Εθνική πορεία σε τέσσερα μέτωπα χωρίς GPS

Οι προηγούμενοι πόλεμοι των μεγάλων είχαν ως κίνητρο, τουλάχιστον με βάση τις διακηρύξεις τους, την αλλαγή κυβερνήσεων, ενώ αυτός της Ρωσίας, στα πλαίσια της πολιτικής του αναθεωρητισμού, το κίνητρο είναι η αρπαγή εδαφών, που συνδέεται με αλλαγή συνόρων. Με την ευκαιρία του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, βγήκαν και άλλοι στην αγορά με επιδιώξεις σαν αυτές του Πούτιν και η έννοια των συμμαχιών θα υποστεί και αυτή την ανάλογη προσαρμογή, ανοίγοντας νέους ασκούς του Αιόλου. Ο Τραμπ αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα.

Οι προφητείες πολιτικών και δημοσιογράφων, με βάση τα νέα δεδομένα, δίνουν και παίρνουν. Από αυτό το γαϊτανάκι δεν θα μπορούσε να λείψει η Ελλάδα, με αποτέλεσμα η θολούρα στην κοινωνία μας να αυξάνεται εκθετικά, ιδιαίτερα ύστερα από τη συζήτηση στη Βουλή με θέμα την εξωτερική πολιτική, όπου διαπιστώθηκε πως η εθνική στρατηγική είναι απούσα και αυτό, κυρίως, με ευθύνη της κυβέρνησης, η οποία δεν φρόντισε σε περίοδο εκκωφαντικής ρευστότητας της διεθνούς κατάστασης να εξασφαλίσει, θεσμικά, συμφωνία σε κάποια θεμελιώδη ζητήματα, που αφορούν στο μέλλον της χώρας.

Η Ελλάδα στον κυκλώνα του πολέμου

Σίγουρα τα συμβάντα εντός των συνόρων μας που έχουν αυξήσει, θεαματικά, την τοξικότητα έχουν συμβάλλει στη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης. Τα πιο σημαντικά από αυτά παραμένουν, διαχρονικά, τα ίδια, όπως:

1. Η αμυντική θωράκιση της χώρας, με στόχο την αποτροπή της τουρκικής απειλής, η οποία λόγω της χρεοκοπίας μας είχε υποστεί καθίζηση. Στην αμυντική θωράκιση της χώρας από τη μια μεριά -ΝΔ, ΠΑΣΟΚ- υπάρχει στα βασικά συμφωνία, σε ό,τι αφορά την απαραίτητη επιτάχυνσή της και από την άλλη -ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ- ιεραρχείται η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους αντί της θωράκισης της χώρας. Σε ό,τι αφορά την αξιοποίησή της επικρατεί το χάος. Το είδαμε με την πόντιση του καλωδίου και την επέκταση των χωρικών υδάτων από τα έξι ναυτικά μίλια στα δώδεκα.

Η ΝΔ δεν διαφοροποιεί την πολιτική της με αυτήν που άσκησαν στο παρελθόν όλες οι κυβερνήσεις. Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να διαφωνεί με αυτή την τακτική, χωρίς να προσδιορίζει με ακρίβεια τη δική του. Τα ίδια και με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ. Γενικά, η αντιπολίτευση είναι προσανατολισμένη σε άλλη, αδιευκρίνιστη όμως, κατεύθυνση από αυτήν που ορίζεται γενικά από το “σύνδρομο” του φόβου. Όμως, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και κάποια στιγμή κόμματα που διεκδικούν την εξουσία θα πρέπει να εκφραστούν πιο συγκεκριμένα, ώστε να διαφαίνεται εάν σε αυτές τις λεπτομέρειες υποβόσκει και ο κίνδυνος πολέμου.

2. Το πλαίσιο, με βάση το οποίο διαμορφώνεται η εξωτερική μας πολιτική, με στόχο την ικανοποίηση των συμφερόντων της χώρας, σε συνδυασμό και με το σεβασμό του διεθνούς δικαίου, δεν είναι αποδεκτό από όλα τα κόμματα. Εδώ δεσπόζουν οι φαινομενικές αντιφάσεις λόγω των διαφορετικών διαπιστώσεων για συγκεκριμένα συμβάντα. Στο Ουκρανικό ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ τάσσονται απέναντι στον Ρώσο εισβολέα, που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, αλλά διαφωνούν σε επιμέρους θέματα, που συνδέονται με το βαθμό της εμπλοκής της χώρας μας, κάτι που επηρεάζει και τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Οι διαφωνίες εδώ είναι καθ’ όλα θεμιτές και όλες κρίνονται από τους ψηφοφόρους, των οποίων η άποψη διαμορφώνεται και από πολλούς εξωκομματικούς παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, τα ΜΜΕ.

Στο Παλαιστινιακό τα τρία κόμματα διαφωνούν ως προς τον προσδιορισμό του θύτη. Και τα τρία καταδικάζουν τη Χαμάς για τις τρομοκρατικές ενέργειες του Οκτωβρίου 2023 κατά αμάχων, ωστόσο διαφωνούν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ με τη ΝΔ ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της Χαμάς, η οποία δεν μπορεί, κατά την άποψή τους, να συνεπάγεται την παραβίαση από το Ισραήλ του ανθρωπιστικού δικαίου και τον θάνατο χιλιάδων αμάχων. Η ΝΔ μάλλον διαφωνεί με το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ ως προς τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου από τη Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, κάτι που σχετίζεται και με την στρατηγικής σημασίας συμμαχία που χτίζεται μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ.

Η Χαμάς έσκαψε 600 χιλιόμετρα σήραγγες κάτω από την πόλη της Γάζας, όπου εγκατέστησε τις στρατιωτικές της βάσεις, διαθέτοντας ως ασπίδα προστασίας τους -τον ατσάλινο θόλο- όχι ένα αντιπυραυλικό σύστημα, αλλά τους πολίτες της πόλης! Εδώ η άποψη των δυο κομμάτων πάσχει, γιατί αναγνωρίζει ευθύνη στο Ισραήλ και όχι στη Χαμάς, η οποία κατευθύνει τις ρουκέτες προς τον άμαχο πληθυσμό του Ισραήλ, εκθέτοντας και συγχρόνως αδιαφορώντας για όποιες θανατηφόρες συνθήκες προκύψουν στους πολίτες της πόλης ως αποτέλεσμα της αντίδρασης του αμυνόμενου Ισραήλ.

ΑΟΖ και ΕΕ

3. Η διευθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τα γειτονικά κράτη δεν ολοκληρώθηκε λόγω της άρνησης της Τουρκίας να αποδεχθεί το δίκαιο της Θάλασσας, με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS: United Nations Convention on the Law of the Sea). Οι διαφωνίες των κομμάτων και εδώ υπαρκτές, ειδικά με τον τρόπο που μπορεί να επιλυθούν οι διαφορές μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Σε κάθε περίπτωση, το δικαστήριο μπορεί να ασχοληθεί με την εν λόγω περίπτωση μόνον στην περίπτωση συμφωνίας των δύο κρατών.

4. Η αξιοποίηση της ιδιότητάς μας ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με στόχο την προώθηση των εθνικών συμφερόντων. Στο θέμα αυτό υπάρχει συμφωνία, τουλάχιστον μεταξύ των κομμάτων που εγκρίνουν την ύπαρξη της ιδιότητας του μέλους της ΕΕ. Οι διαφωνίες υπάρχουν ως προς το σκέλος που σχετίζεται με συγκεκριμένες αποφάσεις της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Για παράδειγμα, η ΝΔ ταυτίζεται στο μεγαλύτερο μέρος με τις αποφάσεις της ΕΕ στο Ουκρανικό, ενώ το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ διαφοροποιούνται από αυτές.

Για παράδειγμα, η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι: κάθε χώρα να μπορεί να καθορίζει για κάθε απόφαση της ΕΕ τη δική της προσέγγιση, δηλαδή κάτι σαν αυτό που συμβαίνει σήμερα με τα μέλη της ΕΕ σχετικά με τις σχέσεις τους με την Τουρκία, ενώ άλλο είναι αυτό που ικανοποιεί τα ελληνικά συμφέροντα. Πάντως, η κριτική που διατυπώνεται προς την εκάστοτε κυβέρνηση από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα είναι ότι δεν αξιοποιείται στο βαθμό που οι συνθήκες το επιτρέπουν.

Rearm και SAFE

Νέα θέματα που συνδέονται με έντονες διαφωνίες σχετίζονται με τα προγράμματα Rearm (επανεξοπλισμός) Europe και SAFE (Security Action for Europe = Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης) της ΕΕ. Η κυβέρνηση δέχεται την συμμετοχή της Τουρκίας μόνον στην περίπτωση που η Τουρκία τερματίσει την απειλή πολέμου για την περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 από τα 6 ναυτικά μίλια που είναι σήμερα και πάψει να αμφισβητεί με τις αναφορές γκρίζων ζωνών τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο. Οι διαφωνίες των κομμάτων είναι έντονες, επειδή θεωρούν ότι η Τουρκία, αφού μπει στο πρόγραμμα SAFE, θα επανέλθει στο καθεστώς των απειλών.

Για την Ελλάδα δεν υπάρχουν γκρίζες ζώνες, σύμφωνα με τη συνθήκη της Λωζάννης, στην οποία αναφέρεται ρητώς πως η Τουρκία μπορεί να θεωρεί δικά της τα νησιά και τις βραχονησίδες που βρίσκονται μέχρι σε απόσταση τρία χιλιόμετρα από τις ακτές της. Στη δύσκολη και από μια άποψη νέα όψη της διεθνούς αστάθειας, η Ελλάδα βρίσκεται διχασμένη και μη ασχολούμενη με τα σημαντικά και αυτό είναι το μέγα πρόβλημα, ενώ το μέλλον της δεν είναι προβλέψιμο υπό τις σημερινές νέες γεωπολιτικές συνθήκες.