Επανεκκίνηση με αγεφύρωτο το χάσμα

του Αλέξανδρου Μαλλιά  – 

Ο αμύητος παρατηρητής θα μπορούσε να απορήσει με την ποιότητα των δηλώσεων  που έγιναν στα Σκόπια κατά την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά. Φιλοφρονήσεις και διαβεβαιώσεις καλών προθέσεων σε όλα τα επίπεδα. Η υπογραφή  Μνημονίου Κατανόησης για ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας ήταν το επιστέγασμα μίας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν δύο χρόνια.

Οι δύο πλευρές προσπάθησαν να δώσουν το στίγμα ότι κάτι αλλάζει, ή μάλλον ότι πρέπει κάτι να αλλάξει  μετά την κυβερνητική αλλαγή στην ΠΓΔΜ. Η ελληνικη πλευρά επέμεινε στο πρόβλημα του αλυτρωτισμού και στην ουσία της Απόφασης του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι. Η κυβέρνηση Ζόραν Ζάεφ και ειδικά ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ θεωρούν ότι η υπογράμμιση της αλλαγής αυτής συνιστά ικανή συνθήκη για να πεισθεί και η Ελλάδα για τις αγαθές τους προθέσεις.

Διπλωματική ήττα

Διαβεβαίωσε εκ του ασφαλούς την προσήλωσή στην Ενδιάμεση Συμφωνίας της Νέας Υόρκης.Γνωρίζοντας ότι χάρις στην προσωπική του διπλωματική δεινότητα, γνώση και επιχειρήματα στην Χάγη, η Ενδιάμεση Συμφωνία τού Σεπτεμβρίου 1995 έχει καταστεί ετεροβαρής μετά την απόφαση-κόλαφο του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης της 5^ης Δεκεμβρίου 2011. Όσο και αν ορισμένοι στην Αθήνα θα ήθελαν να την λησμονήσουν. Κυρίως, όμως, θα ήθελαν να λησμονήσουν το πώς οδηγηθήκαμε στην διπλωματική αυτή ήττα.

Η αλήθεια είναι ότι η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, εκτός των άλλων, ερμήνευσε κατά τρόπο ασύμφορο και ασύμβατο με τα συμφέροντα και τις θέσεις της Ελλάδος το σύνολο των θεμελιωδών διατάξεων της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των άρθρων που αφορούν στην εχθρική προπαγάνδα, έγερση μειονοτικού, πολιτιστική κληρονομιά. Η Ελλάδα εξακολουθεί να δεσμεύεται από μια διμερή συμφωνία που λειτουργεί εις βάρος της.

Είναι θετικό, ότι η γειτονική μας χώρα επιδιώκει να αναδείξει ότι αντιλαμβάνεται τα σφάλματα της εθνικιστικής πολιτικής του Νίκολα Γκρουέφσκι, επιβεβαιώνοντας τις ελληνικές αιτιάσεις για την στάση των Σκοπίων την παρελθούσα δεκαετία, δηλαδή για τον αλυτρωτισμό και την εχθρική προπαγάνδα κατά της Ελλάδος. Στην πραγματικότητα, η στάση της κυβέρνησης Γκρουέφσκι έβλαψε την διεθνή εικόνα και την πορεία της ΠΓΔΜ προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Επανεκκίνηση

Η αποκατάσταση θετικού κλίματος είναι και προς το δικό μας συμφέρον. Η Αθήνα ανταποκρίνεται και παίρνει πρωτοβουλίες. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι δύο χώρες επιλέγουν την φιλία και την συνεργασία μετά την σύγκρουση. Ξεχωρίζω την περίοδο Σεπτεμβρίου 1995 – Νοεμβρίου 2004, μία δεκαετία άνευ προηγουμένου ανάπτυξης των σχέσεων σε όλους τους τομείς, στρατιωτικής συνεργασίας και υπηρεσιών ασφαλείας συμπεριλαμβανομένων.

Τότε υπογράφηκε μία εικοσάδα συμφωνιών υψηλής πολιτικής σημασίας και οικονομικής  εμβέλειας. Δεν οδήγησε εν τούτοις σε λύση του ζητήματος της ονομασίας, λόγω εμμονής των Σκοπίων στην θέση τους. Επίσης, δεν επιβεβαιώθηκαν οι δικές μας προσδοκίες. Αυτή είναι η αλήθεια.

Σήμερα συνεπώς, δεν πρόκειται για εκκίνηση, αλλά για επανεκκίνηση. Σταθερή βάση στην ανάλυσή μας είναι η επιμονή της νέας κυβέρνησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ, έστω με την ονομασία «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Ονομασία, όμως, που  γραπτώς απέρριψε η ΠΓΔΜ τον Απρίλιο του 2001 κατά την υπογραφή  Συμφωνίας Σύνδεσης και Σταθεροποίησης με την ΕΕ.

Τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών τον Οκτώβριο θα μας επιτρέψουν να  διαπιστώσουμε κατά πόσον η σημερινή κυβέρνηση θα κάνει το απαραίτητο μεν αμφίβολο δε βήμα εμπρός για την λύση του ζητήματος του ονόματος, που είναι ο όρος για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ.