Μια αποκαλυπτική επιστολή Τομπάζου προς τον Τάσσο Παπαδόπουλο το 1976
13/06/2024Η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την τουρκική εισβολή δεν είχε διακόψει το ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε τις τηλεφωνικές γραμμές προς τις κατεχόμενες περιοχές. Για χρόνια ο ηλεκτρισμός παρεχόταν προς τα κατεχόμενα, μέσω του δικτύου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), που αφορούσε ολόκληρο το νησί. Αλλά και από την Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ), οι γραμμές τηλεφώνων συνέχιζαν να λειτουργούν, πλην όμως δεν υπήρχε προφανώς δυνατότητα να πληρωθούν οι λογαριασμοί.
Σε ό,τι δε αφορά την ΑΤΗΚ και το δίκτυο στα κατεχόμενα, το θέμα τέθηκε και τη δεκαετία του΄90 στη συνάντηση των δημοσιογράφων με τον (τότε) Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Γιαννάκη Κασουλίδη, όταν στον τηλεφωνικό κατάλογο του Οργανισμού υπήρχε καταχωρημένος ο αριθμός τηλεφώνου της λεγόμενης τουρκικής πρεσβείας στην κατεχόμενη Λευκωσία. Εκείνο που είχε επιβεβαιωθεί τότε ήταν πως το τηλέφωνο στην τουρκική “πρεσβεία” ήταν σε λειτουργία, όπως και πριν την εισβολή. Και εξ όσων είχε γίνει έρευνα, οι Τούρκοι διπλωμάτες χρησιμοποιούσαν τη γραμμή. Σιγά-σιγά αυτό σταμάτησε…
Αφορμή για όλα τα πιο πάνω είναι μια επιστολή, που εντοπίστηκε στο Κέντρο Μελετών Τάσσου Παπαδόπουλου (ΚΜΤΠ-Α-Τ-Π-Έγγραφο- Αρ. 43788-ID-43788). Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα επιστολή του τότε υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων, Γεώργιου Τομπάζου, προς τον τότε διαπραγματευτή της ελληνοκυπριακής πλευράς στο Κυπριακό, Τάσσο Παπαδόπουλο, ημερομηνίας 26 Ιουνίου 1976.
Θέμα της επιστολής ήταν ο λογαριασμός τριών τηλεφωνικών γραμμών, στο γραφείο του Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος είχε αποδειχθεί ότι παρουσίαζε υπέρογκες αυξήσεις. Προκύπτει από την επιστολή ότι τα τηλέφωνα στο γραφείο του κατοχικού ηγέτη τα χρησιμοποιούσαν πολλοί –πέραν βεβαίως του Ραούφ Ντενκτάς– για να επικοινωνούν με το εξωτερικό και τον λογαριασμό τον πλήρωνε η Κυπριακή Δημοκρατία! Ο Γεώργιος Τομπάζος κάνοντας και μια σύγκριση με τα όσα η Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας (Πρόεδρος Μακάριος) πλήρωνε, εισηγήθηκε να μπει “οροφή” στις τηλεφωνικές δαπάνες του Ντενκτάς.
Η επιστολή Τομπάζου
Το πλήρες κείμενο της επιστολής Γέωργιου Τομπάζου προς Τάσσο Παπαδόπουλο παρατίθεται πιο κάτω:
«Αγαπητέ κ. Παπαδόπουλε,
Επιθυμώ να θέσω υπ΄όψιν σας, υπό την ιδιότητα σας ως εκπροσώπου της Ελληνοκυπριακής πλευράς εις τας ενδοκυπριακάς συνομιλίας, το ακόλουθον θέμα:
Ο λογαριασμός των τριών υπηρεσιακών τηλεφώνων του κ. Ντενκτάς ηυξήθη εσχάτως πάρα πολύ. Παραδειγματικώς αναφέρω ότι διά τους μήνας Ιανουάριον, Φεβρουάριον, Μάρτιον και Απρίλιον του τρέχοντος έτους ούτος είναι (ΛΙΡΕΣ) 1.847, 1.437, 1.734 και 1.763 αντιστοίχως.
Ο λόγος διά τον οποίον ο λογαριασμός ανήλθε τόσον πολύ είναι διότι διά των τηλεφώνων τούτων δεν επικοινωνεί μόνον ο κ. Ντενκτάς με το εξωτερικό αλλά και πολλοί άλλοι Τουρκοκύπριοι πολίται. Επιπροσθέτως πλείστα όσα τηλεφωνήματα εκ του εξωτερικού χρεώνονται εις τα τηλέφωνα του κ. Ντενκτάς, προφανώς διότι την δαπάνη καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία.
Από γενόμενον εξάλλου συγκριτικό έλεγχο απεδείχθη ότι ο λογαριασμός ένδεκα τηλεφώνων συλλήβδην του γραφείου του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι κατά μέσον όρον, μόνο 200 λίρες μηνιαίως. Καταδεικνύεται ούτω ότι η μεγάλη αύξησις του λογαριασμού των τηλεφώνων του κ. Ντενκτάς δεν οφείλεται εις υπηρεσιακούς λόγους.
Επειδή λόγοι αρχής επιβάλλουν αποκατάστασιν σχετικής αναλογίας μεταξύ των τηλεφωνικών δαπανών του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Ντενκτάς, διά τούτον καταλήξαμε εις την απόφασιν να μην καταβάλλωμεν πέραν των 150 λιρών μηνιαίως διά τα τρία τηλέφωνα του γραφείου του κ. Ντενκτάς.
Παρακαλώ θερμώς όπως διά του κ. Ονάν πληροφορήσητε τον κ. Ντενκτάς περί τούτον.
Φιλικώτατα
Γεώργιος Τομπάζος
Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων
Κύριον
Τάσσον Παπαδόπουλον
Μέγαρο Σιαντεκλαίρ,
2ος όροφος, διαμέρισμα 205,
Ενταύθα»
Το έγγραφο, με χειρόγραφη υπογραφή του Γεώργιου Τομπάζου, ήγειρε ένα θέμα το οποίο έχει πολιτική διάσταση, αλλά και ιστορική πλέον. Η Κυπριακή Δημοκρατία, παρά την εμπόλεμη κατάσταση, δεν σταμάτησε να παρέχει υπηρεσίες στο γραφείο Ντενκτάς, το οποίο λειτουργούσε και πριν την εισβολή ως διαπραγματευτή της τουρκοκυπριακής πλευράς.