Κάντο όπως η Κίνα! – Anadolu και Γαλάζια Πατρίδα

Σε προηγούμενο άρθρο στο SLpress.gr αναφερθήκαμε στις δυνατότητες αντιμετώπισης του υβριδικού τουρκικού πλοίου αμφίβιων επιχειρήσεων (ελικοπτεροφόρου-αεροπλανοφόρου) TCG Anadolu από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις στο Αιγαίο και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Τονίστηκε πως το πλοίο αυτό μπορεί να μετατραπεί σε αχίλλειο πτέρνα της τουρκικής πολεμικής μηχανής και συνακόλουθα σε ισχυρό στοιχείο της ελληνικής αμυντικής και αποτρεπτικής στρατηγικής, ακριβώς λόγω της σπουδαιότητάς του, πραγματικής και συμβολικής.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το εν λόγω πλοίο δεν είναι επικίνδυνο. Στην πραγματικότητα το Anadolu είναι το πιο επικίνδυνο ναυτικό σύστημα που έχει εισέλθει μέχρι τώρα στο τουρκικό οπλοστάσιο. Σίγουρα, θα ήταν λάθος να to εξετάσουμε αυτόνομα. Πιθανώς, η μεγάλη του επικινδυνότητα προκύπτει από το ότι μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης, δικτυακά ενοποιημένης, τουρκικής δύναμης μάχης, η οποία θα περιλαμβάνει υπάρχοντα και μελλοντικά οπλικά συστήματα (ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε πως προγραμματίζει συνεργασία με την Αγγλία για την ναυπήγηση υποβρυχίων και πως θα βαδίσει στα χνάρια του… Μπαρμπαρόσα!).

Οπλικά συστήματα που μπορεί να συμπεριλάβει το Anadolu είναι το σύστημα αεράμυνας S-400, αντιπλοϊκοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ASBM) και ρουκέτες, οπλισμένα αεροχήματα και περιφερόμενα πυρομαχικά (loitering munitions), ρομποτικά σκάφη επιφανείας και υποβρύχια (USV και UUV αντιστοίχως), προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου κλπ. Μεταξύ των άλλων, μια παρόμοια δύναμη θα στόχευε να τοποθετήσει μέσα σε θόλους απομόνωσης ελληνικά νησιά, ή ομάδες νησιών, έτσι ώστε να τα αποκόψει από την ευρύτερη ελληνική αμυντική δομή. Ωστόσο, εκτός από τις επιχειρησιακές του εφαρμογές, το Anadolu απειλεί την ελληνική εθνική άμυνα κατά ορισμένους έμμεσους, πλην όμως εξαιρετικά επικίνδυνους τρόπους.

Ένας εξ αυτών είναι αυτός που ήδη αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, δηλαδή οι συμβολικές του λειτουργίες. Τα αεροπλανοφόρα είναι κατεξοχήν όπλα-σύμβολα που επιδιώκουν να προκαλέσουν δέος σε φίλους και εχθρούς. Αυτό κάνει και το Anadolu, αποτελώντας το κερασάκι στην τούρτα ενός επικοινωνιακού μηχανισμού που εδώ και χρόνια προσπαθεί να επιβάλει στην ελληνική κοινωνία την εικόνα μιας πανίσχυρης Τουρκίας και μιας “τελειωμένης” Ελλάδας.

Στόχος είναι να παγιωθεί σαν “αναντίρρητη αλήθεια” ότι η Ελλάδα δεν έχει καμιά ελπίδα να κοντράρει την Τουρκία. Ως εκ τούτου, η μόνη “λογική” και “ρεαλιστική” επιλογή είναι να υποκύψει στις απαιτήσεις της Άγκυρας δια μιας “συμβιβαστικής λύσης” που θα συνεπάγεται εθνικές εκπτώσεις για την Ελλάδα, κάτι σαν τις “Πρέσπες του Αιγίου” που ακούμε τελευταία. Ωστόσο, αυτό το παρακλάδι του υβριδικού πολέμου που έχει εξαπολύσει η Τουρκία εναντίον της Ελλάδας και στο οποίο συμμετέχουν χαρούμενα και πολλοί Έλληνες διαμορφωτές γνώμης, είναι ένα πολύ ευρύτερο ζήτημα, η ανάλυση του οποίου ξεπερνά τα περιορισμένα όρια αυτού του κειμένου.

Το κινεζικό παράδειγμα

Μια άλλη πιθανή και μάλλον παραγνωρισμένη χρήση του Anadolu εναντίον της Ελλάδας είναι η αξιοποίησή του ως στοιχείο “τεχνητής γεωγραφίας”, ώστε να επιβάλλει τις αξιώσεις της Άγκυρας στη θαλάσσια έκταση που ορίζει σαν “Γαλάζια Πατρίδα”. Συγκεκριμένα, όπως ο γράφων έχει υποστηρίξει, εδώ και μερικά χρόνια η ίδια η έννοια της ΑΟΖ βρίσκεται υπό μετάλλαξη. Χώρες όπως η Κίνα (και όχι μόνο) αντιμετωπίζουν τις κοντινές τους θάλασσες ως περιοχές απόλυτης κυριαρχίας κι όχι μόνο ως χώρο όπου έχουν δικαίωμα αποκλειστικής οικονομικής εκμετάλλευσης. Αναφερόμαστε σε διεθνή ύδατα.

Εάν όντως η Τουρκία παρακολουθεί στενά τις σχετικές προσπάθειες της Κίνας (όπως φαίνεται ότι συμβαίνει) προσπαθεί να τις προσαρμόσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα πρέπει, λοιπόν, να έχουμε υπόψη μας ότι η Κίνα χρησιμοποίησε το δικό της πρώτο αεροπλανοφόρο, το Liaoning, ως μέσον για να επιβάλλει τη δική της αντίληψη περί κυριαρχίας και Δικαίου της Θάλασσας στη Νότια Σινική Θάλασσα (αντίληψη που επανέλαβε μετά τα θηριώδη γυμνάσια της γύρω από την Ταϊβάν).

Συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο του 2013, η Κίνα διεξήγαγε την πρώτη δοκιμή του Liaoning στη Νότιο Σινική Θάλασσα, έχοντας δηλώσει από πριν ότι η θαλάσσια αυτή περιοχή αποτελεί χώρο εθνικής της κυριαρχίας. Για να ενισχύσει αυτήν της την αξίωση, με την πρώτη έξοδο στη θάλασσα του Liaoning ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας “ζώνης ασφαλείας” γύρω από αυτό, σε απόσταση, ούτε λίγο ούτε πολύ, 45 χλμ. Μέσα σ’ αυτήν κανένα πολεμικό ή εμπορικό πλοίο και αεροσκάφος δεν μπορούσε να εισέλθει χωρίς άδεια από τον κυβερνήτη του αεροπλανοφόρου.

Η ζώνη αυτή ξεπερνούσε κατά πολύ αντίστοιχες ζώνες ασφαλείας αμερικανικών ή άλλων αεροπλανοφόρων, που δεν ξεπερνούσαν τα μερικά μίλια. Κι αυτό επειδή ακριβώς η ασφάλεια δεν ήταν παρά ένα πρόσχημα. Στην πραγματικότητα, οι Κινέζοι επιχειρούσαν να ενισχύσουν τις αξιώσεις τους περί αποκλειστικής κυριαρχίας στη Νότια Σινική Θάλασσα, αξιοποιώντας το Liaoning ως ένα κινούμενο νησί, επαυξημένων μάλιστα κυριαρχικών δικαιωμάτων σε σχέση με ένα πραγματικό νησί, λόγω της σπουδαιότητας και της ευπρόσβλητός του.

Αμερικανική αντίδραση

Φυσικά, οι ΗΠΑ και τα υπόλοιπα κράτη της περιοχής δεν αποδέχονται αυτές τις κινεζικές αξιώσεις και το αμερικανικό Ναυτικό διεξαγάγει κατά καιρούς “επιχειρήσεις ελεύθερης ναυσιπλοίας” (Freedom of Navigation Operations). Έτσι λοιπόν, ειδικά για την περίπτωση της “υπερβάλλουσας” ζώνης ασφαλείας γύρω από το Liaoning, η αμερικανική κυβέρνηση έστειλε το Cowpens (CG–63), ένα καταδρομικό κλάσης Ticonderoga να προσεγγίσει το κινεζικό αεροπλανοφόρο, αδιαφορώντας για την αυθαίρετη απαγόρευση των 45 χλμ.

Πράγματι το Cowpens κατάφερε να φθάσει απαρατήρητο σε απόσταση μερικών ναυτικών μιλίων από το κινεζικό αεροπλανοφόρο. Όμως, κατόπιν της αποφασιστικής αντίδρασης των συνοδών σκαφών, ιδιαίτερα ενός πλοίου αμφίβιων επιχειρήσεων (LPD) που δεν δίστασε να κλείσει την πορεία του Cowpens, διακινδυνεύοντας να εμβολιστεί από αυτό, το αμερικανικό καταδρομικό αναγκάστηκε να σταματήσει και στη συνέχεια να αποχωρήσει. Ήταν η πρώτη φορά που αμερικανικά πολεμικά είχαν υποχωρήσει σε αντιπαράθεση με κινεζικά.

Το “επεισόδιο Cowpens” αποτέλεσε σημείο καμπής στο μπραντεφέρ κυριαρχίας στη Νότιο Σινική Θάλασσα μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, στρέφοντας την ζυγαριά προς την πλευρά της Κίνας. Κι αν η Κίνα κατάφερε να το επιτύχει αυτό ενάντια στην αμερικανική υπερδύναμη, οι πιθανότητες της Τουρκίας να επιτύχει κάτι παρόμοιο εναντίον της φοβικής και ηττοπαθούς Ελλάδας είναι μάλλον περισσότερες.

“Ελβετικός σουγιάς”

Δεν είναι λοιπόν καθόλου απίθανο οι Τούρκοι να χρησιμοποιήσουν με παρόμοιο τρόπο το Anadolu στην περιοχή, την οποία υποστηρίζουν ότι τους ανήκει με βάση τη δική τους αυθαίρετη ερμηνεία περί Διεθνούς Δικαίου. Υπενθυμίζεται ότι και η Κίνα ουδέποτε έχει δηλώσει ότι δρα ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο. Αντιθέτως, υποστηρίζει ότι οι αξιώσεις της βασίζονται σε αυτό, όπως ακριβώς πράττει και η Τουρκία.

Άρα λοιπόν, το Anadolu δεν είναι απλώς ένα πολεμικό πλοίο, αλλά ένας “ελβετικός σουγιάς” προβολής ισχύος με πολλαπλές εφαρμογές. Αποσκοπεί στο να “κουμπώσει” στην ευρύτερη τουρκική στρατηγική και να επιβάλλει την κυριαρχία της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, με σκοπό τον γεωπολιτικό ακρωτηριασμό της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς να προκύψει αντίσταση.

Αυτό βέβαια μπορεί να το επιτύχει μόνον αν δεν υπάρξει ελληνική αντίδραση. Και ο τρόπος για να αποφευχθεί η αξιοποίησή του με αυτόν τον ασύμμετρο τρόπο είναι ο ίδιος που προτάθηκε στο προηγούμενο άρθρο που αναφερθήκαμε: Δηλαδή, η μετατροπή σε αχίλλειο πτέρνα της τουρκικής πολεμικής μηχανής. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι αδύνατο.

Αντιθέτως, η σχετική προσπάθεια μπορεί να αποτελέσει βάση αναγέννησης της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, καθώς και παράγοντα ενίσχυσης της εθνικής οικονομίας και δραστικής ενίσχυσης της εθνικής αυτοπεποίθησης. Βέβαια, αυτό θεωρείται αδύνατο ή ακόμη και βλάσφημο από τους καθ’ έξιν (ή και κατ’ επάγγελμα) ηττοπαθείς και άτυπους λατρευτές της τουρκικής ισχύος εν Ελλάδι. Ας σημειωθεί ότι πολλοί εξ αυτών μασκαρεύονται, φορώντας έναν μανδύα πλεονάζοντος εθνικισμού…