Η αοιδός και η έλλειψη κυβερνητικής αιδούς

Η Βανδή έδωσε ένα υποδειγματικό παράδειγμα αξιοπρέπειας, αρνούμενη να συμμετάσχει σε προγραμματισμένη συναυλία στην Σμύρνη, μόλις αντιλήφθηκε ότι οι διοργανωτές θα επιχειρούσαν να μετατρέψουν την μουσική εκδήλωση σε φιέστα τουρκικού εθνικισμού, με την τοποθέτηση της γιγαντιαίας τουρκικής σημαίας και της επίσης γιγαντιαίας αφίσας του Κεμάλ επί σκηνής όσο τραγουδούσε.

Εφόσον οι διοργανωτές αρνήθηκαν την πρόταση της Ελληνίδας αοιδού να τοποθετηθεί και ελληνική σημαία όσο θα τραγουδούσε η ίδια και να αφαιρεθεί η αφίσα του Κεμάλ, αποφάσισε να ματαιώσει την συμμετοχή της. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι όταν οι Τούρκοι επιχείρησαν να αποκρούσουν τους ισχυρισμούς της ότι πολιτικοποιείται η συναυλία με την αφίσα του Κεμάλ, αντιτείνοντας ότι το πρόσωπο αυτό θεωρείται σύμβολο “δημοκρατίας” στην Τουρκία, τους απάντησε ότι «για μένα ο Κεμάλ είναι ο σφαγέας των Ελλήνων».

Έτσι, με μια προσωπική πράξη που ασφαλώς ενείχε κάποιο κόστος για την ίδια (οικονομική ζημία, έκθεση σε απειλές από Τούρκους εθνικιστές), η Βανδή προέταξε την αξιοπρέπεια (προσωπική και συλλογική) απέναντι στην ευθυνοφοβία, την “ψωφιοσύνη”, τον ωχαδερφισμό και τον εθνομηδενισμό που δυστυχώς έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε ολοένα και πιο συχνά. Η στάση αυτή αποτελεί πραγματικά ίσως την πιο ευχάριστη έκπληξη του φετινού καλοκαιριού.

Η έκπληξη-Βανδή!

Κι αυτό που την κάνει ακόμη πιο ευχάριστη είναι ότι προήλθε από ένα δημόσιο πρόσωπο που κατά κανόνα απασχολεί την κοινή γνώμη από τις στήλες του life style, όχι της πολιτικής. Ως επαγγελματίας καλλιτέχνιδα η Βανδή δεν έχει κάποια ιδιαίτερη ανάμειξη με την πολιτική. Κυκλοφορεί τα τραγούδια της, κάνει τις συναυλίες της, κάνει τις αναρτήσεις της κι όλα τα άλλα σχετικά που απαιτούνται για να κάνει την δουλειά της.

Συνεπώς, η απόφασή της να ματαιώσει την συμμετοχή της στην Σμύρνη δεν υπαγορεύτηκε από κάποιο επαγγελματικό συμφέρον. Αντιθέτως, εκφράστηκε ως πολίτης, η οποία τιμά και σέβεται την εθνική της καταγωγή και την γνώμη των συμπολιτών της. Ως Ελληνίδα τραγουδίστρια, η προοπτική να συμμετάσχει σε μια πολιτικοποιημένη συναυλία που θα προπαγάνδιζε τον τουρκικό εθνικισμό και παράλληλα θα μείωνε την Ελλάδα προφανώς της ήταν αφόρητο και την οδήγησε σε μια απόφαση που ικανοποίησε πολλούς συμπατριώτες της, διότι, επιτέλους, είδαν κάπου, από κάποιον, μία αντίσταση.

Αυτά σε μια εποχή που διάφοροι συνάδελφοί της κόπτονται δημοσίως για την Παλαιστίνη (και καλά κάνουν από ανθρωπιστικής πλευράς, παρότι η Χαμάς συνδέεται στενότατα με την Τουρκία), αλλά δεν βρίσκουν ούτε μια κουβέντα να πουν για την Κύπρο. Η στάση, λοιπόν, της Βανδή φανερώνει συνέπεια λόγων και πράξεων, μία αυθεντικότητα που λείπει πολύ αυτή την εποχή και ενδεχομένως και μια “λεβεντιά” που ήταν κάποτε συνώνυμη με τον Ελληνισμό, αλλά πλέον στην δημόσια σφαίρα αναζητείται με το σταγονόμετρο.

Ποιοι αθετούν το καθήκον τους

Ίσως η σημαντικότερη αντίθεση, όμως, έχει να κάνει με την δική της στάση ως πολίτης και την στάση πολλών επαγγελματιών της πολιτικής, οι οποίοι αθετούν το καθήκον τους, επικαλούμενοι τα “ήρεμα νερά”, τα ψάρια, που κατ’ αυτούς είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες του Αιγαίου και άλλα τέτοια φαιδρά. Εδώ έχουμε φτάσει να βλέπουμε Έλληνα υπουργό να σκύβει δουλοπρεπώς μπροστά στον Τούρκο πρόεδρο κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ή να ανέχονται οι πολιτικοί μας κάθε λογής προσβολή από την τουρκική κυβέρνηση, για να μην επεκταθούμε στις περιπτώσεις της Αλβανίας και των Σκοπίων. Με λίγα λόγια, προσβάλλεται η δημοσία αιδώς από την συνήθεια των Ελλήνων πολιτικών να κυκλοφορούν “γυμνοί” από τον απαμφιασμό που τους κάνουν οι γείτονές τους.

Υπενθυμίζουμε ότι λίγες μέρες πριν επισκεφθεί την Άγκυρα ο Έλληνας πρωθυπουργός τον περασμένο Μάιο, η τουρκική κυβέρνηση μετέτρεψε τη Μονή της Χώρας σε τζαμί (σαν να μην έφτανε η Αγιά Σοφιά!), ενώ είχαν προηγηθεί και απαξιωτικές δηλώσεις για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας. Και για να μην περιοριστούμε μόνο στους συμβολισμούς, οι Τούρκοι εξακολουθούν να διατηρούν κατοχικό στρατό στην Κύπρο, ενώ αμφισβητούν ανοικτά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο. Το πρόσφατο επεισόδιο στην Κάσο και οι απαξιωτικές δηλώσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών που ακολούθησαν, επιβεβαιώνουν εν τοις πράγμασι ότι η περιβόητη Συμφωνία των Αθηνών δεν ήταν τίποτε άλλο από μια πομφόλυγα.

Υπάρχουν δε περιπτώσεις όπου η ευθυνόφοβη ελληνική κυβέρνηση αρνείται να συμμορφωθεί με ευρωπαϊκές οδηγίες που την συμφέρουν και κατοχυρώνουν τις θέσεις της, φοβούμενη την αντίδραση της Άγκυρας. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς την μη κατάθεση συντεταγμένων για την ΑΟΖ της; Ήδη από το 2021, υπήρχε κοινοτική οδηγία σύμφωνα με την οποία η Αθήνα ήταν υπόχρεη να κηρύξει, έστω μονομερώς, την ΑΟΖ της στο πλαίσιο του καθορισμού του Ευρωπαϊκού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.

Η μέχρι τώρα απραξία της Αθήνας είχε ως συνέπεια την παραπομπή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την μη εφαρμογή της οδηγίας! Φυσικά, η ανακήρυξη ΑΟΖ, όπως διαμορφώνεται από το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, θα επέτρεπε την ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ να εφάπτονται σε κάποια σημεία, με ό,τι αυτό σημαίνει για την προοπτική της εξόρυξης και εκμετάλλευσης των πολλών υδρογονανθράκων που βρίσκονται εντός αυτής της περιοχής και την γεωπολιτική αναβάθμιση των δύο χωρών.

Ο μη καθορισμός της ΑΟΖ

Η μη ανακήρυξη ΑΟΖ αφήνει την κερκόπορτα ανοικτή για την Άγκυρα να εφαρμόζει τα πειρατικά της σχέδια. Ήδη, με το τουρκολιβυκό μνημόνιο επιχειρείται η υφαρπαγή μεγάλων τμημάτων της δυνητικής ελληνικής ΑΟΖ. Για ποιόν ακριβώς λόγο δεν προχωράει η κυβέρνηση με την κοινοτική οδηγία, λοιπόν; Είναι εύκολο να φορτώνει κανείς την ευθύνη στον ξένο παράγοντα και να επικαλείται συνωμοσίες, αλλά εν προκειμένου η κοινοτική οδηγία χαλάει το γνωστό αφήγημα και αποδεικνύει απλά ότι η πολιτική ηγεσία της Ελλάδος πάσχει από φοβικό σύνδρομο.

Πλέον, όλο και περισσότεροι αρχίζουν να αναρωτιούνται μήπως και οι φημολογούμενες πιέσεις εξ Αμερικής δεν είναι τόσο ισχυρές όσο άφηναν οι ελληνικές κυβερνήσεις να εννοηθεί. Τα τελευταία χρόνια, με την Τουρκία να στρέφεται διαρκώς προς την Ανατολή και να αυξάνεται η αντιδυτική στάση της, πόσο λογικό θα ήταν για τις ΗΠΑ να θέλουν να βάλει πόδι στο Αιγαίο η Τουρκία, με τα γνωστά της παζάρια, και να μπει πιο βαθιά μέσα στο παιγνίδι; Κατά βάθος, ο τουρκικός επεκτατισμός στο Αιγαίο και την Μεσόγειο είναι κάτι που δεν συμφέρει κανέναν μεγάλο παίκτη στην περιοχή, ούτε τις ΗΠΑ, ούτε την Γαλλία, ούτε το Ισραήλ, αλλά ούτε και την Ρωσία.

Το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με την απροθυμία της Ελλάδος να διεκδικήσει τα δικαιώματά της και να αποδείξει ότι είναι αποφασισμένη να τα υπερασπιστεί με κάθε κόστος. Ο ελληνικός ενδοτισμός δημιουργεί ανασφάλεια στους συμμάχους της Ελλάδος, οι οποίοι, εφόσον διαπιστώσουν ότι η Ελλάδα δεν έχει την βούληση να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν στην γεωπολιτική αρχιτεκτονική που κτίζεται, τείνουν να εξετάζουν και τις τουρκικές θέσεις προκειμένου να καλύψουν τα νώτα τους.

Μήπως, λοιπόν, πρέπει η Ελλάδα να αλλάξει η ίδια στάση; Σε κάθε περίπτωση, όταν ένα πρόσωπο του καλλιτεχνικού κόσμου δίνει πιο ισχυρή και εθνικά αξιοπρεπή απάντηση στις τουρκικές απρέπειες από την ίδια την κυβέρνηση (αλλά και την μείζονα αντιπολίτευση), η κατάσταση οφείλει να μας προβληματίζει. Φέρθηκε πολύ σωστά η αοιδός Δέσποινα Βανδή. Συγκρίνοντας τις αντιδράσεις, αναρωτιέται κανείς εάν υπάρχει στην κυβέρνηση αιδώς;