Γιατί αντιδρά η Τουρκία στην ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία

Βρισκόμαστε ήδη στην επόμενη ημέρα της συμφωνίας μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου. Η απάντησης της κατοχικής Τουρκίας αφορά (ως αναμενόταν) κινήσεις κλιμάκωσης της έντασης. Δηλαδή, τη συγκέντρωση δυνάμεων στην περιοχή του Καστελόριζου και τη δρομολόγηση καθόδου ερευνητικού σκάφους. Ήταν μια προδιαγεγραμμένη αντίδραση, η οποία θα εκδηλωνόταν ούτως ή άλλως, καθώς αυτό είναι το πεδίο στο οποίο θεωρεί ο Ερντογάν ότι “αποδίδει”.

Επειδή ακούγονται διάφορες απόψεις για τι έπρεπε να γίνει και τι όχι, τίθεται το ρητορικό ερώτημα: Εάν δηλαδή δεν υπογραφόταν η συμφωνία Ελλάδος και Αιγύπτου, η Άγκυρα θα σταματούσε κάθε δράση; Υπενθυμίζεται συναφώς ότι μόλις συμφωνήθηκε η λεγόμενη αποκλιμάκωση (με παρέμβαση της Γερμανίας), η Τουρκία έστειλε το ερευνητικό σκάφος “Μπαρμπαρός” στην κυπριακή ΑΟΖ.

Βέβαια, όπως έσπευσαν να αναφέρουν κάποιοι στην Αθήνα, «άλλο “Ούρουτς Ρέις” κι άλλο “Μπαρμπαρός»! Μήπως όμως η συμφωνία Ελλάδος και Αιγύπτου τίναξε στο αέρα τις προγραμματισμένες συνομιλίες με την Τουρκία, που η έναρξη τους ορίστηκε χρονικά στις 24 Αυγούστου; Η Άγκυρα συμφώνησε με τους Γερμανούς (που έχοντας την προεδρία της ΕΕ παρενέβησαν) να προσέλθει σε διάλογο και μετά που πήρε ανταλλάγματα (τουρισμός από Γερμανία).

Περαιτέρω, έδωσε ένα μήνα χρονικό περιθώριο για «διπλωματική συνεννόηση» και μετά το τέλος θα επανερχόταν στις παλιές της συνήθεις. Επιπροσθέτως, η Τουρκία δεν αποδέχθηκε να ακυρώσει το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο για να προσέλθει σε διάλογο με την Ελλάδα. Ως εκ τούτο δεν μπορεί να αντιδρά για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία.

“Γκριζάρισμα” έφερε η συμφωνία

Γιατί όμως η Άγκυρα αντιδρά στη συμφωνία; Πόσο επηρεάζονται οι σχεδιασμοί της; Πολλά έχουν αναφερθεί για το περιεχόμενο της συμφωνίας. Είναι προφανές πως όσα δεν περιλήφθηκαν είναι σοβαρά και θα τα βρούμε μπροστά μας σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις (και με την Τουρκία, εάν και εφόσον υπάρξουν). Τούτο το έχουν αντιληφθεί εξαρχής οι Τούρκοι και ας φωνάζουν!

Κι αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, μια αμφισβητούμενη από την Τουρκία περιοχή, μια περιοχή που “γκρίζαρε” η κατοχική Τουρκία δεν έχει περιληφθεί στη συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Αυτά, λοιπόν, θα αποτελούν προηγούμενο και προφανώς θα τα αξιοποιήσει η κατοχική Τουρκία (κι ας φωνάζει σήμερα για την «μονομερή ενέργεια» της Αθήνας).

Στην προκειμένη περίπτωση ταιριάζει απόλυτα η λαϊκή ρήση «φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης»! Η συμφωνία Ελλάδος και Αιγύπτου έγινε προφανώς για να απαντηθεί, ως ισοδύναμο τετελεσμένο, στο ψευτομνημόνιο της κατοχικής Τουρκίας με τον εγκάθετο της στην Τρίπολη. Αλλά προφανώς και δεν εξουδετερώνεται το μνημόνιο, καθώς η Άγκυρα δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τις παράλογες και παράνομες διεκδικήσεις της στην περιοχή.

Δεν αποτελεί, δηλαδή, εργαλείο το οποίο αποτρέπει τις σχεδιαζόμενες έρευνες και στη συνέχεια γεωτρήσεις στην ελληνική ΑΟΖ. Ούτε ανατρέπει τον ευρύτερο σχεδιασμό της Άγκυρας, αυτόν που φέρει τον μεγαλεπήβολο κωδικό ονομασίας “Γαλάζια Πατρίδας”. Ακόμη και όσοι πανηγυρικά υποδέχθηκαν την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, το αναγνωρίζουν. Η Ελλάδα, όπως αναφέρεται είχε ανάγκη αυτή τη συμφωνία και την ήθελε τώρα (αυτό δεν σημαίνει πως συνομολογείται μια συμφωνία με εκπτώσεις).

Η επόμενη μέρα

Τη συμφωνία προφανώς και την ήθελε η Αίγυπτος. Όπως μάλιστα αναφέρεται, οι γνωστές τεχνοκρατικές ενστάσεις του βαθέως κράτους στο αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών, κάμφθηκαν με παρέμβαση του προέδρου Σίσι. Το Κάιρο έχει ανάγκη την Ελλάδα (και στο λιβυκό μέτωπο), πλην όμως αυτό δεν αξιοποιήθηκε. Και φαίνεται από το γεγονός ότι η συμφωνία είναι ετεροβαρής υπέρ της Αιγύπτου.

Η επόμενη ημέρα αφορά την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας. Η διαχείριση αυτής της νέας κρίσης θα κρίνει εν πολλοίς και τη συνέχεια, κατά πόσο δηλαδή θα οδηγηθούν Ελλάδα και Τουρκία σε στρατιωτική σύρραξη, ή σε ένα ελεγχόμενο θερμό επεισόδιο. Η κατοχική Τουρκία θα αξιοποιήσει όλα τα εργαλεία πίεσης που έχει για να στριμώξει την Ελλάδα (και με τη συγκέντρωση δυνάμεων της και με το μεταναστευτικό).

Αυτή η κρίση θα οδηγήσει σε διάλογο; Και εάν ναι, υπό ποιες συνθήκες και ποιους όρους; Μέσα σε αυτό το παιχνίδι της έντασης αναμένεται και παρέμβαση τρίτων χωρών. Ποιος άραγε θα είναι ο ρόλος, της Μέρκελ για παράδειγμα, ή άλλων δυνάμεων; Το σίγουρο είναι πως πολύ σύντομα η Ελλάδα και η Τουρκία θα βρεθούν αντιμέτωπες.