεν αναστενάζει»… σχολιάζοντας: «Εννοούσαμε ότι η καρδιά μας αναστέναζε γιατί ήμασταν σκλάβοι και ο χρόνος περνούσε, σχεδόν όπως περνούσανε οι αραμπάδες στο καλντερίμι…».