Η αβάστακτη μοναξιά της Κύπρου και η αθηναϊκή ελίτ

Η σημερινή προγραμματισμένη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κύπρο, έχει αναβληθεί μετά το τραγικό δυστύχημα που συνέβη στην Κάρυστο της Εύβοιας, με τον χαμό δυο παλληκαριών. Δυο παλληκάρια, που χάθηκαν πολεμώντας τις πυρκαγιές. Τραγικό, να φεύγουν νέοι άνθρωποι με αυτόν τον τρόπο…

Η αναβολή της επίσκεψης επιβεβλημένη. Οι εξελίξεις το επέβαλαν. Η επίσκεψη Μητσοτάκη θα επαναπρογραμματισθεί σύντομα, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, καθώς πέραν από τα τυπικά, οι εξελίξεις στο εθνικό θέμα “τρέχουν. Σημειώνεται πως ο Έλληνας πρωθυπουργός, “έσπασε” την παράδοση και δεν θα ήταν η Κύπρος η πρώτη του επίσκεψη. Οι παραδόσεις, όπως λέγεται, εάν υπάρχει λόγος (πήγε πρώτα Λετονία), είναι για να σπάζουν.

Οι σημειολογίες, όμως, δεν θα πρέπει να αποβαίνουν σε βάρος της ουσίας. Και η ουσία είναι το μέτωπο Αθηνών και Λευκωσίας να είναι ενιαίο και ισχυρό. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να αναγνωριστούν τα βασικά. Ότι, για παράδειγμα, το Κυπριακό είναι εθνικό θέμα και όχι βαρίδι και μόνιμος πονοκέφαλος. Μπορεί μερικές φορές να είναι διαφορετικές οι εκατέρωθεν προτεραιότητες, ενίοτε και συμφέροντα, όμως οι δρόμοι δεν είναι παράλληλοι.

Η “νέα εποχή” των ελληνοτουρκικών

Στην Αθήνα, τώρα που ξεκίνησε η… νέα εποχή των ελληνοτουρκικών, με “νέο θετικό κλίμα”, φαίνεται να υπερισχύει μια διαχρονική προσέγγιση, που κατά καιρούς υιοθετείται, ότι δεν πρόκειται να αφεθεί το Κυπριακό να επηρεάσει τα ελληνοτουρκικά. Αυτό σημαίνει πως το Κυπριακό θα τίθεται, όταν και όποτε το ευνοούν “οι συνθήκες και συγκυρίες”, αλλά δεν θα αφήνεται να καταστεί εμπόδιο “στην πορεία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων”.

Εάν, για παράδειγμα, όπως λένε οι του αφηγήματος αυτού, οι Τούρκοι είναι, όπως πάντα, μαξιμαλιστές στο θέμα της Κύπρου και ανοίγουν “χαραμάδες” για τα άλλα ζητήματα, δεν θα πρέπει να “χαθεί η ευκαιρία”. Κάποιοι παραπέμπουν και στις “χαμένες ευκαιρίες”, που δήθεν “κλώτσησαν” οι Ελληνοκύπριοι. Παραμύθια! Αφελείς, κοντόφθαλμες προσεγγίσεις, περιορισμένης εμβέλειας.

Το Κυπριακό δεν είναι σε καμία περίπτωση ελληνοτουρκική διαφορά, αλλά ζήτημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής εδαφών από την Τουρκία. Ωστόσο, αποτελεί το μόνιμο αγκάθι στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου. Είναι το ζήτημα, που είτε το θέλει η αθηναϊκή ελίτ είτε όχι, χωρίζει την Ελλάδα και την Τουρκία. Όσο και να κρύψουν το Κυπριακό στο… ερμάρι, δεν θα τα καταφέρουν.

Δεν είναι μόνο το θέμα που χωρίζει διαχρονικά τις δυο χώρες, αλλά για την κατοχική Τουρκία αποτελεί και το μοντέλο με το οποίο προωθεί την επεκτατική της πολιτική ( και σε βάρος της Ελλάδος). Είναι το παράδειγμα, στο οποίο στηρίζονται ευρύτερες στρατηγικές επιδιώξεις της κατοχικής δύναμης για να καταστεί εδαφικά μεγαλύτερη και με ενισχυμένη επιρροή στην περιοχή. Κι αυτό θα έπρεπε να ήταν καλά γνωστό στην αθηναϊκή ελίτ, καθώς είναι μιας ανάγνωσης τα όσα διαδραματίζονται δεκαετίες σε Αιγαίο και Θράκη, με τις προσπάθειες της Άγκυρας για υλοποίηση των επεκτατικών της επιδιώξεων σε βάρος της Ελλάδος.

Η Κύπρος δεν μπορεί να μένει μόνη απέναντι στην κατοχική Τουρκία. Θα αποφύγουμε τον πειρασμό να ανατρέξουμε στην ιστορία και τα όσα έχουν διαδραματισθεί το 1974, τις ενοχές, τις ευθύνες. Γιατί το μείζον είναι να αντιμετωπιστούν από κοινού οι κίνδυνοι και οι επιδιώξεις της κατοχικής δύναμης γιατί κοινή είναι η απειλή. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα κριθεί από τις πράξεις και τις πολιτικές που θα ακολουθήσει. Πόσο, δηλαδή, όταν βρίσκεται απέναντι στην Τουρκία, στο πεδίο της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ, θα είναι μέρος της πολιτικής του και η Κύπρος.

Στην Αθήνα, παρά τα φοβικά σύνδρομα και τους περιορισμένους γεωστρατηγικούς ορίζοντες, ακόμη και να μην υπήρχαν αδελφικές σχέσεις με την Κύπρο έπρεπε να τις επιδιώξουν. Όπως κάνουν όλοι οι άλλοι, που επιχειρούν να αξιοποιήσουν τη γεωπολιτική προίκα της Κύπρου. Για να γίνει τούτο, όμως, θα πρέπει να υπάρξει στρατηγική και προπαντός πολιτική “μεγάλης εικόνας”. Κοινή πολιτική και στρατηγική, που θα λαμβάνει υπόψη τα νέα δεδομένα, που διαμορφώνονται και τις δυνατότητες που υπάρχουν.