Μας είπε ο Ερντογάν πως εννοεί την “επικαιροποίηση” της Λωζάνης

της Νεφέλης Λυγερού  – 

Όπως συνηθίζουν, στις παραμονές και συχνά και κατά τη διάρκεια κάθε ελληνοτουρκικής συνάντησης σε επίπεδο ηγετών ή υπουργών Εξωτερικών, τα τουρκικά αεροσκάφη κάνουν πάρτι στο Αιγαίο. Η επίσκεψη Ερντογάν, λοιπόν, δεν σημαδεύεται μόνο από την παρουσία των 150-200 σωματοφυλάκων, αλλά και από μία δέσμη προκλήσεων. Δίπλα στις παραβιάσεις είχαμε και δηλώσεις του Τούρκου προέδρου, οι οποίες προϊδέασαν για τη στάση του στις συνομιλίες κορυφής.

Η ελληνική πλευρά, πάντως, έχει λάβει δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, φοβούμενη ιδιαιτέρως μήπως επιχειρηθεί προβοκάτσια, η οποία εκ των πραγμάτων θα ενέπλεκε την Ελλάδα σε ανεπιθύμητες καταστάσεις. Το κλίμα έντασης που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, λόγω της απόφασης του προέδρου Τραμπ για την Ιερουσαλήμ περιπλέκει περισσότερο την κατάσταση.

Γι’ αυτό, λοιπόν, έχει ενεργοποιηθεί μία ηλεκτρονική «ομπρέλα ασφαλείας» γύρω από τον Ερντογάν. Πρόκειται για έναν ηλεκτρονικό εξοπλισμό απενεργοποίησης βομβών και κινητών τηλεφώνων. Επιπλέον, στις ταράτσες κτιρίων θα βρίσκονται ελεύθεροι σκοπευτές των ΕΚΑΜ θα επιτηρούν την διέλευσή του.

Όπως είναι γνωστό, την Παρασκευή ο Τούρκος πρόεδρος θα μεταβεί αεροπορικώς στην Αλεξανδρούπολη και από εκεί οδικώς στην Κομοτηνή, όπου θα προσευχηθεί μαζί με τους συνεργάτες του στο Kırmahalle. Θα ακολουθήσουν συναντήσεις με εκπροσώπους της μουσουλμανικής μειονότητας και μάλλον γεύμα.

Είναι ενδεικτικό του κλίματος ότι έχουν ήδη εκδηλωθεί αντιδράσεις και στη Θράκη και σ’ όλη την Ελλάδα για την επίσκεψη. Είναι πολλοί εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται τί ωφέλιμο θα προσκομίσει η παρουσία του νεοσουλτάνου. Δεν αποκλείεται, άλλωστε, το ενδεχόμενο η επίσκεψη να μετατραπεί σε διπλωματικό μπούμεραγκ για την Ελλάδα, εάν ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Θράκη παραβιάσει τα συμφωνηθέντα.

Η “εξημέρωση του θηρίου”

Η Αθήνα επιμένει στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και στον διμερή διάλογο, αλλά η συμπεριφορά της Άγκυρας τις τελευταίες ημέρες έχει ψαλιδίσει τις ελληνικές προσδοκίες, εάν δεν συνιστά ανώμαλη προσγείωση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος που είχε δηλώσει ότι «προσδοκούμε ουσιαστική αναβάθμιση των σχέσεων μας» και είχε χαρακτηρίσει «εξαιρετικά μεγάλης σημασίας και σπουδαιότητας». Μετά τη συνέντευξη του Ερντογάν, όμως, υποχρεώθηκε να κάνει δήλωση που απέπνεε εντόνως ανησυχία.

Κάποια διεθνή Μίντια έχουν ερμηνεύσει την επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα ως απόπειρα επανασύνδεσής του με την ΕΕ. Εκτιμούν ότι ο Τούρκος ηγέτης επιχειρεί να αξιοποιήσει την Ελλάδα ως συνδετικό κρίκο. Η Αθήνα θα ήθελε να είναι τα πράγματα έτσι. Παρά τις ανησυχίες της, άλλωστε, παραμένει προσκολλημένη στη γνωστή πολιτική της. Θεωρεί ότι αν η Τουρκία επιστρέψει στην ευρωπαϊκή της τροχιά τα διμερή προβλήματα και το μεταναστευτικό θα μπουν σε πιο συνεννοήσιμη βάση.

Η γνωστή θεωρία περί “εξημέρωσης του θηρίου”, όμως, μέχρι τώρα δεν έχει επιβεβαιωθεί. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να κυριαρχεί και στο Μέγαρο Μαξίμου και στο Προεδρικό Μέγαρο, αν κρίνουμε και από τις τελευταίες δηλώσεις του Προκόπη Παυλόπουλου. Ακόμα, όμως, και εάν πρόθεση του Ερντογάν είναι να ρίξει γέφυρα στην ΕΕ, θέλει να το επιτύχει από πλεονεκτική θέση και με τον δικό του “σουλτανικό” τρόπο.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο νεοσουλτάνος δεν έδωσε αυτές τις ημέρες θετικά δείγματα γραφής. Αντιθέτως, κατέδειξε πως έρχεται στην Ελλάδα με αναπεπταμένη τη σημασία των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων. Αυτό φάνηκε όχι μόνο από τις παραβιάσεις, αλλά και από την επιμονή του στο να αμφισβητεί τη συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθορίζει τα σύνορα και ευρύτερα το νομικό καθεστώς στην περιοχή.

Στη συνέντευξή του στον Σκάι, ο Ερντογάν μίλησε για επικαιροποίηση(!) της Συνθήκης της Λωζάνης, μέσω επαναδιαπραγμάτευσης. «Όταν μιλάω για επικαιροποίηση, μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα, από το Α ως το Ω». Αναφερόμενος στη Θράκη, είπε πως δεν μπορούσε να μην την επισκεφθεί, δεδομένου ότι  εκεί ζουν «150.000 ομοεθνείς» του. Με αυτό τον τρόπο χαρακτήρισε τους μουσουλμάνους Τούρκους, δίνοντας ένα μικρό δείγμα πως εννοεί την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης.