Η Άγκυρα χτίζει νέα τετελεσμένα πάνω στο Τουρκολιβυκό

Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, που σήμερα επισκέπτεται την Βεγγάζη και μετέπειτα την Τρίπολη, ξεκαθάρισε προηγουμένως.: «Το “τουρκολιβυκό μνημόνιο”, ανεξαρτήτως του ποιος το κυρώνει, είναι εξ ορισμού ανυπόστατο και άκυρο». Η Αθήνα θεωρεί ότι η συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Άγκυρας και Λιβύης παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας, παραγράφοντας νησιωτικά κυριαρχικά δικαιώματα κυρίως στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Από την πλευρά του, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, απάντησε: «Το σύμφωνο ΑΟΖ Τουρκίας-Λιβύης συμμορφώνεται πλήρως με το διεθνές δίκαιο, παρά τις αντιδράσεις από Ελλάδα και Κύπρο.»

Η Άγκυρα επιδιώκει de facto διεθνή αναγνώριση του μνημονίου, μέσα από πρακτική εφαρμογή, όπως ανάθεση ενεργειακών ερευνών και παραχωρήσεις σε τουρκικές ή τουρκολιβυκές οντότητες. Η ελληνική διπλωματία προειδοποιεί ότι τέτοιες ενέργειες συνιστούν άμεση προσβολή κυριαρχικών δικαιωμάτων και δημιουργία, “επί του πεδίου” τετελεσμένα. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα: Μπορεί η Ελλάδα να αποτρέψει την εμπέδωση μιας τετελεσμένης πραγματικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, μόνο με δηλώσεις και ενημερώσεις της ΕΕ; Ή μήπως ήρθε η ώρα για μια στοχευμένη, έμπρακτη αντίδραση που να καθιστά σαφές, διπλωματικά και επιχειρησιακά, ότι η ελληνική κυριαρχία δεν είναι διαπραγματεύσιμη, ούτε επιδεκτική γεωπολιτικής υποτίμησης;

Και μια παρατήρηση για το εγχώριο πολιτικό σύστημα. Η Ελλάδα δεν απειλείται από τους φωνασκούντες πολιτικούς, δημοσιογράφους και αναλυτές διεθνών σχέσεων, αλλά από τη σιωπή όσων όφειλαν να “φωνάξουν” με πρωτοβουλίες με χάρτες, οριοθετήσεις, NAVTEX και γεωτρύπανα. Όσο το κράτος παρατηρεί, άλλοι σχεδιάζουν. Η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει με γεγονότα, όχι με δηλώσεις. Η μονομερής οριοθέτηση ΑΟΖ με Κύπρο και Αίγυπτο, με βάση τη μέση γραμμή, δεν είναι “πρόκληση”. Είναι εθνικό και διεθνές δικαίωμα και η μόνη ενέργεια, που μπορεί να ανατρέψει επί του πεδίου τη στρατηγική περικύκλωσης της χώρας.

Αν μάλιστα επιβεβαιωθεί, ότι επίκειται ρύθμιση ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, τότε, θα είχαμε: Περιορισμό της ελληνικής και κυπριακής θαλάσσιας κυριαρχίας. Και νομιμοποίηση της τουρκικής άποψης, που απορρίπτει την πλήρη επήρεια των ελληνικών νησιών, όπως του Καστελλόριζου. Και γενικά, θα είχε σοβαρές γεωπολιτικές, νομικές και στρατηγικές επιπτώσεις για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Όμως, όσο ο πολιτικός λόγος δεν είναι παραγωγικός , αλλά υποκαθίσταται από ειρωνείες, όπως εκείνες του Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτη, προς τον πρώην Πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, η Ελλάδα θα συνεχίσει να αμύνεται σε λάθος μέτωπα, να συμβιβάζεται εκεί που δεν πρέπει και να υποχωρεί… Η συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ της 2ας Ιουλίου, υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, έγινε εν μέσω μίας γεωπολιτικής καταιγίδας: ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιράν, Γάζα, Ανατολική Μεσόγειος και Λιβύη διασταυρώνονται σε έναν χάρτη, που δεν υπακούει πλέον στο Διεθνές Δίκαιο, αλλά στη λογική των τετελεσμένων.

Η περίπτωση Ισραήλ-Ιράν

Το Ισραήλ συνεχίζει τη δολοφονική και καταστροφική δράση του στη Λωρίδα της Γάζας. Μέχρι και ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ καταδίκασε τη στρατιωτική δράση του Ισραήλ, κάνοντας λόγο για “ντροπή για την ανθρωπότητα”.  Η εκεχειρία Ισραήλ και Ιράν, με την διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, κρίνεται ως εύθραυστη. Άλλωστε και ο τρόπος, που επέλεξαν οι ΗΠΑ να υποχρεώσουν το Ιράν σε εκεχειρία, δηλαδή στρατιωτική δράση σε βάρος του Ιράν, δεν εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και απέχει από τα κανονιστικό πλαίσιο του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ).

Το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ είναι σαφές: δικαίωμα νόμιμης άμυνας υφίσταται μόνο σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης. Ο προληπτικός πόλεμος, ανεξαρτήτως στόχου ή αποτελεσματικότητας, αποτελεί παραβίαση κυριαρχίας και θεμελιώδους κανόνα του διεθνούς συστήματος. Όταν ο επιτιθέμενος εμφανίζεται ως αμυνόμενος και το Δίκαιο υποτάσσεται στην ισχύ, τότε ο ΟΗΕ παύει να είναι εγγυητής και μετατρέπεται σε σιωπηλό παρατηρητή.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, επικοινώνησε με τον Ιρανό ομόλογό του και τόνισε τη σημασία του διαλόγου και της διπλωματίας, την προσήλωση στην νομιμότητα και την θέση αρχής της ελληνικής διπλωματίας, ότι το Ιράν δεν θα πρέπει να αποκτήσει πυρηνική τεχνογνωσία. Δεν έγινε γνωστό, από διπλωματικούς “κύκλους” στην Αθήνα, η απάντηση του Υπουργού Εξωτερικών του Ιράν στον Έλληνα ομόλογό του.

Σημαντικό σκέλος της συνεδρίασης αποτέλεσαν τα εξοπλιστικά. Το ΚΥΣΕΑ ενέκρινε:

• Αναβάθμιση τεσσάρων φρεγατών τύπου MEKO (κλάση “Ύδρα”) του Πολεμικού Ναυτικού. Οι MEKO, βασική ραχοκοκαλιά του Στόλου, χρειάζονται εκσυγχρονισμό κρίσιμων συστημάτων (ραντάρ, αισθητήρες, συστήματα μάχης, αντιαεροπορικά όπλα), ώστε να παραμείνουν αξιόμαχες μέχρι την πλήρη επιχειρησιακή ένταξη των νέων φρεγατών Belharra. Καλύπτουν την επιχειρησιακή ανάγκη , για σταθερή παρουσία του Στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο, επιχειρήσεις αποτροπής νότια της Κρήτης και συμμετοχή σε ΝΑΤΟϊκές ή εθνικές επιχειρήσεις υψηλής έντασης.
• Παράταση και ενίσχυση τεχνικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης των επιθετικών ελικοπτέρων Apache και NH90 της Αεροπορίας Στρατού.
• Επέκταση της υποστήριξης για τα μεταγωγικά αεροσκάφη C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας. Τα C-130 παραμένουν αναντικατάστατα για μεταφορές στρατευμάτων, υλικού και εφοδίων, σε εθνικό και συμμαχικό επίπεδο, αλλά πάσχουν από ελλείψεις ανταλλακτικών και χαμηλό ποσοστό διαθεσιμότητας. Καλύπτουν σημαντικές επιχειρησιακές απαιτήσεις, όπως η Διακλαδική υποστήριξη δυνάμεων, μεταφορές εντός και εκτός επικράτειας, και υποστήριξη επιχειρήσεων ειδικών δυνάμεων ή ανθρωπιστικών αποστολών σε περιβάλλον κρίσεων (Λιβύη, Κύπρος, Κόσσοβο κ.ά.)

Οι αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, εντάσσονται στη στρατηγική ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας, αλλά και στις αυξημένες συμμαχικές υποχρεώσεις με ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ και Ισραήλ. Η πρόσφατη δήλωση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, ότι «οι περισσότεροι στρατοί μας ζουν σε άλλη εποχή» (ο ΥΕΘΑ Ν. Δένδιας συμμετείχε στην 29η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης του “Economist”, στο Λαγονήσι), δεν αποτελεί απλώς μια γενναία παραδοχή, αλλά ένα κατεπείγον στρατηγικό σήμα αφύπνισης.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε τη σκληρή πραγματικότητα: τα παραδοσιακά δόγματα μάχης, είναι “συνταγή” στρατιωτικής ήττας. Αντίπαλες δυνάμεις αξιοποιούν drones χαμηλού κόστους, με καταστροφικά αποτελέσματα, εφαρμόζουν επιχειρήσεις με τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) σε επίπεδο στόχευσης και ηλεκτρονικού πολέμου, ενώ η πληροφορία, ο κυβερνοχώρος και ο αλγόριθμος είναι πλέον όπλα ισάξια με το άρμα μάχης ή το μαχητικό αεροσκάφος.

Η Ελλάδα πρέπει να υπάρξει αλώβητη…

Η Ελλάδα, ευρισκόμενη σε μια περιοχή με διαρκείς αναθεωρητικές πιέσεις και με την στρατιωτικοποίηση της διπλωματίας, δεν έχει την πολυτέλεια του αυτάρεσκου εφησυχασμού. Αν δεν εκσυγχρονιστούμε, όπως προειδοποιεί ο Νίκος Δένδιας, το πρόβλημα δεν θα είναι απλώς η απώλεια ανταγωνιστικότητας. Θα είναι η έκπτωση της αποτροπής, ο κλονισμός της αξιοπιστίας μας και τελικά, η υποβάθμιση της εθνικής ασφάλειας. Ο στρατός του χθες δεν θα μπορέσει να προστατεύσει την πατρίδα του αύριο.

Η κοινωνία πρέπει να υποστηρίξει την προσπάθεια, που κάνει το κράτος να περάσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις στην πρωτοπορία της στρατιωτικής τεχνολογίας και να υιοθετήσουν σύγχρονα πολεμικά δόγματα. Η χώρα δεν έχει πια το περιθώριο να αντιδρά βραδέως, νομικίστικα ή αμυντικά. Χρειάζεται επιθετική νομιμότητα, με ξεκάθαρη στρατηγική πυξίδα και προσαρμογή στην εποχή του πολέμου ακριβείας και των άυλων όπλων. Έτσι μόνο η Ελλάδα θα επιβιώσει, σε μια περίοδο υψηλής γεωστρατηγικής ρευστότητας και εκρηκτικής αστάθειας, που αποτελούν τα δομικά στοιχεία στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας.