Επουσιώδης διαφορά για το Λονδίνο τα “δύο κράτη” στην Κύπρο!

Σε διπλωματικές εξισώσεις, με μεγάλη δόση εποικοδομητικής ασάφειας, ασκούνται τα στελέχη του Φόρεϊν Όφις, τα οποία επιχειρούν να συμπληρώσουν το παζλ για επανάληψη της διαδικασίας στο Κυπριακό. Ένα εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο στην παρούσα φάση. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το Λονδίνο επιχειρεί να παρακάμψει τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των εμπλεκόμενων στο Κυπριακό, χαρακτηρίζοντας τις “λεπτομέρειες”. Οι αναφορές αυτές αφορούν τις εκατέρωθεν θέσεις, κυρίως την τουρκική, η οποία επιμένει σε λύση δυο κρατών.

Είναι προφανές πως το Κυπριακό βρίσκεται σε βαλτωμένα νερά εδώ και πολύ καιρό. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν ασχολούνται, εκτός από τα τρέχοντα, τα καθημερινά, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γενικώς απούσα και οι μόνοι που δραστηριοποιούνται παρασκηνιακά είναι οι Βρετανοί. Οι τελευταίοι δραστηριοποιούνται σε πρωτεύουσες που θεωρούνται κλειδί σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, αλλά και στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.

Όπως είχαμε γράψει πρόσφατα (14 Νοεμβρίου), ο αρμόδιος για το Κυπριακό στο Φόρεϊν Όφις, Ajay Sharma, βρέθηκε στη Νέα Υόρκη για επαφές. Ενδεικτικό των προθέσεων του Λονδίνου είναι τα όσα είπε στο γεύμα με τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σύμφωνα με πληροφορίες από ξένη διπλωματική πηγή, η χώρα της οποίας παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις διεργασίες στο Κυπριακό, ο Βρετανός αξιωματούχος ζήτησε από τους συνομιλητές του να ασκήσουν πιέσεις για να επανάληψη της διαδικασίας, αξιοποιώντας όλα τα μέσα που διαθέτουν. Περιέγραψε ταυτόχρονα και τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν.

Ανέφερε πως η επιμονή κάθε πλευράς να ερμηνεύει από τη δική της οπτική γωνία τη μορφή της λύσης, διαιωνίζει εν πολλοίς το αδιέξοδο. Σημείωσε ταυτόχρονα πως αυτό διευκολύνει την Τουρκία να προωθεί τους σχεδιασμούς της σε Αμμόχωστο και ΑΟΖ. Υποστήριξε πως η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι θύμα κάποιων εμμονών της. Υπέδειξε πως θα πρέπει να πεισθούν οι Τουρκοκύπριοι ότι θα έχουν ίσο καθεστώς.

Βρετανική “ευελιξία” στο Κυπριακό

Η ερμηνεία που δίνει ο κ. Sharma στην τουρκική επιμονή για λύση δύο κρατών, είναι πως οι Τουρκοκύπριοι θέλουν διασφαλίσεις πως θα έχουν ίσο καθεστώς σε μια μελλοντική συμφωνία. Αν και δημόσια παρουσιάζονται υπέρμαχοι της μορφής λύσης, στην οποία αναφέρονται και οι αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις οι Βρετανοί σημειώνουν την ανάγκη να επιδειχθεί “ευελιξία”. Αφήνουν δε να εννοηθεί πως η επιμονή της Λευκωσίας σε αυτά τα ζητήματα τη… ζημιώνουν.

Το Λονδίνο φαίνεται πως δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στον διορισμό απεσταλμένου, τον τίτλο του και γενικά τον ρόλο του. Σημασία, όπως αναφέρουν, είναι να ξεκινήσει η διαδικασία. Είναι σαφές από τις επαφές που πραγματοποιούν οι Βρετανοί πως θέλουν, ανεξαρτήτως των δεδομένων και των προοπτικών, να επαναρχίσει η διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Και ενώ τούτο φαντάζει λογικό και αναμενόμενο, άλλο είναι το ανησυχητικό.

Οι αλχημείες και οι ιδέες τους, που αγγίζουν την ουσία και τον πυρήνα της μορφής της λύσης. Σημειώνεται πως αντί η προσπάθεια τους να επικεντρώνεται στο να μετακινηθεί η τουρκική πλευρά από τις θέσεις της για λύση δύο κρατών, αναζητείται φόρμουλα γύρω από δύο βασικές τουρκικές αξιώσεις: Της αναγνώρισης κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος. Είναι προφανές πως όσο αναπτύσσονται τέτοια σενάρια από βρετανικής πλευράς, τόσο περισσότερο ανοίγει και ο δρόμος για να επηρεασθεί και η παρουσία της στο νησί, αναφέρουν ενημερωμένες πηγές.

Οι δύο διαπραγματευτές

Πάντως, κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των πλευρών διατηρούνται, απλά για να συντηρείται μια μορφή διαχείρισης θεμάτων. Σε εβδομαδιαία βάση, οι διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Ελγκιούν Ολγκιούν, έχουν διαδικτυακές συναντήσεις. Ωστόσο, η τουρκική πλευρά αρνείται να συζητήσει τα θέματα που είναι υπό διαπραγμάτευση. Την περασμένη Δευτέρα, οι δύο διαπραγματευτές παρακάθισαν σε αποχαιρετιστήριο δείπνο με την απερχόμενη Ειδική Αντιπρόσωπο των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, που αναχωρεί από το νησί την ερχόμενη Τρίτη.

Στο δείπνο, παρά το γεγονός ότι δόθηκε η ευκαιρία για μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση, δεν εισήλθαν στα ουσιαστικά και ακανθώδη καθώς ο Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής επιμένει πως δεν έχει τέτοια εξουσιοδότηση. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μελετούν επενδύσεις στην Κύπρο και προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει προκαταρκτικές σκέψεις, για τις οποίες είναι ενημερωμένη η Λευκωσία.

Γίνεται λόγος για επενδύσεις σε διάφορους τομείς (π.χ ανανεώσιμες πηγές). Τα ΗΑΕ έχουν, όπως ανακοινώθηκε, προχωρήσει σε συμφωνίες για σημαντικές επενδύσεις στην Τουρκία, εξέλιξη η οποία ήταν σε γνώση της Λευκωσίας εδώ και καιρό. Η οικονομική συμφωνία της Τουρκίας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, προσφέρει ένα σημαντικό “σωσίβιο” για το καθεστώς Ερντογάν.

Το Άμπου Ντάμπι θα επενδύσει 10 δισ. δολάρια στην τουρκική οικονομία, δημιουργώντας και μια σχέση εξάρτησης. Σημειώνεται πως οι δύο χώρες ήταν στα… μαχαίρια, καθώς η Άγκυρα κατηγορούσε τα ΗΑΕ για εμπλοκή στο πραξικόπημα του 2016, ενώ μαχητικά αεροσκάφη τους είχαν βομβαρδίσει την τουρκική βάση στη Λιβύη. Το Άμπου Ντάμπι από την πλευρά του κατηγορούσε την Άγκυρα για αποσταθεροποιητικές κινήσεις διά της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Απάντηση με χάρτη

Επισυνάπτοντας χάρτη «γεωγραφικές συντεταγμένες» των εξωτερικών ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας, Φεριτούν Σινιρίλογλου έστειλε επιστολή προς τον γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Η επιστολή, ημερομηνίας 18 Νοεμβρίου 2021, αποτελεί απάντηση σε αυτήν που έστειλε ο Κύπριος Μόνιμος Αντιπρόσωπος, πρέσβης Ανδρέας Χατζηχρυσάνθου, με την οποία κατήγγειλε τουρκικές παρενοχλήσεις και παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.

Ο Τούρκος Μόνιμος Αντιπρόσωπος, σημειώνοντας ότι η Τουρκία έδωσε στη δημοσιότητα τα «εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο» με γεωγραφικές συντεταγμένες και χάρτη μέσω της επιστολής που διαβιβάστηκε στον ΟΗΕ στις 18 Μαρτίου 2020 (A/74/757) προχωρά στο διά ταύτα. Αναφέρει πως το ερευνητικό σκάφος “NAUTICA GEO” με σημαία Μάλτας, ιταλικής ιδιοκτησίας, «έχοντας επίγνωση αυτών των συντεταγμένων, επιχείρησε να εισέλθει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα σε πολλές περιπτώσεις για ερευνητικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τον βυθό της θάλασσας χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση και εξουσιοδότηση από την Τουρκία».

Σπεύδει δε να αναφέρει πως «η τουρκοκυπριακή πλευρά, ως συνιδιοκτήτης του νησιού που έχει ίσα δικαιώματα στους πόρους του, έκανε προτάσεις στους Ελληνοκύπριους, στις 13 Ιουλίου 2019, για τη δημιουργία μηχανισμού συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένου και της κατανομής εσόδων…».

Η επιστολή-παρέμβαση του Σινιρίογλου έχει να κάνει με τις έρευνες του “NAUTICA GEO”, να επαναλάβει τις διαχρονικές θέσεις, να παρουσιάσει το χάρτη της ”Γαλάζιας Πατρίδας”, τις παράνομες διεκδικήσεις της και για να παραπέμψει για συζητήσεις στους Τουρκοκύπριους, που είναι οι “συνομιλητές των Ελληνοκυπρίων”.