Κινδυνολογία για να μην χαλάσει η σούπα

Παρακολουθούμε μέσα σε ένα ιδιαίτερα τοξικό κλίμα τις προεκλογικές συζητήσεις για το Κυπριακό. Και αναπτύσσεται μια κινδυνολογία γύρω από το ενδεχόμενο να υπάρξει εκτροπή από το “κεκτημένο” του Κυπριακού. Δηλαδή, να μην ξεφύγει από τις αδιέξοδες πορείες, τις άκαρπες επαναλαμβανόμενες διαδικασίες συνομιλιών, τις πρωτοβουλίες, που διαχρονικά προσφέρουν άλλοθι στην Άγκυρα και εδραιώνουν τα κατοχικά δεδομένα. Αναπτύσσεται μια λογική, απόλυτη και ζημιογόνα, η οποία υποστηρίζει πως εάν δεν επιμένουμε στην πεπατημένη, θα έλθουν τα χειρότερα.

Τα χειρότερα ήλθαν και επίκεινται κι άλλα, λόγω αυτής της πολιτικής. Άλλωστε, όταν κάποιοι από αυτούς έλεγαν πως θα πρέπει να δούμε και “έξω από το κουτί”, εννοούσαν το καταστροφικό σενάριο των δυο κρατών. Το “έξω από το κουτί” για να έχει σημασία, θα πρέπει να αφορά την επανατοποθέτηση του ζητήματος, ως προβλήματος που συνδέεται μόνο με την άρση των κατοχικών δεδομένων και έχει ως στόχο την πλήρη αποκατάσταση της ενότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι συζητήσεις, που έκπαλαι διεξάγονται, στηρίζονται στη λογική της νομιμοποίησης σε μικρό ή μεγάλο βαθμό των αποτελεσμάτων της συνεχιζόμενης κατοχής. Αυτό, όμως, δεν θα είναι λύση.

Είναι σαφές πως για να μπορέσει να διαμορφωθεί πολιτική, που διανοίγει προοπτικές θα πρέπει πρωτίστως να γίνεται σωστή ανάγνωση των τουρκικών επιδιώξεων. Το τι κάνει διαχρονικά η κατοχική Τουρκία, ποιοι είναι οι στόχοι της, θα έπρεπε να καθόριζαν και την τακτική της ελληνικής πλευράς.

Ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος, Σενέρ Λεβέντ, ο οποίος τα γράφει έξω από τα δόντια, σημείωνε χθες τα εξής: «Ισχυρίζομαι ότι αν η ελληνοκυπριακή πλευρά πει στην τουρκική πλευρά “άντε έλα στο τραπέζι να συζητήσουμε τα δύο ίσα κυριαρχικά κράτη” η Τουρκία θα ψάξει αμέσως τρόπους να το αποφύγει και αυτό. Θα θέσει νέους όρους στο τραπέζι. Θα κάνει τα πάντα, ό,τι περνάει από το χέρι της για να μην τους αποδεχθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά. Δεν θα δώσει το Βαρώσι. Δεν θα προβεί σε καμία εδαφική επιστροφή. Θα κλείσει όλους τους δρόμους διεκδίκησης δικαιωμάτων για τους Ελληνοκύπριους που απαιτούν επιστροφή ή αποζημίωση για τις σφετερισθείσες τους περιουσίες…» (Πολίτης, Αβρούπα 9.1.2023). Αυτά δεν είναι απλώς διαπιστώσεις του Λεβέντ, αλλά τα έχουμε βιώσει σε διαπραγματεύσεις.

Φοβικά σύνδρομα και υποχωρήσεις

Συχνά, σε δημόσιες παρεμβάσεις του, ο Νίκος Κατσουρίδης αναφέρει πως ακόμη και να συμφωνήσουν Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι σε μια συμφωνία, εάν η Τουρκία δεν θέλει δεν θα ισχύσει ποτέ. Και έχει δίκαιο. Αυτό οι Τουρκοκύπριοι το γνωρίζουν, πλην όμως στην ελληνοκυπριακή πλευρά υπάρχουν εκείνοι, οι οποίοι επιμένουν να ζουν σε ένα κόσμο “ψεύτικης“ πραγματικότητας.

Τα φοβικά σύνδρομα, ο δογματισμός του φόβου λειτουργούν σε βάρος του Κυπριακού και ενισχύουν τη μη λύση. Τα διαδικαστικά άλλοθι, οι δήθεν προσπάθειες για συνεννόηση, που γίνονται πλέον με όρους καθεστώτος δυο “οντοτήτων”, οδηγούν στην καταβαράθρωση του Κυπριακού. Όσοι με προσοχή ανέγνωσαν τις πρόσφατες εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, προφανώς και πρέπει να αντιλήφθηκαν πως όλα γύρω μας αλλάζουν. Και ποια η αντίδραση σε όλα αυτά;

Μια ακόμη “φώτο οπορτούνιτι” στο επικείμενο δείπνο Αναστασιάδη και Τατάρ, για να γεμίζουν τα άλμπουμ. Κοινωνικές συνάξεις, που θα συνεχισθούν και μετεκλογικά, για να επιβεβαιώνουν πως δεν υπάρχει έδαφος για ουσιαστικό διάλογο. Εκτός κι εάν προσαρμοστεί η Λευκωσία σε όλα όσα ζητά η Άγκυρα. Αλλά και τότε η κατοχική πλευρά θα ζητήσει κι άλλα.

Κι αυτό είναι αποτέλεσμα της ακολουθούμενης πολιτικής, που δεν αλλάζει ακόμη και όταν σημειώνονται κοσμογονίες. Όποιες ανατροπές και να συμβούν, ό,τι και να γίνει στην περιοχή, στον κόσμο, στη Λευκωσία, φοβούμενοι “επιπτώσεις” ή μήπως και… παρεξηγηθούν από τους τρίτους θα εξακολουθήσουν να συζητούν με όρους της δεκαετίας του ΄70. Κρατώντας το Κυπριακό ανοικτό και ενισχύοντας τις τουρκικές ορέξεις. Κατά τα άλλα, κινδυνολογούν, μήπως και τολμήσει κάποιος να χαλάσει τη… σούπα.