Μεταβατικό μοντέλο “Ταϊβάν” προωθεί η Άγκυρα για τα Κατεχόμενα

Μοντέλο “Ταϊβάν” για τα κατεχόμενα, με μόνιμο ασφαλώς ρόλο της Τουρκίας (τουρκικό κεφάλαιο και πολιτικό έλεγχο), αλλά και αυξημένες διεθνείς σχέσεις των Τουρκοκυπρίων, επανέρχεται στο προσκήνιο. Το σενάριο αυτό προτάσσεται και η κατοχική Τουρκία έχει επικεντρώσει τις διπλωματικές της προσπάθειες στην αναγνώριση του ψευδοκράτους. Πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, το οποίο ωστόσο η Άγκυρα θα κυνηγήσει, επιδιώκοντας να διασφαλίσει πολιτική, οικονομική, εμπορική αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος.

Συστηματικά και μεθοδικά η διπλωματική μηχανή της Τουρκίας κινείται προς αυτή την κατεύθυνση και όπως συναφώς πληροφορούμαστε, στις επαφές που πραγματοποιούνται, σημειώνουν πως τα δεδομένα στην Κύπρο άλλαξαν και ότι το νέο αφήγημα, απόρροια των επαναλαμβανομένων αποτυχημένων προσπαθειών στο Κυπριακό, οδηγεί «εκ των πραγμάτων σε δύο κράτη». Πρόκειται για μια προσπάθεια εξίσωσης του ψευδοκράτους με την Κυπριακή Δημοκρατία και της αναγνώρισης δυο χωριστών οντοτήτων στο νησί.

Από τα συρτάρια των τεχνοκρατών του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας έχει ανασυρθεί αυτό το μοντέλο καθώς θεωρείται ως το πλέον βατό σε αυτή τη φάση, καθώς αυτό του Κοσσόβου είναι απομακρυσμένο ενώ στο παρελθόν είχε εξεταστεί κι εκείνο της αυτόνομης δημοκρατίας του Ναχιτσεβάν. Ενός θύλακα με πληθυσμό 400 χιλιάδες ανθρώπους, ο οποίος  βρίσκεται ανάμεσα στην Αρμενία και το Ιράν. Είναι μια περιοχή, που προκαλεί συγκρούσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία.

Η Άγκυρα διατηρεί στην ατζέντα και το θέμα της προσάρτησης των κατεχομένων ενώ θεωρεί πως  η “ταϊβανοποίηση” μπορεί να λειτουργήσει ως μεταβατικό στάδιο πριν την αναγνώριση.  Σε περίπτωση αποτυχίας θα ενεργοποιήσουν το σενάριο της προσάρτησης. Η τουρκική πλευρά, όπως προκύπτει από επαφές που πραγματοποιούν υποστηρίζει πως το μοντέλο Ταϊβάν, ενός μη αναγνωρισμένου κράτους, ικανοποιεί «την ανάγκη οι Τουρκοκύπριοι να έχουν διέξοδο στο διεθνές πεδίο». Σημειώνεται ότι στις παρασκηνιακές συζητήσεις πέραν των γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες, που φαίνεται να βλέπουν με καλό μάτι την αξίωση αυτή της τουρκοκυπριακής πλευράς, της αναβάθμισης των Τουρκοκυπρίων, φαίνεται πως υπάρχει και βρετανική εμπλοκή στο παρασκήνιο.

Τα κατεχόμενα για ΟΥΝΦΙΚΥΠ

Το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ αποτελεί σήμερα προτεραιότητα. Η τουρκική πλευρά στα πλαίσια της προσπάθειας εξίσωσης της  με την Κυπριακή Δημοκρατία, έχει ζητήσει τη σύναψη χωριστής συμφωνίας με τα Ηνωμένα Έθνη για την παρουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στα κατεχόμενα. Έχει κατατεθεί προσχέδιο συμφωνίας και το κατοχικό καθεστώς περιμένει την απάντηση του Διεθνούς Οργανισμού. Τα Ηνωμένα Έθνη διαβεβαιώνουν την Κυπριακή Δημοκρατία ότι δεν θα ικανοποιήσουν το τουρκικό αίτημα. Την ίδια, όμως, ώρα δηλώνουν ότι αναζητούν μια “πρακτική λύση” για να παραμείνει η ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Ανταλλαγή επιστολών μεταξύ ΟΗΕ και ψευδοκράτους. Τούτο ακόμη και να γίνει με αναφορά στο ψήφισμα 186/64,  θα αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς τη χωριστή συμφωνία. Η τουρκική πλευρά, πάντως, απειλεί τον ΟΗΕ ότι θα κλείσει στρατόπεδα ( αυτό στον Καράολο) και πως θα διακόψει την παροχή ηλεκτρισμού και υδροδότησης, εάν δεν ικανοποιηθεί το αίτημα της.

Την ίδια ώρα, η τουρκική πλευρά αξιοποιεί πλήρως τη λειτουργία των Τεχνικών Επιτροπών, για να προωθήσει τους στόχους της. Και σε αυτό διευκολύνεται από τα Ηνωμένα Έθνη, που επενδύσει στις Επιτροπές αυτές και στο εμπόριο. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι οι Τεχνικές Επιτροπές έχουν συγκροτηθεί για να βοηθούν τη διαπραγματευτική διαδικασία. Διαπραγματεύσεις δεν υπάρχουν εδώ και καιρό οι Τεχνικές Επιτροπές- όπως τις αντιμετωπίζουν οι Τούρκοι- λειτουργούν σε μια “διακρατική” λογική.

Με παρέμβαση της Άγκυρας είχε ως αποτέλεσμα το κατοχικό καθεστώς να προσκληθεί στη Σύνοδο Κορυφής Τουρκικών Κρατών που θα πραγματοποιηθεί στις 11 Νοεμβρίου 2022 στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν. Το ψευδοκράτος, όπως έγινε γνωστό,  θα γίνει δεκτό με καθεστώς παρατηρητή  και από τουρκικής πλευράς θεωρείται ότι τούτο είναι το πρώτο βήμα για αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος στο φόρουμ αυτό. Η Λευκωσία φαίνεται να έχει θορυβηθεί από την εξέλιξη αυτή, παρεμβαίνει διπλωματικά ενώ όπως συναφώς αναφέρουν πληροφορίες ζητήθηκε και η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία και έγινε.

Το plan B για “Ταϊβάν” 

Είναι προφανές πως η τουρκική πλευρά έχει βάλει μπροστά το σχέδιο Β, το οποίο διαχρονικά προωθούσε, αλλά το συγκάλυπτε με διάφορες άλλες ταμπέλες, όπως η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Η πορεία της αναβάθμισης του ψευδοκράτους είναι μπροστά μας, αλλά μπορεί να αποτραπεί, φτάνει να μην τρέχει η Λευκωσία πίσω από τα γεγονότα και τις τουρκικές κινήσεις.

Το τμηματικό άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της κατεχόμενης Αμμοχώστου από την κατοχική δύναμη, προχωρά κανονικά με βάση σχεδίου το οποίο καθορίστηκε με βάση διάφορες παραμέτρους. Έργα γίνονται και διεργασίες συνεχίζονται. Το επόμενο βήμα της Τουρκίας είναι να ανοίξει τη συνοικία του Αγίου Μέμνονα. Οι πληροφορίες φέρουν την τουρκική πλευρά να είναι έτοιμη να προχωρήσει στο επόμενο αυτό βήμα και μάλιστα πολύ σύντομα. Την πληροφορία για τον Άγιο Μέμνονα έφερε στο φως της δημοσιότητας ο υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης ( εκπομπή «Προκλήσεις» του ΡΙΚ και στο δημοσιογράφο, Ανδρέα Κημήτρη) ενώ ο Κύπριος αξιωματούχος επιβεβαίωσε και τη λειτουργία δημόσιων κτιρίων στην περιοχή. Μια κίνηση, η οποία συνδέεται με την λειτουργικότητα της περίκλειστης ενόψει και του γεγονότος ότι ο εποικισμός προχωρεί σταθερά αλλά με μικρά βήματα και αναμένεται να ολοκληρωθεί σύμφωνα με το σχέδιο, που έχει εκπονηθεί.

Σημειώνεται συναφώς ότι τον Ιούλιο του 2021 είχε ανακοινωθεί το άνοιγμα μικρής περιοχής, που υπολογίζεται ότι καλύπτει το 3% της περίκλειστης και η οποία γειτνιάζει με τις ήδη εποικισμένες περιοχές. Η Τουρκία τόσο για αυτή την περιοχή όσο και για τον Άγιο Μέμνωνα, που κατά πάσα πιθανότητα θα ανακοινωθεί το άνοιγμα τον ερχόμενο μήνα, επιδιώκει και την εμπλοκή των νομίμων κατοίκων. Πώς; Τους θέλει να προσφύγουν στην λεγόμενη Επιτροπή Ακίνητη Περιουσίας, που συστάθηκε από την κατοχική δύναμη και η «αρμοδιότητα» της λειτουργίας της ανήκει στο ψευδοκράτος.

Η τακτική της Βρετανίας

Επιπλέον η τοποθέτηση του νέου Τούρκου “πρέσβη” στα κατεχόμενα, Μετίν Φεϊζίογλου, φαίνεται να συνδέεται με το θέμα της Αμμοχώστου. Κι αυτό γιατί ο πρώην Πρόεδρος των Δικηγορικών Ενώσεων της Τουρκίας, έχει ως γνωστό ξεκινήσει την μελέτη σε νομικό επίπεδο το θέμα του ανοίγματος της περίκλειστης περιοχής. Είχε οργανώσει συνέδριο στα Βαρώσια όπως και στην Άγκυρα ενώ παρακολουθούσε και την όλη διαδικασία από νομικής πλευράς.  Ξέπλυνε την κατοχική Τουρκία η Βρετανία

Η προσπάθεια της Γραμματείας του Συμβουλίου της Ευρώπης να τερματίσει την εποπτεία στην υλοποίηση της Διακρατικής Προσφυγής, όπως έπραξε και στην περίπτωση της υπόθεση της Τιτίνας Λοϊζίδου, έγινε σε συνεννόηση με κράτη-μέλη και μετά από έντονο παρασκήνιο. Το προσχέδιο απορρίφθηκε καθώς δεν συγκεντρώθηκε η απαιτούμενη πλειοψηφία.  Και τούτο είχε να κάνει με τις αποχές (18) και όχι τις ψήφους, που ήταν υπέρ του τερματισμού (22).

Από τις τοποθετήσεις που έγιναν, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του θέματος, ενδεικτικές είναι οι τοποθετήσεις της Βρετανίας, που φαίνεται πως διεύθυνε την… ορχήστρα στο παρασκήνιο. Ο Βρετανός εκπρόσωπος επιχείρησε να ξεπλύνει την κατοχική Τουρκία. Να της δώσει τα όποια άλλοθι χρειαζόταν για να στείλει στα αζήτητα τη Διακρατική. Ο Βρετανός διπλωμάτης χαιρέτισε στην ομιλία του «τα μέτρα που έχει λάβει η Τουρκία μέχρι στιγμής για την εφαρμογή πολλών από τις αποφάσεις του Δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης της Επιτροπής Ακίνητης Περιουσίας στο βόρειο τμήμα της Κύπρου».

Έσπευσε, δε, να αναφέρει πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε προηγουμένως αποφανθεί ότι η ΕΑΠ παρείχε αποτελεσματική λύση σε τοπικά ζητήματα ιδιοκτησίας που σχετίζονται με το Κυπριακό. Χαιρετίζουμε, όπως ανέφερε,  την εκτίμηση της Γραμματείας ότι οι τελευταίες πληροφορίες που υποβλήθηκαν από την Τουρκία παρέχουν τη διευκρίνιση που προτείνει η Επιτροπή. Αναφέρθηκε στην ανάγκη λύσης ενώ κάλεσε και την Τουρκία να πληρώσει τις αποζημιώσεις. Παράλληλα και στην ίδια λογική κινήθηκε και ο Γερμανός εκπρόσωπος, που ανέφερε έχει πειστεί από τη θέση της Γραμματείας.