Η Τουρκία βυθίζεται, αλλά ο Ερντογάν βλέπει φως στην άκρη του τούνελ

Αν έκρινε κανείς από τη στάση του πρόεδρου της Τουρκίας, θα συμπέραινε ότι όλα βαίνουν καλώς στη γειτονική χώρα. «Φαίνεται το φως στην άκρη του τούνελ για την Τουρκία», σχολίασε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την αντιμετώπιση της πανδημίας. «Η Τουρκία ξεπερνά αυτή την προβληματική περίοδο με ένα κίνητρο που κοιτάζει στο μέλλον με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και ελπίδα».

Και για να μην αμφιβάλει κανείς για τη βασιμότητα της υπέρμετρης αυτής αισιοδοξίας του, μέχρι στιγμής έχει στείλει ιατρικές προμήθειες σε περισσότερες από 50 χώρες. Παρά τα σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό της δικής του, με περισσότερα από 112.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα και πάνω από 2.900 ομολογημένους θανάτους, απλώνει χείρα βοήθειας σε αδυνάτους και δυνατούς αυτού του κόσμου. Μέχρι και στις ΗΠΑ απέστειλε 500.000 μάσκες και εξοπλισμό προστασίας.

Η τακτική αυτή, γνωστή και ως “διπλωματία της μάσκας”, αποτελεί μία προσπάθεια η Τουρκία να προβληθεί ως ηγέτιδα χώρα με ανθρωπιστικό προφίλ και όχι μία βαριά πληγείσα από τον κορονοϊό χώρα, η οποία συνάμα βρίσκεται στην άκρη του γκρεμού σε ό,τι αφορά την οικονομία. Η βαθύτατη πολλαπλή κρίση, όμως, δεν μπορεί να κρύβεται κάτω από το χαλί για πολύ ακόμα.

Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι εδώ και δύο δεκαετίες η οικονομική άνθηση αποτέλεσε την πολιτική σημαία και το εκλογικό υπερόπλο του Ερντογάν. Πλέον, όμως, η πολιτική φθορά είναι εμφανής. Το αλάθητο του ηγέτη αμφισβητείται ολοένα και πιο έντονα, ενώ πρώην και νυν συνεργάτες του αποκτούν σιγά-σιγά φωνή, ενώ την ίδια στιγμή ξεφυτρώνουν από εδώ και από εκεί δελφίνοι.

Η παραίτηση του υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού δεν τελείωσε με την άρνηση του Ερντογάν να την κάνει δεκτή. Ο κορυφαίος υπουργός, που απολαμβάνει την ευθεία πολιτική στήριξη του κυβερνητικού εταίρου Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αρχηγού του Κινήματος Εθνικής Δράσης (MHP) και άλλων εθνικιστικών κύκλων, μόλις και μετά βίας κρύβει τις αρχηγικές φιλοδοξίες του.

Παρά την άκρατη αισιοδοξία και μεγαλομανία, ο Τούρκος πρόεδρος είναι λαβωμένος και άρα επικίνδυνος, κάτι που λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη της η Αθήνα. Διόλου τυχαία, ελάχιστη ώρα πριν ξεκινήσει το διάγγελμα του Έλληνα πρωθυπουργού για τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων, τουρκικά F-16 πραγματοποίησαν υπερπτήσεις πάνω από τη Παναγιά και τις Οινούσσες, σε ύψος 25.000 ποδιών.

Η στρατηγική Ερντογάν καταρρέει

Ο συνδυασμός της διαφαινόμενος οικονομικής χρεοκοπίας και της αποτυχίας της στρατηγικής που στηρίχτηκε στον εξαναγκασμό δια της ισχύος στα εξωτερικά μέτωπα, υπονομεύουν το καθεστώς Ερντογάν. Η αποστολή τουρκικού στρατού τόσο στην Ιντλίμπ της Συρίας, όσο και στη Λιβύη δεν έχει φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αντίθετα, έχουν προσθέσει προβλήματα στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Στη Συρία οι τζιχαντιστές σύμμαχοι της Άγκυρας της προκαλούν συνεχώς προβλήματα, ενώ στη Λιβύη, ο βασικός της αντίπαλος, ο στρατάρχης Χαφτάρ ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας, αποσυρόμενος και τυπικά από την παλαιότερη συμφωνία.

Το βασικό πρόβλημα, ωστόσο είναι ο συνδυασμός της πανδημίας που θερίζει ζωές στην Τουρκία και της πορείας προς την χρεοκοπία, λόγω της αδυναμίας αναχρηματοδότησης των ληξιπρόθεσμων δανείων της χώρας για το 2020. Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου έσπασε το ρεκόρ (επτά λίρες ανά /δολάριο), ενώ αναμένεται περαιτέρω επιδείνωση.

Εάν, όπως όλα δείχνουν, τα πράγματα φτάσουν μέχρι εκεί, με αντικειμενικούς όρους η νεοοθωμανική στρατηγική του Ερντογαν καταρρέει. Εκτός κι αν ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρήσει να ξεφύγει με έναν πολεμικό τυχοδιωκτισμό, σε μία συγκυρία που κανείς δεν θα τον σταματήσει, λόγω πανδημίας, αλλά και επικείμενων αμερικανικών εκλογών.