Η Κύπρος αναζητεί σωσίβιο, η Τουρκία επιδιώκει τετελεσμένα

Σωσίβιο για να μην βυθιστεί το Κυπριακό αναζητούν, για διαφορετικούς λόγους, οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό και κυρίως οι συνδαιτυμόνες του αυριανού δείπνου στο ιστορικό ξενοδοχείο Άντλον του Βερολίνου (Γκουτέρες, Αναστασιάδης, Ακιντζί). Τα δεδομένα, κυρίως η στάση που τηρεί η Άγκυρα δεν επιτρέπει καμία αισιοδοξία, ωστόσο, είναι προφανές πως θα επιχειρηθεί με κάποιες κινήσεις να συντηρηθεί η κινητικότητα, έστω κι εάν επί της ουσίας δεν θα κινείται τίποτε προς τα εμπρός.

Η πρόσφατη επίσκεψη της απεσταλμένης των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ στη Λευκωσία διαφοροποίησε μερικώς το τοπίο. Αυτό κατέστη δυνατόν, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, κατά τη διάρκεια δείπνου που παρέθεσε στους δυο διαπραγματευτές, Ανδρέα Μαυρογιάννη και Ερχάν Ερτσίν, το οποίο κρατήθηκε μυστικό.

Από το δείπνο προέκυψε πως η τουρκική πλευρά εγκατέλειψε την αρχική άρνηση της να εκδοθεί ανακοινωθέν μετά το δείπνο του Βερολίνου. Την ίδια ώρα, η τουρκική πλευρά φαίνεται να παρουσιάζεται ικανοποιημένη σε κάποιο βαθμό με τοποθετήσεις της ελληνικής πλευράς για το θέμα της πολιτικής ισότητας. Ενημερωμένη πηγή, ενώπιον της οποίας θέσαμε τις πιο πάνω πληροφορίες, ανέφερε τα εξής:

Πρώτον, σε σχέση με την πολιτική ισότητα, η Λευκωσία παραπέμπει στις γνωστές διατυπώσεις που περιλαμβάνονται στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Δεύτερον, το ανακοινωθέν, εάν και εφόσον εκδοθεί, θα πρέπει να αναφέρεται επιγραμματικά σε όρους αναφοράς (κοινό ανακοινωθέν 2014, συγκλίσεις και πλαίσιο Γκουτέρες). Το ζητούμενο είναι πώς αντιδρά η Τουρκία σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να εκδοθεί δηλαδή ανακοινωθέν μετά το δείπνο. Οι οδηγίες που έχουν διαβιβαστεί προς τον Ακιντζί και το κατοχικό καθεστώς από την Άγκυρα είναι πως δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία δέσμευση για το τι μέλλει γενέσθαι στο Κυπριακό.

Θα “παρακούσει” ο Μουσταφά Ακιντζί;

Η κατοχική δύναμη παρουσιάζεται, πάντως, αποφασισμένη να “σκοτώσει” το όποιο αποτέλεσμα προκύψει και το ζητούμενο είναι πώς θα συμπεριφερθεί ο Ακιντζί μετά την επιστροφή του στα κατεχόμενα. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η Άγκυρα έχει διαμηνύσει προς τα Ηνωμένων Έθνη πως δεν μπορούν να υπάρξουν εξελίξεις ενόψει των εκλογών στη Βρετανία (!) και στα κατεχόμενα.

Περαιτέρω, σε σχέση με τη σύγκληση άτυπης πενταμερούς, η κατοχική Τουρκία προβάλλει το επιχείρημα πως είναι δικής της εισήγηση η πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης και πως ο μόνος λόγος που επιθυμεί σε αυτή τη φάση την πραγματοποίησή της, είναι πως δεν θα αποδώσει. Ο λόγος που η Άγκυρα θέλει σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης συν ένας (οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, δυο κοινότητες και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ) μετά τον Απρίλιο, είναι γιατί θεωρεί πως στις ψευδοεκλογές θα απαλλαγεί από τον Ακιντζί.

Αν και τα σχέδια της δεν επηρεάζονται από τον εκάστοτε ηγέτη του κατοχικού καθεστώτος, είναι σαφές πως ενόψει του γεγονότος ότι στη νέα διάσκεψη θα θέσει θέμα συνομοσπονδίας και δυο κρατών, χρειάζεται επί τούτου και την πλήρη προσαρμογή της τουρκοκυπριακής πλευράς. Είναι σαφές πως η Τουρκία δεν θέλει εξελίξεις σε αυτή τη φάση, αλλά μόνο όταν δημιουργήσει νέα τετελεσμένα. Την ίδια ώρα συνεχίζει τις επεκτατικές κινήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και τις ενέργειες ενσωμάτωσης των κατεχομένων δια της ισλαμοποίησης.

Μικρό καλάθι κρατά η Κύπρος

Η Λευκωσία δεν θέλει να αιφνιδιαστεί με τον όποιο ελιγμό προκύψει είτε από τουρκικής πλευράς είτε από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Την ίδια ώρα, οι καλοί γνώστες του παρασκηνίου, υπενθύμιζαν πως μετά από τέτοιου χαρακτήρα δείπνα προέκυψαν οι δυο Πενταμερείς Διασκέψεις, χωρίς το κλίμα και τα δεδομένα να συνηγορούν για αυτό. Συνεπώς όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά.

Είναι δε πρόδηλο πως τα τελευταία 24ωρα στη Λευκωσία έχουν αναθεωρήσει την προσέγγιση πως αποκλείεται να προκύψει οτιδήποτε από το δείπνο. Κρατούν μεν μικρό καλάθι αλλά δεν θέλουν να βρεθούν προ εκπλήξεως και ετοιμάζονται για παν ενδεχόμενο. Από την πλευρά τους, τα Ηνωμένα Έθνη είναι μεν επιφυλακτικά, προσγειωμένα, πλην όμως θέλουν και αποτέλεσμα.

Κυρίως γιατί τη συνάντηση συγκαλεί ο Γενικός Γραμματέας, ο οποίος «φορτώθηκε» ήδη την αποτυχία δυο Πενταμερών Διασκέψεων το 2017 επειδή ακολούθησε τις συμβουλές των συνεργατών του. Πληροφορίες αναφέρουν πως η Τζέιν Χολ Λουτ δεν ήταν θερμή κατά τις επαφές της στη Λευκωσία. Παρουσιάσθηκε επιφυλακτική ακόμη κι όταν υπήρξε διαφοροποίηση από τουρκικής πλευράς στο θέμα της έκδοσης ανακοινωθέντος.

Προφανώς και δεν θα θέλει να τις φορτώσουν την όποια αποτυχία. Γι αυτό και ήταν πλήρης η καταγραφή των δεδομένων που διαβίβασε στον Αντόνιο Γκουτέρες. Είναι σαφές πως μεγάλες προσδοκίες δεν υπάρχουν για τα αποτελέσματα του αυριανού δείπνου κυρίως λόγω της τουρκικής συμπεριφοράς και των μεθοδεύσεων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι αποστάσεις της Αθήνας

Αποστάσεις από τις εξελίξεις στο Κυπριακό εξακολουθεί να κρατά η Αθήνα. Καταγράφεται η διαφωνία της ελληνικής κυβέρνησης για τη σύγκληση άτυπους Πενταμερούς Διάσκεψης, για την οποία υπάρχουν εύλογες ανησυχίες για το αποτέλεσμα, δεδομένου ότι η Άγκυρα θέλει να θέσει πρόταση συνομοσπονδίας. Την ίδια ώρα, όμως, είναι πρόδηλο πως υπάρχει μια γενική θεώρηση πως θα πρέπει η Αθήνα να κρατά αποστάσεις ασφαλείας από τις εξελίξεις.

Η στάση της, αν και δεν είναι προφανώς η επιλογή της, δείχνει να αντιμετωπίζει το Κυπριακό ως “τρίτη χώρα”. Η επιλογή αυτή δεν συνδέεται με τις όποιες διαφωνίες θα μπορούσαν να υπάρχουν, αλλά από μια σαφή απουσία διάθεσης για εμπλοκή. Είναι ξεκάθαρο πως οι άλλες, ενδεχομένως, προτεραιότητες που θέτει το Μέγαρο Μαξίμου, όπως είναι τα ζητήματα οικονομίας, οδηγούν στην ανάγκη να μην αγγίξουν ζητήματα που θα “αποπροσανατολίσουν” από στόχους και επιδιώξεις.

Πρωτίστως φαίνεται να μην επιθυμεί η Αθήνα οποιαδήποτε κρίση με την Τουρκία, πέραν των φραστικών αντιπαραθέσεων. Αυτή, όμως, η τακτική δεν φαίνεται να “καλμάρει” την κατοχική δύναμη. Κάθε άλλο, αυξάνει την επιθετικότητα της. Κι αυτό επιβεβαιώνεται συνεχώς από τη συμπεριφορά της από το Αιγαίο μέχρι την ανατολική Μεσόγειο, την κυπριακή ΑΟΖ.

Δίαυλοι της Λευκωσίας με τη Μόσχα

Το πολιτικό αλαλούμ που επικρατεί στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανατρέπει σημαντικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς. Είναι σαφές πως η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου εξακολουθεί να ενδιαφέρει τους Αμερικανούς. Τόσο σε σχέση με το φυσικό αέριο όσο και αναφορικά με τις κινήσεις στρατηγικού ελέγχου και αύξησης της πολιτικής επιρροής.

Στα πλαίσια αυτά η Ουάσινγκτον ευνοεί τη σύναψη συμφωνιών με τη Λευκωσία στο πεδίο της ασφάλειας, αν και είναι ξεκάθαρο πως δεν θεωρεί την Κύπρο παίκτη στην περιοχή. Θεωρούν την Κύπρο ως κομμάτι του παζλ, το οποίο είναι χρήσιμο στην προώθηση των ευρύτερων σχεδιασμών. Την ίδια ώρα, η Λευκωσία δεν εγκαταλείπει παραδοσιακούς συνεργάτες, όπως η Μόσχα, η οποία ειρήσθω εν παρόδω, διαμηνύει με κάθε ευκαιρία πως η στάση της στο Κυπριακό είναι σταθερή. Διαμηνύει, επίσης, πως δεν μπορεί η Λευκωσία, όπως και η Αθήνα, να επενδύουν πολιτικά στις ΗΠΑ.