Η “κουτσή πάπια” και το τουρκικό ντελίριο

Μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ήττα του κόμματος του Ερντογάν στις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης οι Τούρκοι έχουν απασφαλίσει συνεχίζοντας την ένταση, κατά τρόπο που άκενα Έλληνες διπλωμάτες να ομιλούν για τουρκικό ντελίριο. Την ίδια ώρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με ένα διακομματικό “ναι” η Γερουσία έδωσε το πράσινο φως για την ψήφιση του East Med Act, του “Νομοσχεδίου για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο”.

Με συντριπτική πλειοψηφία των παρόντων μελών, η επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας άνοιξε τον δρόμο για την κατάθεση του East Med Act στην ολομέλεια του Σώματος. Μόνον δύο από τους παρόντες γερουσιαστές δεν υπερψήφισαν το νομοσχέδιο, εκφράζοντας αντιρρήσεις, όχι για το γεωπολιτικό περιεχόμενό του, αλλά για οικολογικούς λόγους που αφορούν το ενεργειακό κομμάτι.

Πρόκειται για το διακομματικό νομοσχέδιο των γερουσιαστών Μπομπ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο, το οποίο επισφραγίζει την συμμετοχή των ΗΠΑ στα προγράμματα συνεργασία της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο η Ουάσινγκτον αναμορφώνει την γεωπολιτική στρατηγική της στην νοτιοανατολική Μεσόγειο, βάζοντας στο επίκεντρο του στρατηγικού ενδιαφέροντος της την τριμερή συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου.

Το νομοσχέδιο Μενέντεζ-Ρούμπιο έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς πέρα από τις εγγυήσεις που παρέχει έναντι των τουρκικών απειλών, προβλέπει την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και την καταγραφή των τουρκικών παραβιάσεων. Η δρομολόγησή του δε προς ψήφιση έρχεται μετά και την χαλαρότερη, πλην όμως σημαντική, απόφαση της ΕΕ για την λήψη μέτρων εναντίον της Άγκυρας αν συνεχίσει τις παράνομες δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ.

Η Άγκυρα, μετά και την δεύτερη και καταλυτική ήττα του κόμματος του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, κλιμακώνει την ένταση εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, στο πλαίσιο της γνωστής τακτικής της τουρκικής ηγεσίας για την εξαγωγή των κρίσεων. Μάλιστα τα τελευταία εικοσιτετράωρα η αντιπαράθεση έχει πάρει προσωπικό χαρακτήρα με τον Ερντογάν να απαντά σε υψηλούς τόνους στον Τσίπρα για τις δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού να μην σκεφτεί καν μια γεώτρηση στο Καστελόριζο.

Τουρκικό ντελίριο

Ο Τούρκος πρόεδρος απάντησε ότι ο Τσίπρας «μιλάει μόνος του» και επέμεινε ότι η Άγκυρα «έχει δικαιώματα εκεί», ότι οι έρευνες θα συνεχιστούν, αλλά και ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν λάβει και θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την προάσπιση των τουρκικών συμφερόντων.

Σε σκληρούς τόνους ήταν και η ανταπάντηση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος διεμήνυσε ότι «μιλάει τη γλώσσα του Διεθνούς Δικαίου, της λογικής, της αλήθειας και της αποφασιστικότητας», αλλά και ότι «δεν μιλάει μόνος του», καθώς «έχει στο πλευρό του την ΕΕ». Ευρισκόμενος μάλιστα στην Κύπρο για την κηδεία του Δημήτρη Χριστόφια, ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε τις δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και χαρακτήρισε τους Έλληνες στρατιώτες «πρεσβευτές της Ελλάδας στην αδελφή χώρα της Κύπρου».

Το “Γιαβούζ” πάντως πλέει προς την Καρπασία και ο “Πορθητής” αν και μπάζει νερά, λόγω της αποχώρησης εταιριών από την συνεργασία, παραμένει στην Κύπρο. Παραλλήλως, οι Τούρκοι επανέρχονται στις προκλήσεις, αυτή τη φορά με τον ακροδεξιό κυβερνητικό εταίρο του Ερντογάν. Ο Μπαχτσελί αποκαλεί τον Έλληνα πρωθυπουργό «κουτσή πάπια» και καλεί τους Έλληνες να πάρουν μαθήματα από «τους παππούδες τους που έπεσαν στην θάλασσα της Σμύρνης».

Την ίδια ώρα στην Αθήνα συνεδρίασε το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), υπό την προεδρία του υπουργού Εξωτερικών. Ο  Γιώργος Κατρούγκαλος ενημέρωσε τους εκπροσώπους των κομμάτων –πλην του ΚΚΕ που αυτοβούλως δεν συμμετέχει και της Χρυσής Αυγής που δεν προσκαλείται– για τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις πρόσφατες αποφάσεις της ΕΕ.

Ρωσικοί πύραυλοι

Η ένταση στην περιοχή σημειώνεται την ώρα που κορυφώνεται και η όξυνση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων με αφορμή την αγορά από την Άγκυρα του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400. Για να αποτρέψουν την αγορά οι Αμερικανοί την έχουν βάλει στο ίδιο ζύγι με την προμήθεια και την συμμετοχή της Τουρκίας στην παραγωγή των σύγχρονων μαχητικών F-35. Οι Τούρκοι ωστόσο επιμένουν ότι η δουλειά έχει κλείσει.

Καθώς βρισκόμαστε πάντως λίγες ημέρες πριν την συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου της G20, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή και το Σάββατο στην Ιαπωνία, η Άγκυρα έκανε μια κίνηση κατευνασμού. Τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε χθες να απελευθερωθεί από τον κατ΄οίκον περιορισμό, για λόγους υγείας, ο υπάλληλος του προξενείου των ΗΠΑ Τζαντούρκ. Δεν του επιτρέπεται ωστόσο, να φύγει από την χώρα, μέχρι να ολοκληρωθεί η δίκη στην οποία αντιμετωπίζει κατηγορίες για διασυνδέσεις με το δίκτυο Γκιουλέν.

Σε ότι αφορά το θέμα των S-400 πάντως, η ένταση παραμένει. Ο Ερντογάν επανέλαβε ότι «δεν θα κάνει βήμα πίσω» και ότι δεν θα ρωτήσει κανέναν, η Αμερικανίδα απεσταλμένη στο ΝΑΤΟ διαμήνυσε ότι αυτό σημαίνει έξοδος από το σύστημα των F-35 και οι Ρώσοι δηλώνουν έτοιμοι να αρχίσουν την παράδοση τον Ιούλιο, δηλαδή σε λίγες ημέρες.