Η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης – Οι μετέωρες προσδοκίες Μητσοτάκη για ΝΑΤΟ και ΕΕ

Το μνημόνιο ή η συμφωνία Τουρκίας–Λιβύης, για την οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλασσίων ζωνών, αποκόπτει την Ελλάδα, από κάθε διεκδίκηση στην ανατολική Μεσόγειο, αφού αγνοεί την επιρροή των ελληνικών νησιών. Ο καθηγητής εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής της ΝΔ Άγγελος Συρίγος, σε συνέντευξή του στον «ΑΘΗΝΑ 9,84» επισημαίνει: «Αν έχει υπογραφεί τέτοιο μνημόνιο, μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, οι δυνατότητες αντιδράσεων που έχουμε, ως Ελλάδα, είναι εξαιρετικά περιορισμένες».

Ο κ. Συρίγος τόνισε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να παρέμβει στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού της Λιβύης Σαρατζ, διότι η επιβίωσή της τελευταίας εξαρτάται απολύτως από την Τουρκία που την ενισχύει οικονομικά και στρατιωτικά. «Με το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, η Ελλάδα, αποκόπτεται από κάθε διεκδίκηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Και το σημαντικότερο. Η Τουρκία, καταφέρνει να μεταφέρει την συζήτηση από το Καστελόριζο (αν έχει ή όχι υφαλοκρηπίδα) στην Κρήτη. Δηλαδή αν έχει υφαλοκρηπίδα η Κρήτη. Πρόκειται σαφώς, για αναβάθμιση των τουρκικών προκλήσεων και διεκδικήσεων» ανέφερε ο βουλευτής της ΝΔ στην εκπομπή «Ιχνογραφήματα» με τον Χρήστο Καπούτση.

Η Τουρκία και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, υπέγραψαν συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο. Και ακόμη, την επέκταση της συνεργασίας Τουρκίας–Λιβύης στον στρατιωτικό τομέα. Η Ελλάδα αιφνιδιάστηκε ή ακριβέστερα, η ελληνική διπλωματία, δεν κατόρθωσε, να αποτρέψει μια συμφωνία, (Τουρκίας–Λιβύης, για την οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων στη Μεσόγειο), που όπως επισημαίνει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην περιοχή.

Η Ελλάδα, βρέθηκε προ τετελεσμένων. Η Τουρκία προχώρησε σε μια ακόμη μεθοδευμένη προκλητική ενέργεια. Συγκεκριμένα, με επιστολή την οποία κατέθεσε στις 13 Νοεμβρίου στον ΟΗΕ, η Τουρκία, διεκδικεί δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες, κατά τρόπο αυθαίρετο. Ακολούθησε η συμφωνία της Τουρκίας με την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, για την μεταξύ τους οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, που βασίστηκε στα όσα αναφέρονται στην επιστολή που κατέθεσε η Τουρκία στον ΟΗΕ.

Με αυτή τη συμφωνία, είναι σαφές ότι η Τουρκία αφενός “καταργεί” την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και παραβλέπει την επήρεια στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Μεσόγειο (υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ), του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελλόριζου, της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης! «Ως Νομικά αβάσιμους, εσφαλμένους και αυθαίρετους, στο βαθμό που παραβιάζουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος στην περιοχή», χαρακτηρίζει το υπουργείο Εξωτερικών τους τουρκικούς ισχυρισμούς, για δήθεν δικαιώματα της Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες της Μεσογείου.

Συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης και εμφύλιος

Η συμφωνία της Τουρκίας με την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης υπογράφτηκε, κατά την επίσκεψη του Λίβυου πρωθυπουργού Φάγεζ αλ-Σάρατζ, στην Κωνσταντινούπολη και την συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν. Το ενδιαφέρον είναι ότι, Ο αλ-Σάρατζ δεν εκπροσωπεί, ολόκληρη την Λιβύη, καθώς το ανατολικό τμήμα της χώρας είναι από το 2014 υπό την κατοχή του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.

Στη Λιβύη μαίνεται εμφύλιος πόλεμος. Η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης έχει χαρακτηρίσει ήδη “παράνομο” το τουρκο-λιβυκό Μνημόνιο Συνεννόησης, για τα θαλάσσια σύνορα. Η ελληνική κυβέρνηση κάλεσε τον πρόεδρο του κοινοβουλίου της Λιβύης, που έχει αποσύρει την υποστήριξή του στον πρωθυπουργό Σαραζ και θα επισκεφτεί την Τέταρτη την Αθήνα.

Στρατιωτικοποίηση της κρίσης

Στοιχείο εντονότατου προβληματισμού αποτελεί το εξής: Επειδή η Ελλάδα, δεν έχει ανακηρύξει την ΑΟΖ, όπως είχε δικαίωμα και δεν έχει προβεί σε οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών της με γειτονικά κράτη, όπως Κύπρος και Αίγυπτος, η συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας, θα είναι το μοναδικό νομικό σημείο αναφοράς, ως προς τις μελλοντική οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ. Και επειδή, η Λιβύη που εκπροσωπεί ο Πρωθυπουργός Σάραζ, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος, τότε η συμφωνία, θα θεωρηθεί ως παράγουσα νομικά αποτελέσματα έναντι τρίτων.

Οι ενέργειες της Άγκυρας, σε πολιτικό, στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο, είναι εκτός πλαισίου διεθνούς νομιμότητας, που ωστόσο, προκαλούν γενικότερα προβλήματα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και κυρίως, οι πρωτοβουλίες αυτές, στρατιωτικοποιούν την πολιτικό-διπλωματική και ενεργειακή κρίση.

Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι θα φέρει το θέμα της προκλητικής και επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ και θα ζητήσει την αλληλεγγύη των συμμάχων μας, είναι μάλλον για εσωτερική κατανάλωση, επικοινωνιακού χαρακτήρα πρωτοβουλία. Αλήθεια πιστεύει ο πρωθυπουργός ότι το ΝΑΤΟ, θα καταδικάσει την Τουρκία; Ή θα επιτρέψει η καγκελάριος Μέρκελ να ληφθούν κυρώσεις από την ΕΕ σε βάρος της Άγκυρας, επειδή αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας;

Η ανοχή στην Τουρκία, που συμπεριφέρεται ως περιφερειακός ταραξίας, από τις ΗΠΑ, την Βρετανία και την Γερμανία, έχει καθιερωθεί πλέον ως ισχυρή παράμετρος των γεωπολιτική εξελίξεων.

Μειωμένος ο ρόλος NATO-ΕΕ

Έτσι, μάλλον δεν αποτελεί έκπληξη η δήλωση του Πρόεδρου της Τουρκίας Ερντογάν, ότι ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, θα πρέπει «να πάει να κοιτάξει τον δικό του εγκεφαλικό θάνατο». Μια δήλωση όμως, που δεν φαίνεται να ενόχλησε ιδιαίτερα τον Αμερικανό πρόεδρο ή την Γερμανίδα καγκελάριο. Και κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Άραγε, πόσο αρραγής είναι πλέον η ενότητα και η πολιτική συνοχή της Δυτικής Συμμαχίας;

«Η Τουρκία, πρέπει να παραμείνει μέλος του ΝΑΤΟ και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για αυτό, κυρίως, για γεωστρατηγικούς λόγους». Σαφέστατη η δήλωση της Καγκελαρίου κ. Μέρκελ, που λέει, ότι θα πρέπει η ΕΕ να είναι πιο ανεκτική και πιο “φιλική” με την Τουρκία, για να μην “θυμώσει” ο Ερντογάν και φύγει από το ΝΑΤΟ.

Τώρα, όσοι επιμένουν ότι η ΕΕ, θα επιδείξει την αναγκαία αλληλεγγύη και θα επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, λόγω της πειρατικής συμπεριφορά της στο προσφυγικό/ μεταναστευτικό ή λόγω της παραβατικής συμπεριφοράς της Άγκυρας στο Αιγαίο, στην ΑΟΖ της Κύπρου και ευρύτερα στην Μεσόγειο ή με αφορμή την παράλογη και παράνομη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, μάλλον θα πρέπει να είναι πιο συγκρατημένοι.

Θα πρέπει να είναι λιγότερο αισιόδοξοι και κυρίως, να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους, σχετικά με την παρεμβατικότητα της ΕΕ, στα ακανθώδη γεωπολιτικά και ενεργειακά προβλήματα.