Γέφυρα Τουρκίας-Ισραήλ στήνει η Ουάσινγκτον

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αναθερμάνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία και γενικά έφερε σε κεντρική θέση, στη μεγάλη εικόνα, την Άγκυρα. Είναι προφανές πως οι εξελίξεις στο ρωσο-ουκρανικό μέτωπο, έχουν αλλάξει τους σχεδιασμούς των Αμερικανών αλλά και του ΝΑΤΟ και είναι σαφές πλέον ότι η κατοχική Τουρκία θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ένα ρόλο, που υποδέχεται θετικά η Άγκυρα, ζητώντας εξαρχής ανταλλάγματα, τα οποία αφορούν διάφορα ζητήματα, περιλαμβανομένων του Κυπριακού, την ενέργεια, τους εξοπλισμούς. Οι Αμερικανοί, το βαθύ κράτος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ήθελαν πάντα να κρατήσουν κοντά την Τουρκία και επί τούτου προσπαθούσαν ενίοτε να γίνονται διορθωτικές κινήσεις.

Η Δύση, πρωτίστως οι ΗΠΑ, θέλουν την Άγκυρα στο δυτικό μαντρί. Ο τρόπος προσέγγισης τείνει να αλλάξει τους όρους, που ίσχυαν διαχρονικά. Αν και υπερβολικό, φαίνεται πως είναι οι Αμερικανοί, που θα πάνε στο τουρκικό μαντρί! Το αίτημα Ερντογάν, που διατυπώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο Μπάιντεν, για αγορά 40 μαχητικών F-16 Block 70 και εκσυγχρονισμό άλλων 80 που διαθέτει, φαίνεται να δρομολογείται.

Η “απαραίτητη” Τουρκία

Από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπως είναι γνωστό, έχει σταλεί επιστολή (ημερομηνίας 17 Μαρτίου) στο Κογκρέσο, που υπογράφεται από την τουρκικής καταγωγής, Naz Durakoglu. Στην επιστολή σημειώνεται, μεταξύ άλλων πως: «Η (αμερικανική) κυβέρνηση πιστεύει ότι υπάρχουν ωστόσο επιτακτικά συμφέροντα ενότητας της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, καθώς και τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, οικονομικά και εμπορικά που συνδέονται με τους εμπορικούς και αμυντικούς δεσμούς των ΗΠΑ με την Τουρκία».

Αν και στην επιστολή δεν αναφέρεται σε χρονοδιάγραμμα πώλησης, καθώς η μπάλα βρίσκεται στα πόδια του Κογκρέσου, είναι ένα πρώτο βήμα. Είναι σαφές πως για τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. (η πλειοψηφία των κρατών-μελών), θεωρείται “χρήσιμη” η Άγκυρα, “απαραίτητη”. Είναι σαφές πως η Ε.Ε. έχει δώσει με την κρίση στην Ουκρανία τα κλειδιά για την ασφάλεια στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, κι αυτοί θεωρούν ως βασικό “γρανάζι” στη μηχανή αυτή την κατοχική Τουρκία.

Είναι γι’ αυτό που δεν ασχολούνται με αυτό που προβάλλεται από τη Λευκωσία και την Αθήνα, ότι η Άγκυρα αρνείται να εφαρμόσει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Δικαιολογούν τη στάση της αυτή με το γεγονός ότι, όπως υποστηρίζουν, έχει καλές σχέσεις και με τις δυο εμπόλεμες χώρες και μπορεί και μεσολαβεί!

Το ταξίδι Νούλαντ

Η επίσκεψη στην περιοχή της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτώρια Νούλαντ, έσωσε το στίγμα των αμερικανικών προθέσεων. Είναι σαφές πως εκείνο που ενδιαφέρει την Ουάσινγκτον για την περιοχή είναι η η συνεργασία Ισραήλ και Τουρκίας. Παράλληλα σε αυτή τη συνεργασία οι Αμερικανοί βλέπουν και την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο. Κατά τη διάρκεια των επαφών της στη Λευκωσία, η κ. Νούλαντ, έθεσε ψηλά στην ατζέντα την ανάγκη απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνάντηση με τον πρόεδρο Αναστασιάδη, ανέφερε ότι οι ΗΠΑ προκρίνουν όπως βρεθεί τρόπος η Ανατολική Μεσόγειος να τροφοδοτεί με αέριο την Ευρώπη και ανέδειξε την ανάγκη για συνεργασία των χωρών της περιοχής. Έκανε λόγο, πάντως, μόνο για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υγροποιημένο αέριο και όχι για αγωγούς. Σε κάποια φάση των συζητήσεων η κ. Νούλαντ αναφερόμενη στο τι συμβαίνει σε χώρες της Ασίας, ρώτησε κατά πόσο μπορεί να γίνει συνεργασία για ηλιακή ενέργεια μεταξύ Κύπρου, Ελλάδος και Τουρκίας.

Επρόκειτο για μια σκέψη, όπως η ίδια παραδέχθηκε, και όχι συγκροτημένη ιδέα. Δεν έγινε συζήτηση από τη στιγμή, μάλιστα, που εξηγήθηκαν οι πρακτικές δυσκολίες υπενθυμίζοντας πως η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Περαιτέρω, είναι σαφές πως με ανοικτό το Κυπριακό, θα ετίθετο από την Άγκυρα και θέμα εμπλοκής του ψευδοκράτους. Είναι ξεκάθαρο πως αυτό που προέχει για τους Αμερικανούς είναι η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και βλέπουν ότι αυτό μπορεί να γίνει με τη συνεργασία πρωτίστως Άγκυρας και Τελ Αβίβ, τοποθετώντας στην εικόνα την Αθήνα, τη Λευκωσία και το Κάιρο.

Τη συνεργασία Τουρκίας και Ισραήλ, οι Αμερικανοί την τοποθετούν και πέραν από τα ενεργειακά. Τώρα ειδικά με τη δυναμική επιστροφή τους στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, προφανώς και δεν είναι προτεραιότητα των Αμερικανών, καθώς όλες οι κινήσεις τους γίνονται με επίκεντρο την Τουρκία. Η Λευκωσία, εξάλλου, αναλώνεται στα ΜΟΕ και στα διαδικαστικά χάνοντας το… δάσος και την ουσία.

Η “εξορία” των όπλων και η Λευκωσία

Μια βολιδοσκόπηση από τους Αμερικανούς, όπως έγινε και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, που διαθέτουν ρωσικά οπλικά συστήματα, για να δοθούν στην Ουκρανία, δημιούργησε μείζον θέμα. Η Λευκωσία, που από καιρό λόγω των προβλημάτων με τα ανταλλακτικά, σκέφτεται την απο-ρωσοποίηση της Εθνικής Φρουράς, θεώρησε πως θα ήταν ευκαιρία για να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία τώρα.

Δηλαδή, εξορίζονται τα ρωσικά όπλα και έρχονται νέα, προς αντικατάσταση τους. Αυτή δεν ήταν η πρόθεση της Ουάσινγκτον και πρακτικά δεν μπορούσε να γίνει. Αυτό, όμως, δεν απέτρεψε το Προεδρικό να καλέσει και να συζητήσει το θέμα με την Αμερικανίδα πρέσβη, όπως τουλάχιστον λένε ενημερωμένες πηγές. Η άφιξη του βοηθού γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Μίροσλαβ Γιέντζα, στην Κύπρο θα συνοδευτεί με ανακοίνωση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης χαμηλής πολιτικής.

Μέτρα, τα οποία προετοίμασε ο ειδικός αντιπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού στην Κύπρο. Πρόκειται για μέτρα, που αποσκοπούν περισσότερο στη δημιουργία κινητικότητας και δεν αφορούν το πακέτο, που έχει επαναφέρει η Λευκωσία, αυτό των ΜΟΕ, το οποίο δεν φαίνεται να συζητά η τουρκική πλευρά. Τι θα ανακοινωθεί, λοιπόν, ενόψει της επίσκεψης αυτές τις ημέρες του βοηθού γ.γ., στο νησί, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω, είχε έλθει στο νησί και το 2019;

Τί θα ανακοινωθεί

Πρώτο, να λειτουργήσει –αυτή την εβδομάδα– παράρτημα στην Πύλα, της Δικοινοτικής Επιτροπής Εγκληματικότητας, για ανταλλαγή πληροφοριών. Θα τοποθετηθούν –όπως και “κεντρικά”– δύο πρόσωπα υπό την προσωπική τους ιδιότητα. Η κυπριακή κυβέρνηση τοποθετεί συνταξιούχο ενώ το κατοχικό καθεστώς εν ενεργεία “αστυνομικό”. Δεύτερο, θα ανακοινωθεί σχέδιο συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Πρόκειται για ένα σχέδιο δράσης, που είχε ανακοινωθεί στο παρελθόν. Τρίτο, θα γίνει μελέτη για συνεργασία στα θέματα της ανακύκλωσης. Σε ό,τι αφορά στο πρώτο μέτρο, υπενθυμίζεται μια κοινή επιχείρηση της κυπριακής Αστυνομίας με εκείνη του ψευδοκράτους, το 2016, στην Πύλα, στη διάρκεια της οποίας οι Ελληνοκύπριοι φορούσαν μπλε καπελάκια και οι Τουρκοκύπριοι κόκκινα!

Στη διάρκεια των επαφών της στη Λευκωσία, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτώρια Νούλαντ συζήτησε και τα ΜΟΕ, τα οποία έθεσε στις συναντήσεις της η κυπριακή κυβέρνηση. Η κ. Νούλαντ, σύμφωνα με πληροφορίες μας, είπε πως είναι μια θετική εξέλιξη, σημειώνοντας πως θα πρέπει να εξυπηρετεί και την άλλη πλευρά.

Τοποθέτηση, που παραπέμπει στη θέση, που έχει και το Λονδίνο, ότι η Λευκωσία, θα πρέπει να σκεφτεί ιδέες, που θα λειτουργούν ως δέλεαρ για την τουρκική πλευρά! Πέραν, προφανώς εννοούν, των μέτρων που αφορούν το παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου και το λιμάνι Αμμοχώστου. Μέτρα που εξυπηρετούν πρωτίστως την τουρκική πλευρά.