Γιατί πάει ο Μητσοτάκης στην Αίγυπτο

Την Αίγυπτο επισκέπτεται την Δευτέρα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπου θα έχει μία σειρά από σημαντικές συναντήσεις, με κυριότερη την συνάντηση του με τον πρόεδρο της χώρας Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, μετά το πέρας της οποίας θα ακολουθήσει και κοινή συνέντευξη τύπου των δύο ηγετών. Ο πρωθυπουργός δεν θα συνοδεύεται από την Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, ο οποίος θα βρίσκεται στο Λουξεμβούργο για το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Πριν την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, είχε προηγηθεί η επίσκεψη της Λίβυας υπουργού Εξωτερικών Νάζλα Μανγκούς στο Κάιρο, έπειτα από την πρόσκληση του Αιγύπτιου ομολόγου της. Ο Σάμεχ Σούκρι ζήτησε την αποχώρηση όλων των μισθοφόρων και των ξένων στρατευμάτων από την Λιβύη, «χωρίς καμία καθυστέρηση» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, όπως είχε ακριβώς ζητήσει και η Λίβυα ομόλογος του, στην κοινή συνέντευξη τύπου με τον Μεβλούτ Τσασούβογλου, στις αρχές Μαϊου, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του τελευταίου.

Η Λίβυα υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται να αντιστρατεύεται την διευρυμένη τουρκική επιρροή στην Τρίπολη και έχει βρεθεί στο στόχαστρο των φιλότουρκων πολιτοφυλάκων που εξοπλίζει ο Ερντογάν και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Η Τουρκία έχει σταθερό δίαυλο επικοινωνίας με τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ο οποίος είναι η “φωνή” της Άγκυρας στην μεταβατική κυβέρνηση.

Ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται εσχάτως θετικός στην απομάκρυνση των φιλότουρκων τζιχαντιστικών ομάδων από την Λιβύη, όχι όμως και των τουρκικών τακτικών στρατευμάτων, για τα οποία η Άγκυρα παγίως ισχυρίζεται ότι ήρθαν κατόπιν πρόσκλησης μίας «νόμιμης κυβέρνησης», εννοώντας την κυβέρνηση Σαράτζ. Την ίδια επιχειρηματολογία χρησιμοποιεί ακριβώς η Τουρκία για το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης, ζήτημα που ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα, αλλά δεν βρίσκεται στις προτεραιότητες της Αιγύπτου.

Μία ευκαιρία για τον πρωθυπουργό

Σε κάθε περίπτωση, η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού είναι μία ευκαιρία επαναπροσδιορισμού των σχέσεων με την Αίγυπτο, η οποία έχει ξεκινήσει διερευνητικές επαφές με την Τουρκία (σε επίπεδο υφυπουργών Εξωτερικών), τις πρώτες από την άνοδο του στρατηγού Σίσι στην εξουσία. Η Άγκυρα προσπαθεί να “καλοπιάσει” το Κάιρο, πότε προχωρώντας σε συστάσεις προς κανάλια της Μουσουλμανικής Αδελφότητας να περιορίζουν την κριτική τους στο καθεστώς Σίσι, πότε “παζαρεύοντας” τις θαλάσσιες ζώνες, με “μοχλό” το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης.

Για αυτό και θεωρούμε ότι ο πρωθυπουργός πρέπει να θέσει επιτακτικά το ζήτημα της κατάργησης του παράνομου μνημονίου στον πρόεδρο Σίσι, πόσο μάλλον που η Αίγυπτος εμφανίζεται να χάνει την υπομονή της από την “τακτική καθυστερήσεων” που παίζει συνεχώς η Τουρκία στην Λιβύη, θέλοντας να επιβάλλει ως τετελεσμένο την επιρροή της, μέσω των τακτικών στρατευμάτων που διατηρεί, αλλά και μέσω της διατήρησης του μνημονίου Άγκυρας- Τρίπολης, το οποίο χρησιμοποιεί ως σημείο αναφοράς για αντίστοιχες συμφωνίες θαλασσίων ζωνών.

Η γεωπολιτική βαρύτητα της μεγαλύτερης χώρας του αραβικού κόσμου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υποτιμηθεί. Ήταν η Αίγυπτος πίσω από την επίτευξη της τελευταίας εκεχειρίας Ισραήλ και Χαμάς (η τελευταία οποία δοκιμάζεται από νέες συγκρούσεις), όπως αναγνώρισε και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο οποίος βλέπει στο αραβικό κράτος μία δύναμη σταθερότητας στην Μέση Ανατολή, παραβλέποντας τις κακές επιδόσεις του καθεστώτος στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα οποία αποτελούν προτεραιότητα στην ατζέντα του Αμερικανού προέδρου.

Η Τουρκία έχει πολλάκις εκφράζει την δυσαρέσκεια της από το επίπεδο των σχέσεων που έχει η Ελλάδα με την Αίγυπτο και την Σαουδική Αραβία, παρόλα αυτά η τουρκική διπλωματία εμμένει στην προσπάθεια της να κλείσει τα μέτωπα στον αραβικό κόσμο που έχει ανοίξει η νεοοθωμανική πολιτική του Ερντογάν. Εσχάτως μάλιστα η τουρκική διπλωματία προχωρά σε ψευδεπίγραφες “επιθέσεις φιλίας” και στην χώρα μας, φτάνοντας στο σημείο να παρουσιάζει τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών ως το “εμπόδιο” στις ελληνοτουρκικές σχέσεις!