H Τουρκία απαντάει με τετελεσμένα – Η Αθήνα στρέφεται στο Παρίσι

Έτοιμη να απαντήσει στις αποφάσεις της ΕΕ με νέα κλιμάκωση είναι η κατοχική Τουρκία. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Άγκυρα έχει διαμηνύσει προς διάφορες κατευθύνσεις πως δεν θα δεχθεί οποιαδήποτε απόφαση ληφθεί από τα ευρωπαϊκά όργανα, η οποία θα επηρεάσει τα συμφέροντά και τους σχεδιασμούς της, όπως επιδιώκουν Αθήνα, Λευκωσία και Παρίσι.

Κι αυτό παρόλο που είναι γνωστό πως το βασικό θέμα της αυριανής συνόδου των υπουργών Εξωτερικών καθώς και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της σύναξης δηλαδή των ηγετών, θα είναι μεν τα ευρωτουρκικά, κυρίως, όμως, κατά πόσο θα δοθεί εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ να διαπραγματευθεί με την Τουρκία.

Τέτοια εντολή δύσκολα θα την εξασφαλίσει ο αξιωματούχος της Ένωσης. Το θέμα των κυρώσεων, πάντως, συζητείται στο τεχνοκρατικό επίπεδο (την Τρίτη) και αναμένεται να ξεκαθαρίσει μέχρι το τέλος Ιουλίου. Το πλαίσιο, ως γνωστό, έχει συμφωνηθεί. Πληροφορίες αναφέρουν πως το καθεστώς Ερντογάν έχει διαμηνύσει στη γερμανική προεδρία της ΕΕ, όταν στο Βερολίνο βρέθηκε προ ημερών ο εξ απορρήτων του Ερντογάν, Ιμπραχήμ Καλίν, πως θα προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδιασμών του, ανεξαρτήτως των αντιδράσεων της Ένωσης.

Περαιτέρω, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στην Άγκυρα του Μπορέλ, από τουρκικής πλευράς υποδείχθηκε προς τον Ευρωπαίο αξιωματούχο ότι εάν αποφασισθούν κυρώσεις ή μέτρα κατά της Τουρκίας, τότε θα υπάρξει έντονη απάντηση με την επιβολή τετελεσμένων. Ξεκαθαρίστηκε από την Άγκυρα πως θα υπάρξει σαφής κλιμάκωση της έντασης. Είναι σαφές πως η κατοχική δύναμη αναζητά αφορμή για να προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδιασμών της. Εκτιμάται από ενημερωμένες πηγές ότι ενώπιον της τουρκικής ηγεσίας υπάρχουν τα εξής σενάρια:

• Πρώτο σενάριο να στείλει σεισμικό σκάφος στην περιοχή του Καστελόριζου. Μια τέτοια ενέργεια θα συνιστά μια πρώτη κίνηση προέλασης στην ελληνική θαλάσσια περιοχή. Γιατί το Καστελόριζο; Επειδή, είναι πιο κοντά στις τουρκικές ακτές ενώ αξιολογώντας τις ελληνικές αντιδράσεις τις θεωρούν πιο ήπιες σε σχέση με ενδεχόμενες έρευνες στην Κρήτη.
• Δεύτερο σενάριο, να σταλεί σεισμικό σκάφος στην περιοχή της Κρήτης, νοτίως του νησιού, ενδεχομένως σε σημείο πέραν των 12 ναυτικών μιλίων.

Η Άγκυρα θα επιχειρήσει να υλοποιήσει με την τακτική του “βήμα προς βήμα” και τα δύο σενάρια. Το ζητούμενο σήμερα είναι με ποιο από τα δυο θα επιλέξει να κλιμακώσει την ένταση σε αυτή τη φάση. Φαίνεται εκ πρώτης όψεως πως θα επιλεγεί το σενάριο του Καστελόριζου. Κάθε κίνηση, κάθε βήμα θα γίνεται αναλόγως και των αντιδράσεων που θα υπάρξουν πρωτίστως από την ελληνική πλευρά.

Κινητικότητα στην Αθήνα

Είναι σαφές πως εάν η Αθήνα δεν αντιδράσει και ξεκινήσει μια συζήτηση πόσο κοντά ή μακριά γίνονται οι έρευνες από την Τουρκία, τότε η Άγκυρα θα προχωρήσει και σε άλλες περιοχές. Εάν υπάρξει αντίδραση από ελληνικής πλευράς στην τουρκική πρόκληση τότε είτε οι έρευνες θα σταματήσουν είτε θα οδηγηθούμε σε ένα θερμό επεισόδιο. Σε μια τέτοια περίπτωση, πρόκλησης δηλαδή θερμού επεισοδίου, πολλά θα εξαρτηθούν από τις παρεμβάσεις τρίτων, που θα υπάρξουν. Καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε ένα γενικευμένο πόλεμο.

Στην Αθήνα μετά από μια μακρά περίοδο παθητικής αντιμετώπισης της τουρκικής επιθετικότητας (κυρίως όταν αυτή εκδηλωνόταν στην κυπριακή ΑΟΖ), διαπιστώνεται μια κινητικότητα για αποτροπή των επόμενων ενεργειών της Άγκυρας. Έλληνες αξιωματούχοι αναφέρουν σε ξένους συνομιλητές τους ότι θα υπάρξει αντίδραση με στρατιωτικά μέσα σε περίπτωση τουρκικής παραβίασης της κυριαρχίας της χώρας. Αυτό το μήνυμα στέλνεται από την Αθήνα προς τους εταίρους στην ΕΕ αλλά και προς τους Αμερικανούς, θεωρώντας πως θα φθάσει και στην Άγκυρα.

Πληροφορίες αναφέρουν πως η Ελλάδα βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με τη Γαλλία και στα πλαίσια αυτά φαίνεται πως υπάρχει μια συνεννόηση μεταξύ των δυο χωρών, το περιεχόμενο της οποίας είναι άκρως απόρρητο. Περαιτέρω, σε ότι αφορά το πεδίο της ΕΕ, η Αθήνα υποστηρίζει αναβάθμιση των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τις παραβιάσεις της στην Κύπρο και οικονομικές κυρώσεις στην περίπτωση κατά την οποία η κατοχική δύναμη θα προχωρήσει σε έρευνες στην ελληνική θαλάσσια περιοχή.

Ένας διάλογος, όπως το παρουσίασε από την Άγκυρα βρισκόμενος εκεί ο Μπορέλ, δύσκολα θα ξεκινήσει. Η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει το διάλογο, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ωστόσο ότι έχουν σημασία και οι όροι μέσα στους οποίους θα διεξαχθεί. Πληροφορίες αναφέρουν πως η Αθήνα θέλει να βρεθεί ένας τρόπος έναρξης διαλόγου πριν την επιβολή τετελεσμένων. Αυτό, όμως, δεν γίνεται αποδεκτό από την Τουρκία. Η λογική της Άγκυρας, όπως εξηγήθηκε και στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής της, είναι αυτή της πακετοποίησης όλων των ζητημάτων και του διαμοιρασμού του φυσικού πλούτου.

Στην Αθήνα θα μεταβεί την ερχόμενη Τρίτη ο πρόεδρος Αναστασιάδης για συνομιλίες με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, στη συνάντηση, που θα πραγματοποιηθεί με πρωτοβουλία του Κύπριου Προέδρου θα γίνει μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση. Για όλα τα θέματα που αφορούν την επιθετικότητα κυρίως, όμως, τους τρόπους αντίδρασης από Ελλάδα και Κύπρο. Προηγήθηκε ως γνωστό η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος θα είναι και στις συνομιλίες του Προέδρου μεθαύριο. Είναι σαφές πως πολλά λέγονται για τον τρόπο διαχείρισης των εξελίξεων από τις δυο κυβερνήσεις και τις διαφορετικές προσεγγίσεις. Όλα αυτά θα τεθούν, θα συζητηθούν με στόχο να ξεκαθαρίσουν.

Οι δύο τάσεις στην ΕΕ, Παρίσι και Βερολίνο

Διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις των κρατών-μελών της ΕΕ για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας. Η Γερμανία, που ειρήσθω εν παρόδω προεδρεύει της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, επιμένει σε μια ήπια στάση έναντι της Άγκυρας για να αποφευχθούν από μέρους της τουρκικής πλευράς “ακραίες αντιδράσεις”. Το Βερολίνο, που δεν θέλει να διαχειριστεί μια τέτοια κρίση στη θητεία του, έχει κι άλλα συμφέροντα με την Τουρκία, τα οποία το οδηγούν σε μια κατευναστικού χαρακτήρα αντιμετώπιση της κατοχικής δύναμης. Στην ίδια λογική κινούνται και οι βόρειες χώρες της ΕΕ.

Την ίδια ώρα, η Γαλλία επιμένει σε σκληρότερη στάση έναντι της Τουρκίας. Το Παρίσι, που ήλθε σε σύγκρουση με την Τουρκία στο λιβυκό, επιδιώκει να διαδραματίσει ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και για να μπορέσει να πετύχει τούτο θα πρέπει να μην υπάρχει το τουρκικό εμπόδιο. Είναι σαφές πως σε κάποιο βαθμό οι στρατηγικές επιδιώξεις της Γαλλίας περνούν, σε αυτή τη φάση, από την Ελλάδα και την Κύπρο.

Μέσα σε αυτό το κλίμα και τις ισορροπίες, πραγματοποίησε και το ταξίδι του στην Τουρκία και ο Μπορέλ, ο οποίος μπορεί να ήθελε να ικανοποιήσει όλους, ωστόσο, τελικά φαίνεται να εξέφρασε περισσότερο τις γερμανικές απόψεις. Βέβαια, όπως προκύπτει και από τις δημόσιες δηλώσεις του, ο Μπορέλ δεν είναι καλός γνώστης των θεμάτων, κυρίως σε ό,τι αφορά την Κύπρο αλλά και τις διαχρονικές πολιτικές της κατοχικής Τουρκίας.