Η ήττα των Αρμενίων φέρνει πιο κοντά όσα σχεδιάζει ο Ερντογάν εναντίον μας

Γράφει ο Πάνος Παναγιωτόπουλος

Ορισμένοι στην πατρίδα μας ίσως θεωρούν ότι ο Καύκασος είναι πολύ μακριά από την Ελλάδα και όσα συμβαίνουν εκεί δεν μας επηρεάζουν. Ελάχιστοι σκέφτηκαν ότι οι δραματικές εξελίξεις για τους Αρμενίους αφορούν άμεσα τον Ελληνισμό, γιατί αποτελούν “πρόβα τζενεράλε” του Ερντογάν, για τα όσα θα ακολουθήσουν έναντι της Κύπρου και της Ελλάδος.

Ο Ερντογάν δεν βρέθηκε τυχαία στον Καύκασο. Οι Αζέροι δεν επρόκειτο να επιτεθούν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αν δεν είχαν παρακινηθεί από την Άγκυρα και αν δεν ήξεραν ότι έχουν την απόλυτη στήριξη της τουρκικής στρατιωτικής μηχανής. Οι Αζέροι λειτούργησαν σαν η “μακρά χείρα” του Ερντογάν, στο πλαίσιο του νέο-οθωμανικού επεκτατικού σχεδίου, που έχει στόχο να αναδείξει την Τουρκία σε υπερδύναμη, με επιρροή σε μια γεωγραφική περιοχή, που ξεκινάει από την Βόρεια Αφρική, περιλαμβάνει τα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο για να φθάσει στην Μέση Ανατολή.

Επεκτείνεται στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία, που έχει μουσουλμανικούς πληθυσμούς και τουρκογενείς εθνότητες. Υπενθυμίζουμε ότι ο Ερντογάν έφθασε να παρεμβαίνει ακόμη και στις εσωτερικές υποθέσεις της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, εμφανιζόμενος ως ‘προστάτης’ της Μουσουλμανικής, τουρκογενούς, μειονότητας των Ουιγούρων, που ζει στην Δυτική Κίνα!

Η κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ήταν μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο ένας πόλεμος της μετασοβιετικής περιόδου, που είχε μπε στο ψυγείο για 26 χρόνια μετά τη νίκη των Αρμενίων το 1994. Είχαν προηγηθεί άγριες συγκρούσεις, κατά τις οποίες οι αρμενικές δυνάμεις, κάτω από διαταγές και Ρώσων αξιωματικών, όπως ο στρατηγός Χατσατούροφ (είχε παραμείνει στην Αρμενία μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης), είχαν επιτύχει να καταλάβουν και εδάφη του Αζερμπαϊτζάν, έξω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανοίγοντας έναν μεγάλο διάδρομο που το ένωνε με την Αρμενία.

Οι Αρμένιοι επαναπαύθηκαν

Για να καταλάβει κανείς πως βρέθηκαν 150.000 Αρμένιοι να κατοικούν σε έναν ορεινό όγκο του Καυκάσου, περιτριγυρισμένοι από Αζέρους, πρέπει να γυρίσει στην εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Τότε Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία αποτελούσαν Ομόσπονδες Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες και Αζέροι και Αρμένιοι ήσαν Σοβιετικοί πολίτες. Η αλήθεια είναι ότι ο Στάλιν δεν είδε ποτέ με καλό μάτι την επιμονή των Αρμενίων να διατηρήσουν την ιδιοπροσωπία και τα πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά.

Έτσι, αποφάσισε αυθαίρετα να παραδώσει το Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, παρόλο που η περιοχή είχε κυρίως αρμενικό πληθυσμό και ήταν γεμάτη από αρμενικά μνημεία και μοναστήρια. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ξαναέφερε στην επιφάνεια τις μεγάλες εθνοτικές διαφορές του παρελθόντος, οι οποίες οδήγησαν στις πολεμικές συγκρούσεις, που προαναφέραμε.

Οι Αρμένιοι επαναπαύθηκαν στις νίκες του 1994 και στη Συμφωνία Στρατιωτικής Συνεργασίας με την Ρωσία. Επιπλέον, η Αρμενία, από το 2015 και μετά, βρέθηκε σε βαθιά εσωτερική πολιτική κρίση. Οι κυβερνήσεις έπεφταν από λαϊκές κινητοποιήσεις και πολιτικοί ηγέτες ανατρέπονταν και οδηγούνταν στα δικαστήρια για σκάνδαλα (όπως ο πρώην Πρόεδρος Σαρκισιάν). Από την κρίση αυτή αναδείχθηκε ο σημερινός πρωθυπουργός, γνωστός δημοσιογράφος, Νικόλ Πασινιάν, ο οποίος υπέγραψε την ταπεινωτική συνθηκολόγηση.

Σε όλη την περίοδο της κρίσης, η Αρμενία δεν εκσυγχρόνισε τις Ένοπλες Δυνάμεις της, δεν επένδυσε σε νέες στρατιωτικές τεχνολογίες και δεν χάραξε σύγχρονη αμυντική στρατηγική, παρόλο που εγνώριζε ότι οι Αζέροι καιροφυλακτούσαν. Η Τουρκία, παρά την προσωρινή ύφεση στις σχέσεις της με την Αρμενία την εποχή Νταβούτογλου, κράτησε ερμητικά κλειστά τα σύνορά της, συσφίγγοντας την συνεργασία της με το Αζερμπαϊτζάν, πουλώντας του οπλικά συστήματα.

Συνεργασία Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν

Οι κυβερνήσεις της Αρμενίας δεν έδειξαν να αφυπνίζονται ακόμη και όταν το Αζερμπαϊτζάν άρχισε να αλλάζει ραγδαία, αξιοποιώντας τα δισ. δολάρια από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η κυβέρνηση Αλίεφ φρόντισε να εντάξει την χώρα στην γεωστρατηγική δυναμική των νέων αγωγών, αναπτύσσοντας στενές σχέσεις και με τη Δύση, αλλά και με την Μόσχα. Τα πετροδολάρια πλούτισαν μεν την οικογένεια Αλίεφ (η οποία κυβερνά κληρονομικώ δικαιώματι!) και “ελάμπρυναν” τις κοσμικές εμφανίσεις της πρώτης κυρίας, αλλά ταυτόχρονα έδωσαν την ευκαιρία να προετοιμαστεί σύγχρονος στρατός, αγοράζοντας οπλικά συστήματα από Ρωσία, Τουρκία, Ισραήλ, Κίνα, Ουκρανία κ.α.

Τα τελευταία χρόνια η στρατιωτική συνεργασία του Αζερμπαϊτζάν-Τουρκίας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Οι αζερικές Ένοπλες Δυνάμεις είχαν Τούρκους εκπαιδευτές και τα Γενικά τους Επιτελεία πλαισιώνονταν από Τούρκους συμβούλους. Το ίδιο συνέβη και οι Υπηρεσίες Ασφαλείας, που είχαν μετατραπεί σε υποκατάστημα της ΜΙΤ στον Καύκασο. Επιπλέον η Τουρκία αναδιοργάνωσε την αζέρικη Πολεμική Αεροπορία και αντιαεροπορική άμυνα, εφοδιάζοντας τες με προηγμένης τεχνολογίας πυραυλικά συστήματα.

Οι πρόσφατες πολεμικές συγκρούσεις διήρκεσαν περίπου έξι εβδομάδες. Λίγες μέρες πριν ξεκινήσουν οι Αζέροι την επίθεση, είχαν προηγηθεί μεγάλης έκτασης στρατιωτικά γυμνάσια Τούρκων και Αζέρων, δίπλα στα σύνορα με την Αρμενία. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασίων, 120 Τούρκοι αξιωματικοί παρέμειναν στο Αζερμπαϊτζάν για να κατευθύνουν την στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Πριν καλά-καλά μιλήσει ο Αλίεφ, έσπευσε ο Ερντογάν να καθοδηγήσει την εκστρατεία! «Πρέπει να επικρατήσει ειρήνη στον Καύκασο, αφού πρώτα, όμως, φύγουν οι Αρμένιοι και απελευθερωθεί από τα αζέρικα στρατεύματα το Ναγκόρνο-Καραμπάχ», είπε με την ωμότητα, που τον χαρακτηρίζει.

Οι αρμενικές δυνάμεις του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και οι εθελοντές, Αρμένιοι αγωνίστηκαν σκληρά για να υπερασπίσουν τα πατρογονικά τους εδάφη από την εισβολή των Τουρκο-Αζέρων. Ωστόσο, οι συσχετισμοί δεν τους ευνοούσαν. Οι Αζέροι διέθεταν υπεράριθμες δυνάμεις και καλά εξοπλισμένο Στρατό, ενώ οι Αρμένιοι είχαν μείνει πίσω σ’ αυτόν τον τομέα.

Η ομάδα Μινσκ

Η Ρωσία, σύμμαχος της Αρμενίας, με τρείς στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός της, μπορούσε να σταματήσει από την πρώτη μέρα την εισβολή των Αζέρων, αλλά δεν το έπραξε. Ίσως, έπαιξε ρόλο το πολιτικό φλερτ της κυβέρνησης Πασινιάν με την Δύση και τα δημοσιεύματα στο Ερεβάν ότι ο πρωθυπουργός εξέταζε σοβαρά την συνεργασία με το ΝΑΤΟ.

Καθοριστικό ρόλο στα πεδία της μάχης έπαιξαν τα τουρκικά drones και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τα drones έδιναν από αέρος τις συντεταγμένες των αρμενικών δυνάμεων στο αζέρικο πυροβολικό, στα επιθετικά ελικόπτερα και στην αεροπορία του Αλίεφ, με αποτέλεσμα οι οβίδες και οι πύραυλοι να βρίσκουν στόχο και να καταστρέφουν τις αρμενικές δυνάμεις.

Η λεγόμενη ομάδα του Μινσκ, δηλαδή η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Γαλλία, ελάχιστα μπόρεσαν να κάνουν από κοινού για να επιβραδύνουν την καταστροφή των Αρμενίων. Και οι τρεις μεγάλες δυνάμεις είχαν πίσω τους την καυτή ανάσα του Ερντογάν, που είχε καταστήσει σαφές ότι «η Τουρκία ελέγχει τις εξελίξεις στον Καύκασο και χωρίς αυτήν δεν μπορεί να υπάρξει λύση».

Την ύστατη στιγμή προσπάθησε να βοηθήσει τους Αρμενίους, μόνον όμως διπλωματικά, ο Μακρόν, δεχόμενος ισχυρότατες πιέσεις από την αρμενική παροικία στη Γαλλία, η οποία αριθμεί πάνω από 600.000 πολίτες, μεταξύ των οποίων και διακεκριμένοι πολιτικοί και διπλωμάτες, όπως ο μακαρίτης πια πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Πατρίκ Ντεβετζιαν.

Το παιχνίδι, όμως, είχε ήδη μοιραστεί μεταξύ Μόσχας και Αγκύρας. Η κατάληψη από τους Αζέρους της στρατηγικής σημασίας πόλης Σούσι, μόλις 15 χλμ. από την πρωτεύουσα Στεπανακέρτ, προκάλεσε πανικό στην κυβέρνηση της Αρμενίας, η οποία –υπό την πίεση του Πούτιν– υπέγραψε ταπεινωτική συνθηκολόγηση, που ανοίγει τον δρόμο για την μελλοντική εκρίζωση των Αρμενίων από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Βλέψεις Ερντογάν

Μπορεί μεν, η Συμφωνία να αναθέτει την προστασία των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ σε 2.000 Ρώσους στρατιώτες, αλλά η τραγικότερη για τους Αρμενίους ρήτρα είναι η αποχώρηση του Αρμενικού Στρατού από εκεί και η παράδοση εδαφών στους Αζέρους. Ορισμένα εξ αυτών ανήκαν παραδοσιακά στην αρμενική κυριαρχία και άλλα είχαν καταληφθεί από τους Αρμενίους το 1994 με ποταμούς αρμενικού αίματος. Μεταξύ αυτών η πόλις Σούσι, την οποία ο Αλίεφ χαρακτήρισε στο θριαμβευτικό διάγγελμά του σαν το “μαργαριτάρι του Καυκάσου!”.

Η Συμφωνία προβλέπει ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα μείνουν εκεί για μια πενταετία, κατά την διάρκεια της οποίας Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν πρέπει να αναζητήσουν οριστικές λύσεις στα προβλήματά τους. Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να προβλέψουμε ότι οι δραματικές αυτές εξελίξεις θα σπρώξουν σταδιακά τους αρμενικούς πληθυσμούς να εγκαταλείψουν την περιοχή, αφού η περικύκλωση από τους Αζέρους θα είναι ασφυκτική και δεν θα εξισορροπείται από την προσωρινή προστασία των Ρώσων.

Το χρήσιμο συμπέρασμα για τον Ελληνισμό είναι ότι ο Ερντογάν έχει στρατηγικό σχέδιο για την Τουρκία, που θα προσδώσει στον εαυτό του ιστορικό μέγεθος μεγαλύτερο του Κεμάλ. Αυτά που κάνει στον Καύκασο και αυτά που πράττει με απροκάλυπτο τρόπο στη Συρία, στο Ιράκ, στη Λιβύη και παλαιότερα στην Κύπρο, θα τα επαναλάβει εναντίον και της Ελλάδας.

Η Ελλάδα δεν είναι Αρμενία, ούτε αριθμητικά, ούτε σε διεθνές εκτόπισμα, ούτε σε στρατιωτική ισχύ. Ωστόσο, ο εχθρός δεν κρύβει τις προθέσεις του. Καλοί οι σύμμαχοι κι απαραίτητες οι διπλωματικές πρωτοβουλίες προς κάθε κατεύθυνση. Αν, όμως, το ρολόι των εξελίξεων δείξει την “ώρα μηδέν”, τότε η Ελλάδα θα πρέπει να βασιστεί μόνον στον εαυτό της!

Άρα, η αποφασιστική ενδυνάμωση της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων, εδώ και τώρα, με οπλικά συστήματα ικανά να πλήξουν την Τουρκία μέχρι και την Άγκυρα (όπως π.χ. πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς), αποτελεί την μόνη δυνατότητα της Ελλάδας να αποτρέψει τον πόλεμο και να προστατεύσει την εθνική της κυριαρχία. Ο Ερντογάν καταλαβαίνει μόνον τη γλώσσα της ισχύος! Εναπόκειται πλέον σε εμάς να δείξουμε πατριωτικό φρόνημα και να προστατεύσουμε την πατρίδα μας με τον μόνο αποτελεσματικό τρόπο.