Η επίσκεψη Μητσοτάκη στη Βόρειο Ήπειρο – Η Χιμάρα και τα κόλπα του Ράμα

Σαν ανιχνευτής λειτούργησε στην κοινή γνώμη της Αλβανίας η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού σε περιοχές όπου ιστορικά, αλλά και σε σημερινά αριθμητικά μεγέθη μαρτυρείται ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός. Η επίσκεψη στη Βόρειο Ήπειρο ήταν να γίνει στη συνέχεια της παρουσίας του Κυριάκου Μητσοτάκη στα Τίρανα για την Σύνοδο ΕΕ-Δυτικά Βαλκάνια, αλλά αναβλήθηκε, προκαλώντας πικρά σχόλια. Τελικά, προέκυψε πολύ καλύτερη υπό τις συνθήκες που έγινε.

Απαλλαγμένη από τα διμερή ζητήματα, η επίσκεψη Μητσοτάκη αφιερώθηκε αποκλειστικά στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα και ως εκ τούτου δόθηκε η ευκαιρία να λειτουργήσει ως παράγοντας αποσυμπίεσης. Δόθηκε η ευκαιρία στους Βορειοηπειρώτες να ομολογήσουν το εθνικό τους φρόνημα. Ως εκ τούτου η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού αποτελεί ιστορικό γεγονός. Ειδικά σε ό,τι αφορά την επίσκεψη στη Χιμάρα, η ελληνικότητα της οποίας αμφισβητείται με πείσμα και συχνά με βία από το αλβανικό κράτος.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, η επίσκεψη Μητσοτάκη επανέφερε στο προσκήνιο την μόνιμη αλβανική αμφισβήτηση της ύπαρξης ελληνικής κοινότητας στη Χιμάρα. Τα Τίρανα αρνούνται επιμόνως να αναγνωρίσουν τη Χιμάρα ως μειονοτική περιοχή, αρνούνται το αυταπόδεικτο. Ας θυμηθούμε την αυθεντική ομολογία στη Βαρκελώνη το 1992 του θρυλικού τέκνου της Χιμάρας Πύρρου Δήμα. Στη Δερβιτσάνη, ο Έντι Ράμα δεν έκρυψε την ενόχληση του για την παρουσία του Ολυμπιονίκη, που συνόδευε τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Εκτός αυτού, ένα πλήθος Χιμαριωτών με ελληνικές σημαίες και επευφημίες ομολογούσαν δημοσίως την ελληνικότητά τους, την οποία το αλβανικό κράτος αρνείται πεισματικά να τους αναγνωρίσει.

Η προσέγγιση των προβλημάτων

Η αντικειμενική και ειλικρινής προσέγγιση των προβλημάτων που απασχολούν τις ελληνικές κοινότητες στην επικράτεια της Αλβανίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη είναι που κατέστησε εφικτή και την παρουσία του Αλβανού ομολόγου του στη συνάντηση με γηγενείς Έλληνες στη Δερβιτσάνη. Χαιρέτησαν μάλιστα από κοινού τους κατοίκους της Δρόπολης, κι όχι μόνο, που είχαν συρρεύσει να καλωσορίσουν τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, ο οποίος προηγουμένως είχε σταθεί στο χωριό Λιβαδειά.

Ο Αλβανός Πρωθυπουργός εξέφρασε την χαρά του για την παρουσία του Έλληνα ομολόγου του κι αμφότεροι υπογράμμισαν τον αναντικατάστατο γεφυροποιό ρόλο που παίζει η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία στις σχέσεις των δύο χωρών. Πίσω από αυτά, όμως, ήταν εμφανή τα φοβικά αντανακλαστικά των Αλβανών αξιωματούχων. Ο δε Ράμα δεν έκρυψε το δικό του παράπονο, καθώς στις μειονοτικές περιοχές ποτέ δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει τόσο κόσμο, παρόλο που τον χειραγωγεί πολιτικά, τον καταπιέζει εθνικά και τον εκφοβίζει κατά τρόπο που θυμίζει τα δύσκολα χρόνια του χοτζικού απολυταρχισμού.

Υπό τις συνθήκες αγωνίας που διέρχεται ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου, λόγω και της δημογραφικής συρρίκνωσης, η παρουσία του Έλληνα Πρωθυπουργού και η δέσμευσή του ότι θα συνεχιστούν πολιτικές στήριξης των νέων, των υπερήλικων, καθώς και οι προσπάθειες για εφαρμογή του συνόλου των μειονοτικών δικαιωμάτων, είναι τουλάχιστον μεγάλη ψυχολογική τόνωση. Η δε υπόμνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη –παρουσία του Έντι Ράμα– ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας δίνει το στίγμα του δύσκολου δρόμου που έχει μπροστά της η Αλβανία, η οποία ενίοτε δείχνει αρνητική στην εκπλήρωση των όρων ένταξης. Μεταξύ αυτών των όρων είναι ο πλήρης σεβασμός των δικαιωμάτων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.

Η δύσκολη συγκυρία και ο Ράμα

Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ελλάδας και η συνάντησή του με τους εκπροσώπους της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, παρουσία του Αλβανού ομολόγου του, έγινε σε μία κρίσιμη συγκυρία για την Βαλκανική. Όπως και στο παρελθόν, όταν η Βαλκανική καίγονταν από πολεμικές συγκρούσεις θρησκευτικού και εθνικού χαρακτήρα, ο δίαυλος Αθηνών-Τιράνων αποτελούσε προτεραιότητα για την Ουάσιγκτον και (δευτερευόντως) για τις Βρυξέλες, έτσι και τώρα αναζητείται μία σταθερή ελληνοαλβανική σχέση.

Ενώ στο Βόρειο Κόσοβο η παρουσία της γηγενούς σερβικής κοινότητας αμφισβητείται από τις πολιτικές της Πρίστινα, όπως ισχυρίζονται οι Σέρβοι, ο τρόπος αντιμετώπισης των μειονοτικών ζητημάτων υπό το πρίσμα των πολιτικών ένταξης και τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα μπορούσε να είναι αυτός της Δερβιτσάνης την Πέμπτη, 22 Δεκεμβρίου 2022.

Αναφορικά με τον αυταρχισμό της εξουσίας, ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας δεν κρύφτηκε πίσω από το δάκτυλό του. Ήταν με το δικό του τρόπο αποκαλυπτικός και σχεδόν εκβιαστικός. Δήλωσε ενώπιον του Έλληνα ομολόγου του ότι άμεσα θα αναπλάσει την κεντρική πλατεία της Δερβιτσάνης, την οποία θα ονομάσει “Πλατεία Κωνσταντίνος Μητσοτάκης”, του οποίου θα τοποθετήσει μάλιστα και προτομή.

Όλα τούτα ως δική του βουλή, χωρίς καν να τεθούν στο αρμόδιο δημοτικό συμβούλιο. Όχι ότι θα προβαλλόταν αντίρρηση, αλλά το σόου του Έντι Ράμα επιβεβαιώνει ότι ξέρει να χαϊδεύει ευαίσθητες χορδές των ημέτερων πόθων. Το αποκρουστικό είναι κάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να εγκαινιάσουν από κοινού το έργο της ανάπλασης και μετονομασίας, αλλά έθεσε ως όρο να έχει επανεκλεγεί Πρωθυπουργός…