Η φλυαρία του Μπορέλ και τα παράπονα του Ερντογάν στη Μέρκελ

Παράπονα στην Μέρκελ για τους “κακούς Έλληνες” που δεν διαπραγματεύονται μαζί του έκανε ο Ερντογάν, στην τηλεδιάσκεψη που είχε με την καγκελάριο της Γερμανίας. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για την “νέα εποχή” στις σχέσεις Άγκυρας-Βρυξελλών, αλλά και θέματα διμερών σχέσεων. Την ίδια ώρα, ο Μπορέλ, με ένα εκτενές άρθρο του, αναφέρεται στο σύνολο των τουρκικών προκλήσεων για να καταλήξει βεβαίως στην υπεράσπιση της γνωστής θέσης του για μια διάσκεψη-παγίδα για την Ελλάδα σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε στην Γερμανίδα καγκελάριο την επιθυμία του για τη δημιουργία μιας θετικής ατζέντας. Κάτι που, όπως είπε, θα αποφέρει αμοιβαία οφέλη και στις δυο πλευρές. Ο Ερντογάν ζήτησε επίσης να μην πάει χαμένο αυτό το «παράθυρο ευκαιρίας» που ανοίγει (!) και έκανε λόγο για τις δυνατότητες συνεργαίες της Τουρκίας με την ΕΕ.

Αφήνοντας στην άκρη την επιθετική ρητορική των προηγούμενων ημερών για την “απόφαση χάδι” της Συνόδου Κορυφής, η οποία έτσι κι αλλιώς ήταν “στάχτη στα μάτια”, ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε στο προσφυγικό. Το παρουσίασε μάλιστα ως ένα θέμα, το οποίο μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την δημιουργία ενός πιο ευνοϊκού κλίματος. Η επικαιροποίηση της συμφωνίας της 18ης Μαρτίου είναι το πρώτο βήμα για τη βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων φέρεται να είπε ο Ερντογάν. Ζήτησε δηλαδή και άλλα “μπαξίσια” από την ΕΕ για την εργαλειοποίηση των προσφύγων, που πλέον προκαλούν μόνον οι δικές του εισβολές στη Συρία, και των μεταναστών που μεταφέρονται αθρόα στην Τουρκία από τη Σενεγάλη.

Το “ευχαριστώ” του Ερντογάν

Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε και στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλώνοντας στην Μέρκελ, ότι η Άγκυρα θέλει να ξεκινήσει τις διερευνητικές επαφές με την Αθήνα, αλλά οι Έλληνες δεν προσέρχονται στο τραπέζι. Φέρεται, μάλιστα ότι είπε πως η Τουρκία έχει την πρόθεση να λυθούν τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, συμπληρώνοντας όμως ότι την ίδια προθυμία θα πρέπει να δείξουν και οι υπόλοιποι παίκτες.

Αυτό που δεν είπε ο Ερντογάν είναι ότι ουσιαστικά ζητά από την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία να νομιμοποιήσουν τις παράνομες ενέργειές του και να αποδεχθούν τα τετελεσμένα του, για τα οποία είναι ενήμερη η Γερμανίδα καγκελάριος. Δεν παρέλειψε πάντως να ευχαριστήσει την Μέρκελ (και σε αυτό ήταν ειλικρινής) για την «εποικοδομητική συνεισφορά και τις προσπάθειες» που κατέβαλλε υπέρ της Τουρκίας στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής.

Πώς να μην την ευχαριστήσει άλλωστε, αφού από τον περασμένο Ιούνιο, η Μέρκελ βρίσκει συνεχώς τρόπους για την αναβολή της λήψης αποφάσεων κατά της Τουρκίας, ενώ όταν τίθεται θέμα κυρώσεων τις μπλοκάρει, προωθώντας παραλλήλως την λεγόμενη “θετική ατζέντα”. Σε αυτήν την “θετική ατζέντα” κατέληξε και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ σε ένα μακροσκελές άρθρο που ανέβασεε στο μπλογκ του.

Πολλά λόγια για το τίποτα 

Σε αυτό, ο Μπορέλ αναφέρει ότι οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι σχέσεις με την Τουρκία υπήρξαν μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ΕΕ το 2020, εκτιμώντας ότι πιθανότατα θα παραμείνουν ως πρόκληση και το 2021. Παραλλήλως τονίζει ότι «υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, εάν συνεχίσουμε σε αυτήν την καθοδική πορεία, η ΕΕ να πρέπει να υιοθετήσει ισχυρά μέτρα, για να πείσει την Τουρκία ότι είναι σοβαρή και αποφασισμένη να διασφαλίσει το σεβασμό των συμφερόντων της». Σημειώνει μάλιστα ότι θα το αναφέρει αυτό στους  Ευρωπαίους ηγέτες τον Μάρτιο!

Τι μας λέει όμως εδώ ο Μπορέλ, πέρα από την παραδοχή ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν υιοθετήσει μέχρι τώρα «ισχυρά μέτρα» κατά της Τουρκίας; Μας λέει ότι η ΕΕ μέχρι τώρα δεν έπεισε την Άγκυρα ότι «είναι σοβαρή και αποφασισμένη» ή ότι ο ίδιος δεν έθεσε αυτήν την διάσταση στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου; Στη συνέχεια του άρθρου, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ αναφέρεται εκτενώς στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και για τις μονομερείς ενέργειες στη Συρία και τη Λιβύη.

Αναφέρεται επίσης στις προσπάθειες που ο ίδιος κατέβαλε, καθώς και στην επιθετική ρητορική που είχε να αντιμετωπίσει από την πλευρά της Τουρκίας προς την ΕΕ. Μια ρητορική που εκφράστηκε και μπροστά του από τον Τσαβούσογλου, γεγονός, που όπως αναφέρει του έθεσε ερωτήματα, αν η διπλωματική γλώσσα που επέλεξε για να απαντήσει θα ήταν αρκετή.

Ο Μπορέλ σημειώνει ότι η “θετική ατζέντα” δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί, εξαιτίας του αρνητικού κλίματος που δημιούργησε «η συνεχής ανάπτυξη τουρκικών γεωτρήσεων και εξερευνητικών σκαφών, είτε σε ύδατα που γειτνιάζουν με την Κύπρο είτε την Ελλάδα»! Σε ό,τι αφορά δε τον στόχο του, σημειώνει ότι ήταν σαφής και ότι αφορούσε την διερεύνηση των δυνατοτήτων για την έναρξη ενός πραγματικού διαλόγου. Αναφέρει μάλιστα ότι σε αυτό είχε την σθεναρή υποστήριξη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Προέδρου της Κομισιόν.

Στόχος η Μεσογειακή Διάσκεψη

Αφού εκθειάσει την «αξιοσημείωτη διπλωματική δραστηριότητα που έγινε από τη Γερμανία», με ονομαστικές αναφορές στην Μέρκελ και τον Μάας, ο Μπορέλ δηλώνει, ότι μέσα από τις επαφές που είχε στο τρίγωνο Αθήνα, Λευκωσία και Άγκυρα κατέληξε στο συμπέρασμα πως «ενώ η σχέση της ΕΕ με την Τουρκία είναι πολύ περίπλοκη και έχει πολλές διαστάσεις, οι διαφωνίες με την Ελλάδα και η μη επίλυση του Κυπριακού είναι κεντρικά στοιχεία». Προσθέτει μάλιστα ότι «η διοχέτευση αυτών των δύο θεμάτων μέσω κατάλληλων διπλωματικών και τεχνικών διαδικασιών είναι απαραίτητη για τη δημιουργία χώρου για μια υγιή σχέση ΕΕ-Τουρκίας».

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ αν και αναφέρει ότι «αυτά τα ερωτήματα δεν μπορούν πλέον να αναβληθούν» σημειώνει στη συνέχεια ότι το ταξίδι του στη Μάλτα προκειμένου να συναντήσει τον Τσαβούσογλου «έληξε λόγω της υπογραφής συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου». Φτάνει μάλιστα στο σημείο, σε μια κορύφωση των γενικεύσεων και της αυθαιρεσίας, να αναφέρει ότι «πρέπει να βρούμε μια διέξοδο από τη δυναμική του οφθαλμός αντί οφθαλμού» και ότι αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής.

Δυστυχώς, ο Μπορέλ παρακάμπτει το γεγονός ότι, μέχρι τώρα, μάτι βγάζουν μόνον οι τουρκικές προκλήσεις και η ευρωπαϊκή ατολμία να τοποθετηθεί σθεναρά απέναντί τους. Κλείνει δε αυτό το “περίφημο” άρθρο του, το οποίο κάποιοι στην Αθήνα βιάστηκαν να βαφτίσουν “κόλαφο για την Τουρκία”, ότι αν και η αποτίμηση της χρονιάς είναι αρνητική η ΕΕ απλώνει το χέρι στην Άγκυρα.

Στο πλαίσιο αυτό δηλώνει έτοιμος να συζητήσει μια “θετική ατζέντα” για την Τουρκία, η οποία «θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας μέσω διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο». Και κλείνει βεβαίως με την γνωστή επωδό ότι πρώτα «πρέπει να σταματήσουν οι ενέργειες που μπορεί να θεωρηθούν επιθετικές ή αντίθετες προς τα συμφέροντα της ΕΕ».