Κυπριακό: Σκηνικό για νέες διαπραγματεύσεις με το αέριο στο τραπέζι

Η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη. Θα επαναρχίσουν συνομιλίες στο Κυπριακό. Οι λεπτομέρειες πίσω από τις εκατέρωθεν τοποθετήσεις δεν θα έχουν και τόση σημασία όταν συγκληθεί η άτυπη Πενταμερής Διάσκεψη για το Κυπριακό, στα πρότυπα του Κραν Μοντάνα. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει πρώτος προτείνει την πραγματοποίηση της άτυπης σύναξης. Αυτή η συνάντηση θα είναι, με βάση την πρόταση Αναστασιάδη, διαδικαστικού χαρακτήρα. Θα ασχοληθεί για το τι μέλλει γενέσθαι και θα είναι σε επίπεδο τεχνοκρατών. Όπως η συνάντηση στο Μοντ Πελεράν, που πραγματοποιήθηκε μετά την πρώτη Πενταμερή της Γενεύης.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση, προσπαθώντας να αποφύγει να στείλει το μήνυμα ότι θέτει προϋποθέσεις, έσπευσε να ξεκαθαρίσει διά του εκπροσώπου της, Πρόδρομου Προδρόμου, πως «επανέναρξη των συνομιλιών σημαίνει βεβαίως ότι και η Τουρκία θα συμβάλει ενεργά στη δημιουργία κατάλληλου κλίματος, τερματίζοντας τις έκνομες ενέργειες της είτε στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας είτε με σχεδιασμούς που αφορούν την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου».

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι όρος απαράβατος είναι ο τερματισμός των προκλήσεων από την Τουρκία, ο εκπρόσωπος είπε ότι «δεν τίθενται οποιοιδήποτε όροι και προϋποθέσεις από τη δική μας πλευρά, πλην, όμως, είναι σαφές ότι ενδεχόμενη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων πρέπει να γίνει μέσα σε κατάλληλο θετικό κλίμα. Κατάλληλο κλίμα σίγουρα σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν έκνομες ενέργειες είτε στη θάλασσα είτε στη ξηρά». Συνεπώς, αφήνεται ένα ανοικτό παράθυρο για το θέμα της επανέναρξης των συνομιλιών. Προφανώς και μια Πενταμερή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με τα τουρκικά γεωτρύπανα σε δράση. Η άτυπη, όμως, σύναξη;

Την ίδια ώρα είναι προφανές πως η Λευκωσία, παρακολουθώντας την τουρκική επιθετικότητα επιχειρεί να αγοράσει χρόνο και να δημιουργήσει συνθήκες, έστω και αναστολής των προκλήσεων. Είναι ένα στοίχημα με περιορισμένες προοπτικές επιτυχίας. Η τουρκική πλευρά, από την μια ζητά «δίκαιο διαμοιρασμό του φυσικού αερίου» μέσα από συνδιαχείριση, που πρότεινε το περασμένο Σάββατο ο κατοχικός ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Από την άλλη, σε δεύτερη επιστολή, ζητά άτυπη Πενταμερή, στα πρότυπα του Κραν Μοντάνα.

Όπως ειπώθηκε πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν, η τουρκική πλευρά θα ζητήσει να ξεκαθαρίσει η βάση των διαπραγματεύσεων. Προφανώς και θέλουν να ξεκαθαρίσουν το θέμα της ομοσπονδίας, συνομοσπονδίας και των δυο κρατών. Είναι σαφές πως βασική επιδίωξη της τουρκικής πλευράς είναι να τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το θέμα του φυσικού αερίου, να το καταστήσει δικοινοτικό ζήτημα και να συζητηθούν οι όροι του διαμοιρασμού.

Τα δυο τουρκικά γεωτρύπανα κάποια στιγμή θα ολοκληρώσουν τις γεωτρήσεις και θα αποχωρήσουν για να επανέλθουν. Η περίοδος αυτή θα κριθεί ως κατάλληλη για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων; Κι όταν επανέλθουν θα αποχωρήσουμε; Το κλίμα δεν είναι ευνοϊκό για διαπραγματεύσεις. Η τουρκική πλευρά έχοντας πολλά ανοικτά μέτωπα προφανώς και θα αναζητήσει μια επιτυχία σε βάρος του αδύνατου κρίκου. Την ίδια ώρα, είναι πρόδηλο πως στην ελληνική πλευρά τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα. Το 2003 είναι μακρινό, αλλά δεν μπορεί παρά να θυμίζει τι έχει πάθει η Λευκωσία με τις άκαιρες πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν. Τα υπόλοιπα επί σκηνής!