Η Χάγη και το “there is no alternative” του Βενιζέλου – Τι κρύβει ο θολός λόγος

«Είναι μονόδρομος η παραπομπή στη Χάγη, εάν θέλουμε να μπορούμε να ασκήσουμε τα δικαιώματα μας. Κάπου θα χάσουμε, κάπου θα κερδίσουμε. Εμείς βέβαια θα προσπαθήσουμε να κερδίσουμε σε όλα, διότι έχουμε επιχειρήματα», είπε πρόσφατα στον ΑΝΤ 1 ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Πρόκειται για μια θέση που συμπυκνώνει την λογική του όλου συστήματος και φυσικά της κυβέρνησης. Ας την αναλύσουμε λίγο.

Προηγουμένως όμως οφείλω να δηλώσω προς αποφυγήν εύλογων παρεξηγήσεων ότι σε καμία περίπτωση δεν είμαι υπέρ του πολέμου, απλώς αντιλαμβάνομαι πως κάποιες φορές γίνεται αναπόφευκτος, ειδικά αν θέλεις να κρατήσεις τον χώρο σου και την αξιοπρέπειά σου. «Μονόδρομος» η Χάγη! Πρόκειται για κλασική ΤΙΝΑ (there is no alternative) που όμως δεν ισχύει, γιατί υπάρχουν κι άλλες λύσεις ανάμεσα στη Χάγη με τουρκικούς όρους και στον πόλεμο.

Η Χάγη εμφανίζεται από τη σχολή σκέψης που κυριαρχεί στο πολιτικό σύστημα ως κατάληξη-νίκη της ελληνικής διπλωματίας. Μπορεί να είναι εφόσον ζητηθεί από το Διεθνές Δικαστήριο αποκλειστικά και μόνο να οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ στη βάση του διεθνούς δικαίου και χωρίς να του υποδειχθεί με το συνυποσχετικό ο τρόπος που θα οριοθετήσει, όπως επιδιώκει η Άγκυρα.

Το αποκλειστικά και μόνο σημαίνει ότι δεν θα συμφωνήσει η Αθήνα να τεθούν προς κρίση του Δικαστηρίου οι “γκρίζες ζώνες”, εάν δηλαδή οι Φούρνοι, οι Οινούσσες και πολλά ακόμα κατοικημένα νησιά και ακατοίκητες νησίδες είναι ελληνικά ή τουρκικά! Ούτε, βέβαια, θα τεθεί προς κρίση η τουρκική απαίτηση για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Γιατί εάν διολισθήσουμε εκεί θα πρόκειται για βαρύτατη ήττα της Ελλάδας, με δραματικές επιπτώσεις για τα εθνικά μας συμφέροντα (έχουν γραφτεί πολλά επ’ αυτού).

Η Χάγη και το there is no alternative

Ο μονόδρομος της Χάγης, χωρίς τις παραπάνω προϋποθέσεις, ενέχει μείζονα ηττοπάθεια, καθώς αποκλείει άλλες εναλλακτικές. Η ηττοπάθεια τεκμηριώνεται με την επεξήγηση του Βενιζέλου «εάν θέλουμε να μπορούμε να ασκήσουμε τα δικαιώματά μας». Αυτό ισχύει για την εκμετάλλευση των πιθανολογούμενων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν ισχύει, όμως, για άλλα δικαιώματά μας, όπως π.χ. η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.

Γιατί δεν τα επεκτείνουμε, αφού η επέκταση είναι σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας δικαίωμα που ασκείται μονομερώς από την παράκτια χώρα; Δεν ασκούμε αυτό το δικαίωμα, όπως και άλλα, επειδή θεωρούμε πως είμαστε αδύνατοι; Μήπως, επειδή είμαστε δειλοί; Ή μήπως επειδή δεν έχουμε την δέουσα ηγεσία; Και επειδή είμαστε κάποιο από όλα αυτά ή όλα μαζί, έχουμε κάνει σημαία μας τη Χάγη.

«Κάπου θα χάσουμε, κάπου θα κερδίσουμε». Σε αυτή την ατάκα, το γεγονός ότι βάζει πρώτα το «θα χάσουμε» είναι αποκαλυπτικό. Πάμε Χάγη για να χάσουμε. Τί, πού, πώς και γιατί θα το χάσουμε; Θα χάσουμε μόνο υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ με βάση αυτή που θα είχαμε εάν εφαρμοζόταν η αρχή της μέσης γραμμής; Αυτό είναι πιθανό και όλοι είναι έτοιμοι να αποδεχθούν την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, υπό την προϋπόθεση πως το συνυποσχετικό δεν θα υποδεικνύει στο Δικαστήριο τον τρόπο οριοθέτησης, ουσιαστικά δεν θα υπαγορεύει την απόφαση.

Η Χάγη σαν υποκατάστατο πολιτικής

Υπό αυτούς τους όρους, όμως, όπως έχει αποδείξει η πείρα των πολύχρονων διμερών συνομιλιών-διαπραγματεύσεων, η Τουρκία δεν υπογράφει συνυποσχετικό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι επικαλούμαστε ως διέξοδο έναν δρόμο που στην πραγματικότητα είναι κλειστός. Με άλλα λόγια, ο Ευάγγελος και όλοι όσοι υποστηρίζουν τα ίδια, έχουν μετατρέψει τη Χάγη σε υποκατάστατο πολιτικής, επειδή ακριβώς δεν έχουν να προτείνουν πραγματική ρεαλιστική πολιτική. Εξ ου και ο λόγος τους είναι θολός. Όπως προαναφέραμε, δεν διευκρινίζουν τι είναι αυτό που θα χάσουμε και που εκτιμούν ότι θα το χάσουμε. Είναι άραγε τυχαίο ότι όλοι αυτοί αποφεύγουν να γίνουν συγκεκριμένοι; Γιατί δεν χαράσσουν κόκκινες γραμμές στο τι είναι αποφασισμένοι να χάσουν;

Μας λένε «κάπου θα κερδίσουμε»! Προφανώς εννοούν πως με την οριοθέτηση ένα μεγάλο τμήμα της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ που διεκδικούμε με βάση την αρχή της μέσης γραμμής θα γίνει ελληνικό και θα μπορούμε να κάνουμε έρευνες και γεωτρήσεις. Παρεμπιπτόντως, γιατί ο υπουργός Ενέργειας Χατζηδάκης εμπόδισε την παραχώρηση της ελληνικής ΑΟΖ νοτίως των νομών Ηρακλείου και Λασιθίου σε διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες που είχαν δείξει ενδιαφέρον;

Ο Βενιζέλος και οι ομοϊδεάτες του δεν μας λένε τί είναι και τι δεν είναι διατεθειμένοι να βάλουν στο “καλάθι” για να πείσουν την Άγκυρα να πάει στη Χάγη. Εκτός κι αν υπονοούν ότι αυτό που θα κερδίσουμε είναι η ησυχία, ο καναπές και ο φραπές μας! Μήπως θα κερδίσουμε το νόμιμο δικαίωμά μας να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 μίλια; Μήπως κατόπιν εορτής θα ζητήσουμε να ισχύσει το καθεστώς αυτονομίας που προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την Ίμβρο και την Τένεδο, ή μήπως θα ζητήσουμε επιστρέψουν οι 147.000 Έλληνες που λόγω των πογκρόμ υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την Πόλη;

Ούτε καν προστασία στο “προτεκτοράτο”

«Εμείς βέβαια θα προσπαθήσουμε να κερδίσουμε σε όλα, διότι έχουμε επιχειρήματα» μας λέει ο Ευάγγελος! Επιχειρήματα έχουμε, αλλά ποιος τα ακούει; Τα επιχειρήματα έχουν τη σημασία τους στις διεθνείς σχέσεις, αλλά σε τελευταία ανάλυση αυτή που μετράει είναι η ισχύς. Αλλά το εγχώριο πολιτικό προσωπικό και οι εταίροι μας αφόπλισαν την Ελλάδα και της καταρράκωσαν το ηθικό επί δέκα και πλέον χρόνια.

Είδαμε, εμείς οι ευκολόπιστοι και ηττοπαθείς, πως μας συμπεριφέρονται στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Βλέπουμε τον Πομπέο να τα παίρνει όλα, χωρίς αντάλλαγμα. Ούτε καν προστασία στο “προτεκτοράτο” τους δεν δίνουν! Πάμε λοιπόν δεμένοι χειροπόδαρα, διότι πέρα από την μυστική διαπραγμάτευση στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, που μάλλον κρύβει πολλές παγίδες, θα έχουμε και τις διερευνητικές, Με ποια ατζέντα; Με αυτή που έχει προαναγγείλει η Άγκυρα ή μόνο για την οριοθέτηση που λέει η Αθήνα;

Αν και είναι σκόπιμο να περιμένουμε, η πείρα του παρελθόντος δείχνει ότι οι διερευνητικές μετατρέπονται ατύπως σε πολιτικές διαπραγματεύσεις εφ’ όλων των επεκτατικών διεκδικήσεων της Άγκυρας υπό τον πέλεκυ του τουρκικού στρατιωτικού καταναγκασμού. Εκτός κι αν ισχύει το μάλλον απίθανο σενάριο ο Μητσοτάκης να έχει πραγματικές υποσχετικές και η όλη φάση να είναι μια δυτική παγίδα για να τιθασεύσει το τουρκικό “τέρας”.

Τέλειο κεφαλοκλείδωμα

Αν η κυβέρνηση δεν έχει αυταπάτες και παίζει ένα διπλωματικό παιγνίδι για να βγει την κατάλληλη στιγμή από τις διερευνητικές, εκθέτοντας την Τουρκία και έχοντας κερδίσει χρόνο για να κλείσει τις αμυντικές τρύπες της χώρας, θα είναι μία θεμιτή επιλογή, αν και τέτοιου είδους συνομιλίες αφήνουν πάντα πίσω τους έστω και άτυπες δεσμεύσεις. Ωστόσο, δεν υπάρχει ένδειξη ότι ισχύει αυτό το σενάριο.

Όσον αφορά τον στρατιωτικός μηχανισμός αποτροπής που πλασάρει ο Στόλτενμπεργκ, είναι σκέτο κεφαλοκλείδωμα για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, εάν κρίνουμε από τις λίγες πληροφορίες που κυκλοφορούν. Όπως δείχνουν τα γεγονότα, πάντως, η Άγκυρα δεν έχει τίποτε να φοβηθεί. Τόσο το Βερολίνο στην ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ δείχνουν καθαρά ότι όχι μόνο δεν θέλουν να την στριμώξουν, αλλά και ουσιαστικά την καλύπτουν.

Δείτε πόσο άνετα κατάπιαν οι δυτικοί εταίροι στην ΕΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ το νέο μέτωπο που άνοιξε ο Ερντογάν στον Καύκασο. Δείτε πόσο απέφυγαν να εμπλακούν για να σταματήσουν την επίθεση εναντίον των Αρμενίων, πέραν από τις πομπώδεις εκκλήσεις. Να το θυμόμαστε αυτό, επειδή μας αφορά. Μέσα σ’ αυτό το τοπίο πως μπορεί κάποιος να αποκλείσει εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις;