H τελευταία τζούρα – Εγκλήματα πολέμου διαπράττει και η Τουρκία

Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης καταγράφει την εκτέλεση ενός Ουκρανού αιχμαλώτου από Ρώσους στρατιώτες. Στο ερασιτεχνικό βίντεο φαίνεται ο άοπλος Ουκρανός αιχμάλωτος με στολή παραλλαγής, να κοιτάζει προς την πλευρά των Ρώσων στρατιωτών. Με το βλέμμα προς τους εκτελεστές του, τράβηξε μια τελευταία τζούρα από το τσιγάρο που είχε στο στόμα. Την τελευταία τζούρα φάνηκε να την απόλαυσε, γνωρίζοντας πως όσο βαθιά τραβούσε τον καπνό στα πνευμόνια του τόσο περισσότερο θα κρατούσε εκείνη η στιγμή. Στεκόταν, όπως φάνηκε από το βίντεο, μπροστά από έναν ανοιγμένο λάκκο.

Προφανώς εκεί τον έθαψαν στη συνέχεια. Δευτερόλεπτα πριν τον γαζώσουν με τα αυτόματα όπλα φώναξε «slava Ukraini», «δόξα στην Ουκρανία». Στον αντίλαλο της κραυγής του Ουκρανού ακούστηκε μια φωνή, που έσβησε όταν άρχισαν τα αυτόματα να γαζώνουν τον στρατιώτη. Ήταν στα ρωσικά: «Ψόφα, σκύλε», φώναξε κάποιος από τους εκτελεστές. Ακούστηκε χωρίς αντίλαλο, γιατί κυριάρχησαν το μίσος και οι σφαίρες.

Ο Ουκρανός αιχμάλωτος αγνοείτο από την 3η Φεβρουαρίου και η εκτέλεση του είναι έγκλημα πολέμου. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, σχολίασε στο Twitter ότι το βίντεο με την εκτέλεση του αιχμαλώτου συνιστά «άλλη μια απόδειξη ότι πρόκειται για γενοκτονική πράξη» και ζήτησε άμεση διερεύνηση από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Οι εικόνες που παρακολουθήσαμε με την εκτέλεση του Ουκρανού αιχμαλώτου, φέρνουν στη μνήμη μας σκηνές από το 1974 στην Κύπρο. Μια χαρακτηριστική φωτογραφία για την υπόθεση των αγνοουμένων, είναι αυτή η οποία έδειχνε Ελληνοκύπριους στρατιώτες να είχαν συλληφθεί από τον κατοχικό στρατό στο Τζιάος. Για χρόνια εκείνη η σκηνή, εκείνη η φωτογραφία, γέμιζε με ελπίδα. Συγγενείς και μη, ήλπιζαν πως από τη στιγμή που τους φωτογράφισαν δεν θα τους εκτελούσαν. Δεν ίσχυσε η λογική ούτε κι αυτή τη φορά.

Ανατριχιαστικές ομοιότητες

Μετά τη φωτογράφιση, μάλλον, εκτελέστηκαν επί τόπου και ρίχθηκαν σε πηγάδι στο Τζιάος. Δεκαοκτώ στον αριθμό. Στη φωτογραφία φαινόταν ο στρατιώτης Ιωάννης Παπαγιάννης, εκ Νέου Χωρίου Κυθρέας, 23 χρόνων, να βρίσκεται- όπως και οι υπόλοιποι- με τα γόνατα στο έδαφος, τα χέρια πισθάγκωνα και έναν Τούρκο στρατιώτη να του ανάβει τσιγάρο. Το τελευταίο του τσιγάρο. Όπως είναι γνωστό, το φιλμ με εκείνες τις φωτογραφίες έπεσε στα χέρια της Εθνικής Φρουράς αργότερα όταν συνέλαβε τον Τούρκο φωτορεπόρτερ της εφημερίδας “Γκιουναϊντίν”.

Η εκτέλεση των Ελληνοκυπρίων ήταν κι αυτό έγκλημα πολέμου. Όπως και τα βασανιστήρια, οι βιασμοί, η κατοχή. Πολλά εγκλήματα, που έγιναν από τον τουρκικό κατοχικό στρατό στην Κύπρο δεν καταγγέλθηκαν. Τα καταγγέλλομαι μεταξύ μας. Έγκλημα πολέμου δεν είναι κάτι το γενικό και αφηρημένο. Είναι η σκόπιμη δολοφονία, οι εκτελέσεις, οι εκτεταμένες καταστροφές περιουσιών, η κατοχή εδαφών. Έγκλημα πολέμου είναι και η γενοκτονία, το εθνικό ξεκαθάρισμα.

Έγκλημα πολέμου είναι και ο εποικισμός. Το Άρθρο 8 (2) (β) (viii) του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου αναφέρει τη «μεταφορά άμεσα ή έμμεσα από την Κατοχική Δύναμη τμημάτων του άμαχου πληθυσμού της στο έδαφος που κατέχει ως έγκλημα πολέμου». Όλα αυτά αποτελούν εργαλεία στην μεγάλη μάχη για ανατροπή των κατοχικών δεδομένων στην Κύπρο. Εργαλεία, που δεν αξιοποιούνται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Κι αυτό δεν έγινε γιατί κάποιοι φοβούνταν την αντίδραση της Τουρκίας. Άλλοι επειδή θα χαλούσε το “καλό κλίμα”. Ο χρόνος δεν σβήνει τα εγκλήματα, ούτε προσφέρει συγχωροχάρτι στην κατοχική δύναμη. Όπως δεν προσφέρθηκε στους ναζί.

Για την Ουκρανία όλα τα εγκλήματα πολέμου καταγγέλλονται. Κι εάν δεν προλάβει το Κίεβο το κάνουν θεσμοί της Ευρώπης, φωνάζουν οι Αμερικανοί. Αναλαμβάνονται και πρωτοβουλίες από Δικαστές. Για τα εγκλήματα πολέμου που βαραίνουν τη Ρωσία υπάρχει ευαισθησία. Για την Τουρκία απόλυτη σιωπή. Γίνεται, για παράδειγμα, μια καταγγελία από πλευράς Κυπρίων και απαντούν οι διεθνείς θεσμοί πως υποστηρίζουν «την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων». Το γνωστό, δηλαδή, επαναλαμβανόμενο “ποίημα”, που έγινε κλισέ και διατυπώνεται για να αποφευχθεί η ουσία. Δηλαδή, αντί να παρέμβουν να σταματήσουν τις παραβιάσεις, τα εγκλήματα παραπέμπουν σε μια ατέρμονη και αναποτελεσματική διαδικασία, που ούτως ή άλλως δεν μπορεί να ακυρώσει τα εγκλήματα.