Η Τουρκία κλιμακώνει – Ποια τα όρια αντίδρασης της Αθήνας

Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια θα είναι η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, αν το τουρκικό γεωτρύπανο, ξεκινήσει υποθαλάσσιες γεωλογικές έρευνες σε περιοχές που έχουν οριοθετηθεί από το τουρκολιβυκό μνημόνιο (δηλαδή νοτιανατολικά της Ρόδου, της Καρπάθου και νότια της Κρήτης), εφόσον φυσικά αυτές γίνουν εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Το επίμαχο τουρκολιβυκό μνημόνιο (ή το σύμφωνο Ερντογάν-Σαράτζ, που επειδή έχει κατατεθεί στον ΟΗΕ έχει μια νομική υπόσταση), είναι κυρίως το πρόσχημα νομιμότητας του Ερντογάν, για τις σχεδιαζόμενες ερευνητικές δραστηριότητες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, που σε αυτές τις περιοχές ταυτίζεται με την ελληνική ΑΟΖ.

Σε ότι αφορά τις διεθνείς αντιδράσεις, μπορούμε να επισημάνουμε ως θετική την αντίδραση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτηρίζει ως «προκλητικό και αντιπαραγωγικό» το παράνομο μνημόνιο που υπέγραψε η Τουρκία με την κυβέρνηση του Λίβυου πρωθυπουργού Σαράτζ, που είναι και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης.

Ο εκπρόσωπος του υπογραμμίζει ότι το παράνομο μνημόνιο δεν μπορεί, από νομικής απόψεως, να επηρεάσει τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις τρίτων κρατών, όπως η Ελλάδα. Και αυτή η άποψη, είναι ταυτόσημη με την άποψη του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, που διακηρύσσει ότι το τουρκολιβυκό ενεργειακό μνημόνιο, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

Τζαμί η Αγία Σοφία;

Να δούμε όμως και τι σημαίνει πρακτικά αυτή η αμερικανική υποστήριξη, στην περίπτωση δηλαδή, που η Τουρκία υπερβεί τις κόκκινες γραμμές και προσχωρήσει σε γεωτρήσεις εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, σε δηλώσεις του υποστήριξε ότι «προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα. Μέσα σε όλα τα ενδεχόμενα συμπεριλαμβάνονται ασφαλώς και η στρατιωτική εμπλοκή».

Στα σχέδια του Ερντογάν, σύμφωνα με την εφημερίδα Χουριέτ, είναι να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις από τους χριστιανικούς πληθυσμούς ανά τον κόσμο. Παρότι το θέμα της Αγίας Σοφίας, δεν είναι αμιγώς ελληνοτουρκικό ωστόσο, φαίνεται ότι ο Ερντογάν βάζει στο “τραπέζι των ελληνοτουρκικών”, όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα μπορεί, για να έχει την ευχέρεια ελιγμών στην όποια διαπραγμάτευση θέλει να συμπαρασύρει την ελληνική πλευρά.

Διαπραγμάτευση που σίγουρα θα περιλαμβάνει τις τουρκικές αξιώσεις, σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Βέβαια, οι ελπίδες για ειρήνη και εδραίωση καλών, ή έστω ανεκτών γειτονικών σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας, δεν έχουν χαθεί, αλλά ο ορίζοντας επιβαρύνεται ολοένα και περισσότερο, με ευθύνη την επεκτατική και αναθεωρητική πολιτική, που με πείσμα ακολουθεί η Τουρκία.