Κυπριακό: Μπορεί να στηριχθεί μία συμφωνία στα τετελεσμένα;

Αυτοί οι “θεσμοί” δημιουργήθηκαν μετά την εισβολή. Ουδέποτε υπήρχαν επίσημα χωριστοί θεσμοί, ούτε και έδαφος υπό την κυριαρχία τους πριν το 1974. Ιστορικά αυτό δεν ίσχυε ποτέ, αν και κάποιοι επικαλούνται ακόμη και τους θύλακες. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις όπως η Ουκρανία, για την Κύπρο το αφήγημα είναι πως θα πρέπει να βρεθεί μια “διευθέτηση” στη βάση των όσων προέκυψαν από το 1974 και εντεύθεν. Του εγκλήματος, που συντελέστηκε το 1974 με την εισβολή- μετά το χουντικό σινιάλο- και την συνεχιζόμενη έκτοτε κατοχή εδαφών.

Ακούσαμε αυτές τις έντονες μέρες των επετείων πρόσφυγες ότι θέλουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Είναι δικαίωμα που δεν μπορεί να το εξουδετερώσει καμία ρύθμιση ή “συμβιβασμός” ή καμία ευφάνταστη ιδέα για “οροφή” στο δικαίωμα και στο συναίσθημα. Ειπώθηκε ότι «Θα δικαιούνται όσοι έχουν συναισθηματικό δεσμό με τις περιουσίες». Και το λένε και το αναλύουν, επικαλούμενοι και διεθνείς νομολογίες. Με ποιο δικαίωμα ψαλιδίζουν δικαιώματα; Είναι σαφές πως στην Κύπρο τα δικαιώματα περιορίζονται στο βαθμό που θα εξυπηρετήσει τούτο το τουρκικό αφήγημα.

Κυπριακό: Ο χρόνος και η απόσταση

Ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος μας. Αυτό είναι δεδομένο. Αυτό αξιοποίησαν πλήρως οι Τούρκοι για να εδραιώσουν τα κατοχικά δεδομένα. «Δώστε μου χρόνο να περάσουν δυο γενιές, κι όλα αυτά που ζητούμε θα γίνουν αποδεκτά», είχε αναφέρει λίγο μετά την εισβολή ο Ραούφ Ντενκτάς σε στελέχη του αμερικανικού Κογκρέσου. Αυτή η τακτική ήταν επίσημη στρατηγική.

Ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος μας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές οι τουρκικές αξιώσεις. Ο χρόνος λειτουργεί σε βάρος μας κι αυτός ήταν στόχος της κατοχικής πλευράς για να επιβληθούν οι επιδιώξεις της. Μια συμφωνία στο Κυπριακό επείγει.

Δεν επείγει η όποια λύση στο Κυπριακό. Για να έχει προοπτική και μέλλον μια συμφωνία θα πρέπει να μην στηρίζεται στα αποτελέσματα της παρανομίας. Εάν οι συμφωνίες του 1960 δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν (το γιατί είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο) πώς θα εφαρμοστεί μια χειρότερη εκδοχή, σύμφωνα με τα όσα προωθούνται ή θέλουν να μας επιβάλλουν; Το ζητούμενο τόσο για τους Ελληνοκύπριους, όσο και για τους Τουρκοκυπρίους είναι ο μόνιμος και «νόμιμος» διαχωρισμός; Μπορεί να στηριχθεί μια συμφωνία στα τετελεσμένα;

Ο ρόλος της ΕΕ και του ΟΗΕ

Όπως έχουμε μνήμες εμείς θα πρέπει λογικά να έχουν και οι Τουρκοκύπριοι. Είναι στη λανθασμένη πλευρά της ιστορίας, στην πλευρά του κατακτητή και θεωρούν τα κλεμμένα τη δική τους πραγματικότητα; Όλοι επικαλούνται την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν μπορούν, όμως, κάποιοι να την επικαλούνται μόνο σε ό,τι αφορά τα δικά τους, τα προνόμια και πολιτικές επιδιώξεις.

Η Ε. είναι ένας οργανισμός διαφορετικών συμφερόντων, αδυναμιών, κενών και με πολιτικές που ενίοτε εκφράζουν μερικών τα συμφέροντα. Έχει, όμως κάποιες βασικές παραμέτρους και ελευθερίες, που δεν περιορίζονται. Και δικαιώματα που είναι αναμφισβήτητα. Είχε ειπωθεί πως η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να τετραγωνίσει τον κύκλο. Κι αυτό είναι αλήθεια. Αλλά ο τετραγωνισμός του κύκλου δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη δική μας συναίνεση. Όπως δεν μπορεί να αναγνωριστεί η αποσχιστική οντότητα.

Ενόψει μιας της νέας προσπάθειας των Ηνωμένων Εθνών, που χρονικά τοποθετείται τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, είναι σαφές πως στη λογική των εν δυνάμει μεσολαβητών ο στόχος είναι να σπάσει το αδιέξοδο. Το ζητούμενο είναι να μην κινηθούν οι εκπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών σε μια λογική κατευνασμού, για να πεισθεί” η ακραία και επιθετική Τουρκία. Γιατί η προσπάθεια θα είναι καταδικασμένη να αποτύχει.