Κυπριακό: Μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται…

Επιχειρείται τεχνηέντως να διαμορφωθεί ένα εμφυλιοπολεμικό κλίμα και να υπάρξει διαχωρισμός των πολιτών στην Κύπρο, μεταξύ εκείνων που θέλουν λύση και εκείνων που δεν θέλουν. Τη μεζούρα που καθορίζει την κατηγοριοποίηση, τον διαχωρισμό αυτό, την κρατούν όσοι έχουν σε πρώτη ζήτηση το μοιρολόι και την κινδυνολογία.

Στο αλφαβητάριο του Κυπριακού, τα ζητήματα αυτά είναι πιο απλά και εξουδετερώνονται οι όποιες προσπάθειες διχαστικών παρεμβάσεων. Η κινδυνολογία αποτελεί εργαλείο άσκησης πιέσεων για να αποδεχθούμε ό,τι σερβίρεται, καθώς επανέρχεται ο μύθος της “τελευταίας ευκαιρίας”. Και κάθε φορά που επανέρχεται, η “ευκαιρία” δεν είναι παρά η προηγούμενη αξίωση της κατοχικής δύναμης. Αυτό είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής και αδυναμία απαλλαγής από φοβικά σύνδρομα.

Το πιο εύκολο είναι να μπαίνουν ταμπέλες. Όποιος έχει ενστάσεις ή προβληματισμούς, δεν θέλει λύση! Όσοι δέχονται την όποια λύση θέλουν; Τα ερωτήματα, όμως, πρέπει να απαντηθούν από τους οπαδούς της “τελευταίας ευκαιρίας”, που βλέπουν μονίμως το χαλί να χάνεται κάτω από τα πόδια μας. Όταν οι μοιρολογούντες αναφέρονται σε λύση του Κυπριακού, εννοούν πως το κράτος θα λειτουργεί με τουρκικά βέτο, εξίσωση στην πράξη πλειοψηφίας και μειοψηφίας;

Κι εάν το κράτος δεν λειτουργεί λόγω των βέτο τι θα γίνει; Θα παραλύσει και θα διαλυθεί στην πράξη. Αυτή η πορεία –μέσα από τον πανικό και την απελπισία– θα οδηγεί συνεχώς ενώπιον ενός μονίμως σταθερού διλήμματος: Ή εθελούσια υπαγωγή της πλειοψηφίας στη μειοψηφία, ή το κράτος δεν θα λειτουργεί. Έγινε το λάθος το 1960 με τα βέτο και επιχειρείται τώρα να επαναληφθεί.

Όταν αναφέρονται σε λύση του Κυπριακού, εννοούν αποδοχή ενός μοντέλου που η παρουσία της Τουρκίας θα είναι καθοριστική, μέσω των υπερδικαιωμάτων που θα δοθούν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα στη δήθεν ομοσπονδιακή κυβέρνηση και διά του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κρατιδίου; Γιατί αυτό φαίνεται να είναι ο στόχος της Άγκυρας μέσα από τη συνομοσπονδία.

Σχέδιο Ανάν

Αυτοί που υποβαθμίζουν τους πιο πάνω κινδύνους, είναι οι ίδιοι, οι οποίοι στήριξαν το σχέδιο Ανάν το 2004, με παραμονή των εγγυήσεων και μακρές μεταβατικές διατάξεις ως προς την παρουσία των στρατευμάτων κατοχής που ποτέ δεν θα αποχωρούσαν εντελώς. Είναι, πάντως, αυτοχειρία εάν κάποιοι φλερτάρουν με την ιδέα να επαναφέρουν από την πίσω πόρτα το αλήστου μνήμης σχέδιο Ανάν, το οποίο σήμερα ακόμη και με το ίδιο περιεχόμενο, εφαρμοζόμενο θα ήταν πολύ χειρότερο από τότε που γράφτηκε.

Η λύση του Κυπριακού δεν μπορεί να είναι αυτό που περιγράφεται και υπάρχει σπουδή για να γίνει αποδεκτό. Μετά από μια συμφωνία δεν θα ζήσουμε με τις γνωστές απαγγελίες, με επαναλαμβανόμενες ατάκες, που διαχρονικά έκρυβαν την έλλειψη πολιτικής. «Είμαστε υπέρ…», «θέλουμε να…». Μετά από μια τέτοια συμφωνία θα ζήσουμε με την πραγματικότητα, που θα επιβάλλουν τα δεδομένα. Αυτά θα καθιστούν τη Κύπρο αιχμάλωτη των διαφόρων ρυθμίσεων, που θα χαρακτηρίζονται από “εποικοδομητική ασάφεια” (όταν θα γίνει η συμφωνία, όχι την ώρα της εφαρμογής).

Τι πρέπει να γίνει; Να μην μπούμε σε διαδικασία συζήτησης των τουρκικών αξιώσεων, που ειρήσθω εν παρόδω είναι εκτός των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών. Να τεθούν προτεραιότητες και να επιμείνουμε να προταχθεί το θέμα της Ασφάλειας. Αυτό σε ό,τι αφορά την Πενταμερή. Το θέμα είναι να βρεθεί λύση. Όχι η όποια λύση.

Ανατροπή της κατοχής

Από το 1960, κυρίως από το 1974 και εντεύθεν, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαμόρφωσε μια πολιτική για τους Τουρκοκύπριους, αφήνοντας τους στην αγκαλιά της Τουρκίας. Έπεσε στην παγίδα της παροχολογίας, χωρίς να έχει σχέδιο. Να προσφέρει, δηλαδή, όλα τα οφέλη της ιδιότητας του πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας και από το 2004 και του Ευρωπαίου, χωρίς να έχει μια πολιτική. Χωρίς να έχει μια στρατηγική προσέγγισης, όχι όμως με όρους διαχωρισμού, όπως συζητείται τόσα χρόνια.

Το ζητούμενο δεν είναι οι επαναπροσεγγιστικές φιέστες επιβεβαίωσης και νομιμοποίησης των κατοχικών δεδομένων, αλλά η ανατροπή της κατοχής. Και είναι σαφές από διάφορα μηνύματα, που εκπέμπονται από τα Κατεχόμενα πως οι Τουρκοκύπριοι αντιδρούν στον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Άγκυρας και θα αντιδράσουν πολύ περισσότερο στην περίπτωση που η κατοχική δύναμη προχωρήσει σε νέα ακραία βήματα, όπως τα δύο κράτη ή η προσάρτηση.

Η λύση είναι υπόθεση όλων. Η διαφορά δεν είναι μεταξύ εκείνων που θέλουν και αυτών που δεν συζητούν καν, βρίσκουν προσκόμματα κ.λπ. Η διαφορά είναι μεταξύ εκείνων που θέλουν μια συμφωνία, θεωρώντας πως οι όποιες αδυναμίες θα διορθωθούν στη συνέχεια και σε εκείνους, οι οποίοι υποστηρίζουν πως θα πρέπει από την αρχή θα διασφαλιστεί η λειτουργικότητα του κράτους και η απαλλαγή από την κατοχή. Είναι σαφές πως μετά από την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Ποιος θα διορθώσει τις στρεβλώσεις όταν θα βολευτεί η Τουρκία; Η ΕΕ, που ακόμη προσπαθεί να βρει το λάθος με τα εμβόλια;