Υπάρχει προοπτική λύσης του Κυπριακού;
18/07/2025
Παρά τις κατά καιρούς ελπίδες, το Κυπριακό παραμένει άλυτο, εγκλωβισμένο σε ιστορικά, γεωπολιτικά και ψυχολογικά αδιέξοδα. Για την ελληνοκυπριακή πλευρά και την Ελλάδα, κύριος στόχος είναι μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ, που να διασφαλίζει την ενιαία κρατική υπόσταση της Κύπρου, την πλήρη αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και την κατάργηση του καθεστώτος των εγγυήσεων.
Αντίθετα, η τουρκοκυπριακή πλευρά, με τη στήριξη της Άγκυρας, επιμένει σε λύση δύο κρατών ή χαλαρής συνομοσπονδίας, επιδιώκοντας διεθνή αναγνώριση και στρατηγικό έλεγχο στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτών των διεργασιών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η πρόσφατη συνάντηση των δύο πλευρών τον Ιούλιο του 2025, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Αν και χαρακτηρίστηκε από μετριοπαθείς δηλώσεις και διάθεση επανέναρξης ουσιαστικού διαλόγου, στην πράξη επιβεβαίωσε τη δυσκολία σύγκλισης: Η τουρκοκυπριακή πλευρά συνέχισε να θέτει θέμα “κυρίαρχης ισότητας” και αναγνώρισης, ενώ η ελληνοκυπριακή επέμεινε σε ενιαίο κράτος με πολιτική ισότητα, χωρίς ξένους στρατούς και εγγυήσεις. Η αξιολόγηση της συνάντησης δείχνει πως, αν και διατηρείται ένας δίαυλος επικοινωνίας, οι θεμελιώδεις διαφωνίες παραμένουν.
Κυπριακό και διεθνές περιβάλλον
Το διεθνές περιβάλλον έχει επίσης αλλάξει: H Τουρκία χρησιμοποιεί το Κυπριακό ως μοχλό πίεσης απέναντι στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, ενώ η στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου ενισχύεται λόγω ενεργειακών σχεδίων. Στο μεταξύ, οι προσπάθειες του ΟΗΕ συνεχίζουν να σκοντάφτουν στην έλλειψη πολιτικής βούλησης. Η ιδέα ενός “μοντέλου Ελβετίας”, δηλαδή ενός χαλαρού ομοσπονδιακού σχήματος, επανέρχεται ως ρεαλιστική προσέγγιση, όμως προϋποθέτει υποχωρήσεις εκατέρωθεν και ουσιαστικές εγγυήσεις για τα δικαιώματα όλων των Κυπρίων, χωρίς ξένες στρατιωτικές παρουσίες.
Συμπερασματικά, 51 χρόνια μετά την εισβολή, η λύση του Κυπριακού απαιτεί ρεαλισμό και θάρρος. Η Ελλάδα και οι Ελληνοκύπριοι οφείλουν να παραμείνουν σταθεροί σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, ενώ η τουρκική πλευρά πρέπει να κατανοήσει ότι μόνο μέσω συμβιβασμού μπορεί να υπάρξει σταθερότητα και κοινό μέλλον. Το Κυπριακό δεν είναι ένα πολιτικό, αλλά και ένα ηθικό ζήτημα, αφού αφορά την αξιοπρέπεια ενός λαού και τη διεθνή νομιμότητα.