Η Λευκωσία και το βρετανικό αφήγημα για το Κυπριακό

Η Λευκωσία θέλησε για μια ακόμη φορά να ξεκαθαρίσει στο Λονδίνο τα όρια μέσα στα οποία θα πρέπει να κινείται όταν παρεμβαίνει στο Κυπριακό. Το επανέλαβε ο πρόεδρος Αναστασιάδης στη διάρκεια της συνάντησης, που είχε χθες με τον Βρετανό πρέσβη Stephen Lillie.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του επισήμανε πως «οι όποιες προτάσεις ή ιδέες θα πρέπει να μην εκφεύγουν του πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, με απώτερο, πάντοτε, στόχο τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα λειτουργικό και βιώσιμο κράτος, χωρίς αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων και παρουσία ξένων στρατευμάτων».

Το είπε αυτό επειδή γνωρίζει τις βρετανικές ιδέες οι οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, κινούνται πολύ κοντά στις τουρκικές απόψεις για το θέμα της κυριαρχικής ισότητας. Η φόρμουλα του Φόρεϊν Όφις, που παρουσιάσθηκε προφορικά στους εμπλεκόμενους χαρακτηρίζεται από την εποικοδομητική ασάφεια ενώ έχει προδήλως συγκεκριμένη στόχευση. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι στη βρετανική φόρμουλα περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων και τα εξής:

Βρετανικό αφήγημα

• Στην Κύπρο υπάρχουν από το 1960 δύο κοινότητες οι οποίες σήμερα ως κοινοτικά κυρίαρχα κρατίδια (Community States) θα ιδρύσουν την Κυπριακή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία, με τον ίδιο τρόπο που ιδρύθηκε και η Κυπριακή Δημοκρατία το 1960, δηλαδή από τις δύο κοινότητες. Το ομόσπονδο κράτος δεν θα χρειαστεί να υποβάλει ξανά αίτηση για ένταξη στον ΟΗΕ ή την ΕΕ.
• Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα έχει αρμοδιότητα σε κάποιους τομείς (οι οποίοι θα οριστούν) όπως π.χ. η εξωτερική πολιτική, η οικονομία, η ασφάλεια και η ιθαγένεια. Θα υπάρχει ένα Υπουργικό Συμβούλιο με 9 Υπουργούς (6 Ε/Κ και 3 Τ/Κ) και δύο συμπρόεδροι με ισότιμο καθεστώς. Ίσως και κάποιος διακοσμητικός πρόεδρος.
• Τα δύο κοινοτικά κρατίδια πέραν των αρμοδιοτήτων που θα ανήκουν στην ομοσπονδία, θα έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν δικές τους συμφωνίες.
• Τα δύο κοινοτικά κρατίδια θα δίνουν τη συγκατάθεσή τους σε αποφάσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε διεθνή θέματα και την ΕΕ. Αν δεν υπάρχει ομοφωνία τότε η Κύπρος θα απέχει από διεθνείς ψηφοφορίες ή και ψηφοφορίες εντός της ΕΕ όπως συνέβαινε για παράδειγμα για 3 χρόνια με το Βέλγιο.

Τί είπε ο κ. Stephen Lillie

Ο Βρετανός διπλωμάτης την περασμένη Κυριακή σε συνέντευξή του στην “Καθημερινή” Κύπρου, τάχθηκε απέναντι από τη θέση της Λευκωσίας πως όταν επαναρχίσουν συνομιλίες θα πρέπει να συνεχιστούν από το σημείο που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017. Ο Stephen Lillie θεωρεί πως, εάν υιοθετηθεί αυτή η προσέγγιση, οι συνομιλίες θα είναι μακρές και άκαρπες. Κοντολογίς, συμφωνεί με την θέση της Άγκυρας, που θεωρεί εκτός συζήτησης την ατζέντα του Κραν Μοντανά.

Αυτό και μόνο θα έπρεπε να ήταν αρκετό για να μην γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο και να κληθεί στο υπουργείο Εξωτερικών για διάβημα. Τί είπε ο κ. Stephen Lillie στη συνάντηση με τον πρόεδρο; Η επίσημη ανακοίνωση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Μάριου Πελεκάνου, αναφέρεται σε αυτά που είπε ο πρόεδρος στον Βρετανό διπλωμάτη αλλά και όσα είπε, γενικώς, ο κ. Stephen Lillie.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανέλαβε την ετοιμότητά του για πραγματοποίηση κοινής συνάντησης με τον Τατάρ, στην παρουσία του ΓΓ των ΗΕ, όπως είχε διατυπώσει στην επιστολή που απέστειλε στον ΓΓ των ΗΕ στις 30/08/2021, με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών, στη βάση του συμφωνηθέντος πλαισίου. Επίσης τόνισε την ανάγκη υιοθέτησης τολμηρών και ουσιαστικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης όπως κατ΄ επανάληψη έχουν υποβληθεί στον ΓΓ, τα οποία θα λειτουργήσουν ενισχυτικά στις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών.

Από την πλευρά του, ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής, σύμφωνα με τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, «επαναβεβαίωσε τη θέση της Βρετανίας για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνηθέντος πλαισίου, δίδοντας κάποιες επεξηγήσεις ως προς τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται από πλευράς της Βρετανικής Κυβέρνησης». Το τί ειπώθηκε έχει τη σημασία του. Από την στιγμή κατά την οποία στο Λονδίνο γνωρίζουν πως επί της ουσίας δεν υπάρχουν αντιδράσεις στους σχεδιασμού του, θα συνεχίσει με την ίδια μόλα. Αυτό πρέπει να θεωρείται δεδομένο.