Η Τουρκία θέλει να συμφωνηθεί το διαζύγιο στην Κύπρο πριν τον γάμο!

Στην επιστολή του προς τους ομολόγους του των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, με κοινοποίηση στον Γ.Γ. του ΟΗΕ, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δεν έβγαλε κάποιον… άσσο από το μανίκι. Καθόρισε, ωστόσο, ένα πλαίσιο, μέσα στο οποίο καλεί τους υπόλοιπους να κινηθούν. Η επιστολή θέλει να προδιαγράψει τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.

Πρώτο, μέσα από το κείμενο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια να εδραιωθεί το νέο αφήγημα για δυο κράτη και των νέων ιδεών, που αναπτύσσονται σε συνεργασία με το Φόρεϊν Όφις και τη Γραμματεία του ΟΗΕ. Πρόκειται για προσεγγίσεις, που αφορούν το θέμα της κυριαρχίας. Η κατοχική Τουρκία πάντα προωθούσε την αναγνώριση του ψευδοκράτους και υιοθετούσε μια τακτική βήμα προς βήμα. Κι αυτό γινόταν με την εδραίωση των κατοχικών δεδομένων μέσα από τον χρόνο, την επιβολή τετελεσμένων και την αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος. Ως προς το τελευταίο, σε αυτό συνέβαλε και η Κυπριακή Δημοκρατία, που ανέχτηκε να αναγνωρίζονται “θεσμοί” στα κατεχόμενα. Να υπάρχει συνεργασία με αυτούς, είτε από την ίδια, είτε από ΟΗΕ και Ε.Ε.

Δεύτερο, η τουρκική πλευρά θέτει την αξίωση όπως η αλλαγή της βάσης, εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Τούτο εντάσσεται σε ένα διαχρονικό στόχο, που αφορά την αντικατάσταση του ψηφίσματος 186/1964, το οποίο διασφαλίζει τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι καταστροφική, θα καταργεί το διεθνές αναγνωρισμένο κράτος. Την ίδια ώρα, ένα νέο ψήφισμα, ακόμη κι εάν δεν “αγγίζει” ευθέως το 186/1964, που αποτελεί μόνιμο στόχο της Άγκυρας, θα θέσει σε μια άλλη βάση τις συζητήσεις για τη λύση του Κυπριακού.

Το διαζύγιο πριν τον γάμο

Εάν γίνει τούτο θα συζητείται πλέον ένα μοντέλο συνομοσπονδίας δυο κρατών. Τούτο, όμως, για να γίνει θα πρέπει να πεισθούν τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η κατοχική Τουρκία έχει αρχίσει ήδη την εκστρατεία και είναι σημαντικό να σταθούμε απέναντι από αυτές τις μεθοδεύσεις. Είναι σαφές πως μόνο εάν “πεισθεί” η Λευκωσία για τις νέες ιδέες ή δεν αντέξει στις πιέσεις, θα ανοίξει ο δρόμος και για τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αποδεχθούν τις τουρκικές αξιώσεις.

Τρίτο, ένα σημαντικό στοιχείο στην επιστολή Τσαβούσογλου προς τους ομολόγους του των πέντε μονίμων μελών του Σ.Α. είναι και η αναφορά του για την επόμενη ημέρα κατάρρευση μιας συμφωνίας. Δηλαδή, θέτει από τώρα, πριν το γάμο, τον τρόπο έκδοσης του διαζυγίου. Στην επιστολή αναφέρεται πως «οι Τουρκοκύπριοι διασφαλίζονται μέσω ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αυτή η νέα βάση θα διαφυλάξει το καθεστώς και των δύο πλευρών σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων ή εάν καταρρεύσει οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί».

Είναι ξεκάθαρο πως και αναζητούν και διεθνή κάλυψη, μέσα από μια απόφαση των Ηνωμένων Εθνών. Με την αναγνώρισή τους από το Συμβούλιο Ασφαλείας, σε περίπτωση κατάρρευσης της συμφωνίας, τα δυο κράτη θα λειτουργούν… αυτόνομα. Αυτός είναι και ο στόχος.

Σχεδιασμοί και τετελεσμένα

Είναι ξεκάθαροι οι σχεδιασμοί της κατοχικής Τουρκίας. Είναι, επίσης, ξεκάθαρο πως παράλληλα με την πολιτική και διπλωματική προώθηση του “νέου” τους “οράματος”, συνεχίζουν την επιβολή τετελεσμένων. Στην Αμμόχωστο, για παράδειγμα, τα έργα συνεχίζονται για να είναι έτοιμα όταν πραγματοποιήσει την παράνομη επίσκεψή του στα κατεχόμενα ο Ερντογάν, που χρονικά τοποθετείται στις 20 Ιουλίου, ανήμερα της επετείου της εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974. Και δεν είναι, μόνο, οι κινήσεις εδραίωσης της κατοχικής παρουσίας. Είναι, παράλληλα, οι ενέργειες, που γίνονται για να καταστεί η κατεχόμενη Κύπρος ορμητήριο για την Τουρκία, στα πλαίσια των προσπαθειών για αύξηση  της επιρροής της και ελέγχου της περιοχής.

Όλα αυτά αποτελούν ορατές κινήσεις. Όπως είναι και οι σχεδιασμοί της κατοχικής δύναμης. Πώς αντιμετωπίζονται; Συνήθως, η πρώτη αντίδραση είναι εκείνη της πεπατημένης. Να σταλούν, δηλαδή, επιστολές ενημέρωσης και διαμαρτυρίας, να γίνουν διαβήματα. Αυτές είναι οι προβλεπτές και αναμενόμενες κινήσεις, που δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα. Αποτελεί, ωστόσο, αυτή η πρακτική την ευκολότερη συνταγή γιατί «κάτι πρέπει να γίνει».

Υπάρχουν άλλα εργαλεία; Μέσω της ΕΕ υπάρχουν τα χρηματοδοτικά κονδύλια, που μπορούν να “παγώσουν”. Την ίδια ώρα, στο βαθμό που υπάρχει μια συνολική αντίληψη των στρατηγικών συμφερόντων και δεδομένων, δεν μπορεί να παραβλέπονται  οι δυνάμεις που ενεργούν στην περιοχή. Αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο σε συνδυασμό με την αξιοποίηση πολλών και διαφορετικών συμφερόντων, τα οποία στην παρούσα φάση συγκλίνουν. Μπορεί να μην απομένουν, πλέον, πολλά να γίνουν. Αλλά τουλάχιστον πρέπει να υπάρξει συγκροτημένη απάντηση στους τουρκικούς σχεδιασμούς.