Με σπασμένα φρένα στην Πενταμερή η Κυπριακή Δημοκρατία

Σε πορεία με ορατούς τους κινδύνους εισέρχεται το Κυπριακό, καθώς η προγραμματισμένη άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, που χρονικά τοποθετείται στο τέλος Απριλίου( 27-29 Απριλίου) στη Γενεύη, τείνει να χρησιμοποιηθεί για ξέπλυμα της Τουρκίας. Πέραν τούτου, η Άγκυρα επιχειρεί να εξασφαλίσει κι άλλα κέρδη μέσα από τις συζητήσεις, έχοντας ως στόχο να διαμορφώσει νέα δεδομένα μέσα από την επιβολή τετελεσμένων.

Η κατοχική δύναμη χρησιμοποιεί τις δυο παράλληλες διαδικασίες, για το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά, ως άλλοθι για να αποφεύγει τις όποιες επιπτώσεις ( π.χ. τις κυρώσεις της Ε.Ε.) αλλά και για προχωρεί ανενόχλητη στην υλοποίηση των επεκτατικών της σχεδιασμών. Οι ενέργειες της στο Αιγαίο, η άσκηση της “Γαλάζιας Πατρίδας”, αλλά και οι κινήσεις στην Αμμόχωστο, που είναι δρόμος χωρίς επιστροφή ο εποικισμός της, όπως και στην κυπριακή ΑΟΖ, που οι αντιδράσεις από τρίτους είναι περιορισμένες, αποτελούν τις προτεραιότητες της Άγκυρας. Όλα αυτά εντάσσονται στο μεγάλο σχεδιασμό της επικράτησης της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.

Σημειώνεται συναφώς ότι ο Ερντογάν έχει θέσει ως στόχο, το 2023, που συμπληρώνονται 100 χρόνια τουρκικού κράτους, η χώρα του να επεκταθεί εδαφικά και να ενισχυθεί η επιρροή του.
Είναι σαφές πως η σύγκληση της Πενταμερούς δεν διαφοροποιεί τις τουρκικές επιδιώξεις. Ούτε και ο «μετέωρος» ελληνοτουρκικός διάλογος. Η στρατηγική της τουρκικής πλευράς, σε αυτή τη φάση, είναι παράλληλα με τις συζητήσεις σε πολιτικό επίπεδο να επιβάλλονται και τετελεσμένα χωρίς να έχει κόστος.

Το καθεστώς Ερντογάν δεν πρόκειται να κάνει πίσω από τις επιδιώξεις του κι αυτό καθίσταται σαφές και από τις επαφές που πραγματοποιούν αξιωματούχοι του αλλά και από τις δηλώσεις που γίνονται στη δημόσια σφαίρα. Στο Κυπριακό, είναι προφανές πως η Άγκυρα θα επιμένει στην «κυριαρχική ισότητα», σε ένα δηλαδή συνομοσπονδιακό μοντέλο. Κι αυτό που αναμένει είναι να γίνουν αποδεκτές οι αξιώσεις του από την ελληνική πλευρά, που θα πιέζεται υπό το φως και νέων επεκτατικών κινήσεων από τουρκικής πλευράς.

Το τουρκικό σενάριο είναι πλέον ορατό: Η Τουρκία θα επιμένει σε δυο ξεχωριστά κράτη και την υστάτη θα «υποχωρήσει» και θα… αποδεχθεί ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο. Αυτό που επιδιώκει είναι όπως δυο κρατίδια θα συνεργάζονται και θα εκπροσωπούνται από κοινού διεθνώς, κυρίως στην Ε.Ε.

Δεν υπάρχει κλίμα αισιοδοξίας

Είναι πρόδηλο πως τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται σήμερα δεν δημιουργούν κλίμα αισιοδοξίας για τις προοπτικές επίτευξης μιας συμφωνίας στο Κυπριακό. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες θα στείλει προσεχώς την απεσταλμένη του, Τζέιν Χολ Λουτ στην περιοχή για διαβουλεύσεις. Θα είναι μια τελευταία πρόβα πριν από την Πενταμερή αν και είναι γνωστές οι τουρκικές θέσεις αλλά και οι απόψεις της Αθήνας και της Λευκωσίας. Είναι προφανές πως η ελληνική πλευρά στην Κύπρο σύρεται σε μια διαδικασία με σπασμένα τα φρένα. Χωρίς όρους και προϋποθέσεις με την Τουρκία να επιμένει να συζητηθεί το μοντέλο των δυο κρατών.

Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Να μείνει στο τραπέζι η τουρκική αξίωση. Βεβαίως για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο μοντέλο θα πρέπει να αποδεχθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά. Για να γίνει τούτο πρέπει να της επιβληθεί, να υποχωρήσει, να προσαρμοστεί και τούτο θα είναι αυτοχειρία. Η άτυπη Πενταμερής δεν θα αφεθεί να αποτύχει. Όλοι οι παίκτες για διαφορετικούς λόγους δεν θέλουν την αποτυχία. Ως εκ τούτου εκείνο που αναμένεται να γίνει είναι να ξεκινήσει ένας κύκλος συζητήσεων μεταξύ των εμπλεκομένων, οι δυο κοινότητες σε ένα τραπέζι και το δεύτερο οι λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις, που θα ολοκληρωθούν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μερικών μηνών.

Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί κανονική Πενταμερή Διάσκεψη, η οποία είτε θα οδηγήσει σε συμφωνία είτε σε οριστικό αδιεξόδου. Ο εκπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ ανακοινώνοντας τις ημερομηνίες για την Διάσκεψη έδωσε και το στίγμα των προθέσεων: «Ο σκοπός της συνάντησης θα είναι να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για να διαπραγματευτούν τα μέρη μια διαρκή λύση του κυπριακού προβλήματος, εντός ενός προβλεπτού ορίζοντα». Δηλαδή, θα τεθεί χρονοδιάγραμμα.

Αφεντικά του παρασκηνίου

Οι παρασκηνιακές διεργασίες βρίσκονται εδώ και πολύ καιρό σε εξέλιξη. Πρωταγωνιστικό ρόλο αναζητούν και πάλιν οι Βρετανοί Επί της ουσίας οι Βρετανοί λειτουργούν ως αποικιοκρατική δύναμη και επιχειρούν να διασφαλίσουν την εσαεί παρουσία τους στο νησί. Το Λονδίνο, αν και έχει παράδοση στη διπλωματία και στις μηχανουργίες, στην περίπτωση της Κύπρου λειτουργεί απροκάλυπτα και χωρίς περιστροφές εναντίον της ελληνικής πλευράς. Θεωρεί πως οι στόχοι του θα εκπληρωθούν σε συνεργασία με την κατοχική Τουρκία και υπονομεύοντας την Κυπριακή Δημοκρατία. Χωρίς, ωστόσο, Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορούν να υπάρχουν και οι στρατιωτικές της βάσεις, που θα είναι στον αέρα.

Όπως είναι γνωστό, οι Βρετανοί έχουν παρουσιάσει ιδέες. Τις παρουσιάζουν ως «γεφυρωτικές» και στοχεύουν να βρεθεί, δήθεν, η «χρυσή τομή». Οι ιδέες αυτές, που παραπέμπουν προδήλως σε ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο. Αν και στη Λευκωσία οι απόψεις είναι διαφορετικές σε σχέση με τις βρετανικές ιδέες. Το σίγουρο είναι πως έχουν έλθει για να παραμείνουν στην ατζέντα.