Γιατί ο Χαφτάρ έδιωξε τους Ευρωπαίους (και τον Πλεύρη) από την Βεγγάζη
08/07/2025
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, κατά την συνάντηση του με τον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης, στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, δήλωνε την Κυριακή πως «με την Λιβύη μας συνδέει η προσήλωση μας στο διεθνές δίκαιο» και πως συζήτησε με την πλευρά Χαφτάρ το ζήτημα οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών και το μεταναστευτικό. Δεν συμπληρώθηκαν ούτε δύο 24ωρα για να καταγραφεί η επίσκεψη αυτή στο βιβλίο των πολλαπλών αποτυχιών της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο.
Η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία με τους υπουργούς Εσωτερικών Μάλτας-Ιταλίας, τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη και τον Επίτροπο Μετανάστευσης της ΕΕ χαρακτηρίστηκε ανεπιθύμητη από την κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, που είναι υπό τον έλεγχο του Χάφταρ, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η προγραμματισμένη επίσκεψη τους στην Βεγγάζη και να δοθεί εντολή να επιστρέψουν στις χώρες προορισμού τους!
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, το επεισόδιο έγινε καθώς η πλευρά Χάφταρ εξοργίστηκε από το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία ζήτησε να δει τον Λίβυο στρατηγό μόνο του, χωρίς την παρουσία κανενός αξιωματούχου της κυβέρνησης της Βεγγάζης, καθώς η ΕΕ και ο ΟΗΕ αναγνωρίζουν αποκλειστικά την κυβέρνηση της Τρίπολης. Ο Επίτροπος Μετανάστευσης είχε εντολή να μην συναντηθεί με κανέναν αξιωματούχο της Βεγγάζης (με εξαίρεση τον Χάφταρ που δεν έχει καμία θεσμική ιδιότητα) για να μην προβεί σε έμμεση αναγνώριση της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης. Αποτέλεσμα ήταν η πλευρά Χάφταρ να τους χαρακτηρίσει ανεπιθύμητους.
Μοιάζει όντως παράδοξο, η ελληνική και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να επιδιώκουν συμφωνίες επί διεθνών και έτερων κρίσιμων ζητημάτων με μία κυβέρνηση, την οποία δεν αναγνωρίζουν και ουσιαστικά προέκυψε από την επιλογή της Δύσης να ανατρέψει τον Μοαμάρ Καντάφι, μία επιλογή που αποδείχτηκε ολέθρια, στα βήματα ακριβώς έτερων δυτικών παρεμβάσεων στην Μέση Ανατολή.
Όχι βεβαίως ότι ο Χάφταρ είναι κανένας “άγιος”. Ο πραγματικός επικεφαλής της Ανατολικής Λιβύης είναι ένας πολέμαρχος, με “σκοτεινές” διασυνδέσεις: Από αγαπημένο “παιδί” του Καντάφι, εξελίχθηκε σε πολέμιο του, στρατολογημένος μάλιστα από την CIA και μετέπειτα μετατράπηκε σε σύμμαχο της Ρωσίας και της διαβόητης Wagner, ανοίγοντας ταυτόχρονα διαύλους με τον Ερντογάν, τον οποίο αντιστρατεύονταν στα χρόνια του λιβυκού εμφυλίου (στον οποίο ο Χαφτάρ υπήρξε ένας εκ των πρωταγωνιστών του).
Μπορεί τα όπλα του λιβυκού εμφυλίου να έχουν σιγήσει, αλλά ο ανταγωνισμός Τρίπολης-Βεγγάζης εξακολουθεί να μαίνεται για την επιρροή στην χώρα. Απλώς τα στρατόπεδα και οι συμμαχίες που ίσχυαν το διάστημα του εμφυλίου έχουν αλλάξει ραγδαία, καθώς η Τουρκία έχει προσεγγίσει τον Χαφτάρ (που λίγα χρόνια πριν τον χαρακτήριζε «πραξικοπηματία» και «εγκληματία πολέμου») σε τέτοιο βαθμό ώστε η Ανατολική Λιβύη να είναι ένα βήμα πριν την επικύρωση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, δια του Κοινοβουλίου της στο Τομπρούκ.
Λιβύη, Χάφταρ και μεταναστευτικό
Την ίδια στιγμή, το μεταναστευτικό ασκεί ασφυκτική πίεση στην Κρήτη, καθώς κύματα μεταναστών, προερχόμενα κυρίως από την Ανατολική Λιβύη, κατακλύζουν το νησί. Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με το Λιμενικό, μόνο τον Ιούνιο σημειώθηκαν πάνω από 2.500 αφίξεις μεταναστών στην Κρήτη, 150 άτομα κατέφθασαν μόλις χτες! Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν και με πληθώρα δημοσιευμάτων, η Λιβύη εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό (στα χνάρια ουσιαστικά της Τουρκίας) και εκβιάζει για πρόσθετα κονδύλια και άλλα ανταλλάγματα.
Και βεβαίως η εργαλειοποίηση γίνεται και από τις δύο λιβυκές κυβερνήσεις. Αρκεί να επισημάνουμε πως τα κύματα των μεταναστών που κατακλύζουν την Κρήτη προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από την Ανατολική Λιβύη, το προπύργιο του Χαφτάρ. Η δε κατάσταση στην χώρα είναι ακόμα πιο πολύπλοκη, καθώς τα κάθε λογής δουλεμπορικά δίκτυα ελέγχονται από ένα “μωσαϊκό” φυλάρχων και πολέμαρχων που έχουν εξόφθαλμους δεσμούς τόσο με την Τρίπολη, όσο και την Βεγγάζη.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη του πόσο ελεγχόμενες είναι οι μεταναστευτικές ροές από το γεγονός ότι λίγο μετά την συμφωνία του Χάφταρ με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, “ξαφνικά” περιορίστηκαν τα πλοιάρια των λαθροδιακινητών προς την Λαμπεντούζα και άρχισαν να κατευθύνονται αποκλειστικά στην Κρήτη και στην Γαύδο.
Από τις αρχές του 2024 άρχισε να καταγράφεται αλματώδης αύξηση των μεταναστευτικών ροών, αφού προηγήθηκε το deal Μελόνι-Χάφταρ. Την ίδια στιγμή, η Ταξιαρχία Ταρίκ Μπεν Ζεγιάντ, μία παραστρατιωτική ομάδα που ελέγχει ο Σαντάμ Χαφτάρ (ο υιός του στρατηγού που προαλείφεται για διάδοχος του) άρχισε να επιδίδεται στο κυνήγι κάθε σκάφους λαθροδιακινητή που έφευγε από τα λιβυκά παράλια για την Ιταλία! Οι αυξανόμενες ροές από την Λιβύη, οδήγησαν τον πρωθυπουργό να στείλει δύο πολεμικά πλοία στα χωρικά της ύδατα, με περιορισμένη επιτυχία όπως δείχνουν τα κύματα που κατακλύζουν την Κρήτη…
Να υπενθυμίσουμε πως ο επί δεκαετίες ηγέτης της Λιβύης, Μοαμάρ Καντάφι, είχε καταλήξει σε συμφωνίες με επιμέρους ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να συγκρατεί τα “κύματα” μεταναστών από χώρες της Αφρικής. Μάλιστα, ο ίδιος εμφανίζονταν σίγουρος πως ακριβώς για αυτό, η Δύση ουδέποτε θα τον ανέτρεπε… Πλέον η Ευρώπη πληρώνει το τίμημα της άφρονος πολιτικής της, με την Ελλάδα να έχει πλέον θέση κομπάρσου σε μία χώρα που κάποια χρόνια πριν υπήρξε προνομιακή για την ελληνική εξωτερική πολιτική.