Η θαλάσσια εισβολή στην Κύπρο μετά την χερσαία του 1974

Η κρίση στην κυπριακή ΑΟΖ είναι η σοβαρότερη μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974. Υπήρξαν, ασφαλώς, πολλά γεγονότα, κι άλλες κρίσεις, όπως οι δολοφονίες των Ισαάκ και Σολωμού το καλοκαίρι του 1996. Εκείνες οι δολοφονίες ήταν που είχαν οδηγήσει τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδος Κώστα Σημίτη να επισκεφθεί την Κύπρο και να συνεδριάσει με το Εθνικό Συμβούλιο.

Όλα αυτά επισημαίνονται επειδή, ενώ παρακολουθείται από κοντά η εισβολή του ‘Πορθητή’ στην κυπριακή ΑΟΖ και, προφανώς, αυτή που επέρχεται με το δεύτερο γεωτρύπανο, το ‘Γιαβούζ’, διαπιστώνεται πως δεν έχουν γίνει και ούτε γίνονται σοβαρές αποτρεπτικές κινήσεις. Εκ του αποτελέσματος κρίνονται όλα. Τι θα μπορούσε να γίνει; Η Ελλάδα προφανώς εξακολουθεί να ενστερνίζεται το καραμανλικό δόγμα του 1974 ότι «η Κύπρος είναι μακριά».

Δεν έστειλε ούτε μια φρεγάτα για να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Όπως έκανε, για παράδειγμα, προ μηνών όταν το τουρκικό ερευνητικό σκάφος ‘Μπαρμπαρός’ σχεδίαζε να εισέλθει στη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδος. Απέκοψαν την πορεία του προς τα ελληνικά νερά και αποχώρησε! Δεν έπραξαν το ίδιο με τον ‘Πορθητή’. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι προ πολλών ετών είχε εξαγγελθεί και μόνιμη παρουσία ελληνικών φρεγατών, συνδέοντάς την με τη συμμετοχή της Ελλάδος στην UNFIL. Τούτο αναφέρθηκε τον καιρό που υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Δεν επιχείρησαν καν να στείλουν ένα σοβαρό μήνυμα προς την Τουρκία. Πώς; Ερχόμενος, για παράδειγμα, στην Κύπρο ο Πρωθυπουργός για να παραστεί σε συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου. Ή να μεταβεί το Εθνικό Συμβούλιο στην Αθήνα, όπως έγινε επί Ανδρέα Παπανδρέου και Κώστα Σημίτη. Τώρα καλούνται Λευκωσία και Αθήνα να διαχειριστούν τετελεσμένα, διότι πρώτον, ο ‘Πορθητής’ ήλθε και διενεργεί γεώτρηση κι όλοι γνωρίζουν τι θα γίνει εάν εντοπίσει αέριο. Δεύτερον, διότι το ‘Γιαβούζ’ ξεκίνησε και θα φθάσει στην περιοχή της Καρπασίας για τη διενέργεια γεωτρήσεων. Και τα δύο γεωτρύπανα στάλθηκαν για γεωτρήσεις και για την επιβολή τετελεσμένων.

Βαθιά νυχτωμένοι

Αυτό είναι ξεκάθαρο και όσοι πιστεύουν πως η Τουρκία επιχειρεί μόνο να δημιουργήσει εντυπώσεις μάλλον είναι βαθιά νυχτωμένοι. Ζουν αφημένοι στις ψευδαισθήσεις τους. Είναι προφανές –κι αυτό φάνηκε από τη διαχείριση που έγινε– πως στην Αθήνα ανησυχούν για την αντίδραση της Άγκυρας. Και για το μεταναστευτικό και για ενέργειες επιβολής στο Αιγαίο. Δυστυχώς, όσο η διαχείριση που γίνεται είναι φοβική, τόσο περισσότερο αποθρασύνεται το καθεστώς Ερντογάν. Αυτό έχει αποδειχθεί διαχρονικά με διάφορες κινήσεις και επιβεβαιώνεται και στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό.

Έχουμε φθάσει στο σημείο να συζητείται ο τρόπος νομιμοποίησης των αποτελεσμάτων της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής και οι Τούρκοι να θέλουν κι άλλα. Τόσα όσα για να είναι πλήρης η υποταγή σε αυτούς. Η τουρκική εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ προκαλεί μια σοβαρή κρίση, που εάν δεν αντιμετωπιστεί δεν θα μπορεί στη συνέχεια να τύχει διαχείρισης.

Για την Τουρκία το ζήτημα, όπως παρουσιάζεται και προωθείται, φαντάζει απλό. Ή θα δεχθούν οι Έλληνες στην Κύπρο τους όρους τους «για δίκαιο διαμοιρασμό του αερίου» ή θα το αρπάξουν, αμφισβητώντας έντονα και αποτελεσματικά την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το χειρότερο σενάριο είναι να παρακολουθούμε μοιρολατρικά την πορεία των εξελίξεων, όπως την καθορίζει η κατοχική Τουρκία.